قنواتی نوید، نظرپور احمد، بابایی نژاد تیمور. ارزیابی خطر اکولولوژیکی و بهداشتی برخی فلزات سنگین در خاک کنار جادهای شهر اهواز. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی. 1397; 16 (4) :373-390
URL: http://sjsph.tums.ac.ir/article-1-5707-fa.html
1- استادیار، گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران ، Ghanavati.navid2014@gmail.com
2- استادیار، گروه زمین شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3- استادیار، گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران
چکیده: (3260 مشاهده)
زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در خاکهای سطحی شهرها ناشی از منابع مختلف (مانند ترافیک، انتشارات صنعتی و فرسایش ناشی از ساختمان ها) میتواند از طریق تنفس، بلع وجذب پوستی در بدن انسان تجمع یافته و برای سلامتی خطرساز باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی خطر اکولولوژیکی و بهداشتی برخی فلزات سنگین در خاک کنار جادهای تقاطع های شهراهواز (مدرس، چهارشیر، زرگان، بهبهانی، گلستان، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد و اندیمشک) می باشد.
روش کار: در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در خاکهای سطحی کنار جادهای تقاطعهای شهر اهواز دراوایل تابستان سال 1395 مورد بررسی گرفت. در این مطالعه، نمونهبرداری در هر تقاطع در فواصل مشخص 1، 10 و 30 متری در دو طرف جاده اصلی (هر تقاطع 6 نمونه) از خاک سطحی (عمق 0 تا 20 سانتیمتری) انجام شد که در مجموع 54 نمونه از تمام مناطق برداشت شد. نمونهها پس از انتقال به آزمایشگاه در آون در دمای 60 درجه سانتیگراد خشک شدند. پس از هضم شدن با مخلوط اسیدی، غلظت فلزات سنگین روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به روش طیفسنجی جرمی پلاسمایی جفت شده القایی (ICP-MS) اندازهگیری شد. سطح آلودگی بر اساس خطر اکولوژیک و بهداشتی فلزات سنگین برآورد شد.
نتایج: میانگین غلظت فلزات روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به ترتیب 42/49±61/116، 91/166±02/284، 47/4±53/25، 75/87±63/220، 80/84±21/137، 23/3±44/3 و 08/3±65/8 میلیگرم بر کیلوگرم بدست آمد. بررسی نسبتهای ایزوتوپی نشان داد، نشرهای ناشی از ترافیک خودروها و نشرهای صنعتی مهمترین منابع سرب در نمونههای مورد مطالعه هستند. مقدار میانگین پتانسیل خطر اکولوژیکی (RI)، تقاطعهای اندیمشک، گلستان و سوسنگرد دارای خطر کم، تقاطعهای مدرس، بهبهانی و زرگان دارای خطر متوسط و تقاطعهای چهارشیر، آبادان و خرمشهر دارای خطر قابل توجه می باشند. خطر سرطانزایی (CR) در کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. در هر دو گروه سنی، کروم بیشترین خطر سرطانزایی را دارد.
نتیجهگیری: نتایج بدست آمده نشان داد منبع آلودگی فلزات مورد مطالعه فعالیتهای انسانی از قبیل ترافیک جادهای و فعالیتهای صنعتی در منطقه مورد مطالعه است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
بهداشت عمومی دریافت: 1397/12/22 | پذیرش: 1397/12/22 | انتشار: 1397/12/22