فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

در این پژوهش جمعا تعداد 526 عدد پشه آنوفل که شامل 509 نمونه (96.76%) آنوفل استفنسی و 17نمونه (3.24%) آنوفل کولیسفاسیس در دو پیک فعالیت پشه ها (در ماههای خرداد - تیر و شهریور - مهر) در خلال سالهای 80-1379 به روش جمع آوری کلی (Total catch) و در 36 روستا از توابع شهرستان های میناب ایرانشهر و کهنوج جمع آوری و از نظر جنس و گونه مورد شناسایی قرار گرفتند. در این بررسی فراوانی آنوفل استفنسی در شهرستان میناب 100%، ایرانشهر 95%، و کهنوج 94.4%، همچنین فراوانی آنوفل کولیسفاسیس در شهرستان میناب صفر درصد، ایرانشهر 5% و کهنوج 5.6% تعیین گردید. سر و سینه پشه های جمع آوری شده توسط سوزن حشره شناسی جدا گردیده و به روش فنل - کلروفرم از آنها DNA استخراج شده و به روش (PCR) polymerase chain Reaction وnested-PCR و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی پلاسمودیومهای انسانی مورد بررسی قرار گرفت. و در نتیجه سه مورد از پشه های آنوفل استفنسی میناب و یک مورد از پشه های آنوفل کولیسفاسیس ایرانشهر به پلاسمودیوم ویواکس آلوده بودند و یک مورد (0.19%) از آنوفل استفنسی های فوق الذکر علاوه بر پلاسمودیوم ویواکس به پلاسمودیوم فالسیپاروم نیز آلوده بوده است. در مجموع 0.58%غدد بزاقی آنوفل استفنسی های جمع آوری شده از شهرستان های سه گانه فوق الذکر به پلاسمودیوم ویواکس، 0.19% به پلاسمودیوم ویواکس+پلاسمودیوم فالسیپاروم و 9.09% غدد بزاقی آنوفل کولیسفاسیس های جمع آوری شده به پلاسمودیوم ویواکس آلوده بوده است.

---

به منظور تعیین انتشار و پراکندگی جغرافیایی کنه های نرم و سخت در شهرستان آمل، بابل و نور استان مازندران مطالعاتی از شهریور ماه 1379 لغایت اسفند ماه 1380 انجام گردید. در این بررسی طی 15 نوبت عملیات صحرایی در فصول مختلف، 10% روستاهای سه شهرستان ذکر شده به طور تصادفی انتخاب و نمونه برداری از لانه ماکیان، منازل مسکونی، محل نگهداری دامها، از روی بدن دامها به عمل آمد. و جمعا 3897 عدد کنه جمع آوری گردید. از این تعداد 2049 کنه متعلق به خانواده آرگازیده (کنه های نرم) که شامل دو جنس اورنیتودوروس (اورنیتودوروس لاهورنسیس 15.65%) و آرگاس (آرگاس پرسیکوس 35.95% و آرگاس رفلکسوس 0.97%) بود. تعداد 1848 کنه از خانواده ایکسودیده (کنه سخت) شامل 6 جنس بوئوفیلوس (بوئوفیلوس آنولاتوس 8.34%)، همافیزالیس (همافیزالیس سولکاتا، 5%) ایگزودس (ایگزودس ریسینوس 27.45%)، هیالوما (هیالوما مارژیناتوم 1.66%، هیالوماآناتولیکم 1.33% و هیالوماشولزه ای 0.75%) ریپی سفالوس (ریپی سفالوس سانگینوس 1.18%) و درماسنتور (درماسنتور مارژیناتوس 1.76%) از روی دام (گوسفند، بز، گاو و...) و محل نگهداری آنها جمع آوری گردید.

---

زمینه و هدف: کک­ها از مهم­ترین انگـل­های خارجی بدن انسان و سایر حیوانات اهـلی هستند. این حشرات علاوه بر گزش­های دردناک، ناقل بسیاری از بیماری­ها نظیر تیفوس آندمیک، طاعـون و تولارمی به انسان می­باشند. با توجه به اینکه اطلاعـات کمی از فـون کک­ها در محیط­های روستایی و دامپروری ایران وجود دارد، مطالعـه حاضر در جهـت شناسایی گونه­های کک­ها در محیط­های روستایی و دامداری­های شهرستان بویراحمد طراحی شد.

روش ­کار: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی و به مدت 6 ماه از فروردین تا پایان شهریور سال 1386 در 30 روستا از این شهرستان به انجام رسید. برای جمع­آوری کک­ها از روش­های رایج صید از قبیل تله نوری، تله کاغذی و غیره استفاده شد. نمونه­های جمع­آوری شده در داخل الکل 70 درصد کنسرو شد و پس از شفاف­سازی و آبگیری در آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای تشخیص معتبر، مورد شناسایی قرار گرفت..

نتایج: در این بررسی در مجموع تعداد 2435 کک (54 درصد نر و 46 درصد ماده) شامل 2 خانواده پولیسیده و سراتوفیلیده 4 جنس و 7 گونه صید گردید. گونه­های صید شده شامل گزنوپسیلا باکستونی (7/24 درصد)، کتنوسفالیدس کانیس (4/21 درصد)، کتنوسفالیدس فلیس (5/18 درصد)، گزنوپسیلا آستیا (5/14 درصد)، گزنوپسیلا نوتالی (6/7 درصد)، پولکس ایریتانس (2/7 درصد) و نزوپسیلوس فاسیاتوس (1/6 درصد)  بودند. همچنین وفور به مکان برای اماکن انسانی و اماکن دامی " میانگین± خطای معیار" به ترتیب 06/0±7/0 و 2/0±4/3 تعیین شد.

نتیجه­ گیری: در مجموع وفور و تنوع گونه­های کک­ در اماکن انسانی و بویژه اماکن حیوانی مناطق روستایی شهرستان بویراحمد بالا است. با توجه به اهمیت پزشکی این حشرات، حضور و وفور آنها در مناطق روستایی می­بایست جدی تلقی شده و اقدامات کنترلی بعمل آید.

---

  زمینه و هدف: ارتباط آلودگی هوا و بیماری ‌ های مرتبط با آن در مطالعات متعددی گزارش شده است. با توجه به محدود بودن چنین مطالعاتی در نقاط شهری دارای آلودگی هوا در کشور، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین آلاینده­های هوا و پذیرش بیمارستانی با علایم تنفسی در شهر تبریز انجام شده است.

  روش کار: این مطالعه با استفاده از روش مورد- متقاطع و مدل شبکه عصبی انجام شده است. داده ‌ های پذیرش بیمارستانی بر اساس کدهای ICD10 از 5 بیمارستان دارای بخش تنفسی، داده ‌ های آلاینده ‌ های هوا شامل NO ، NO₂ ، NO_X ، SO₂ ، CO ، PM₁₀ و O₃ از ایستگاه ‌ های ثابت محیط زیست و داده ‌ های هواشناسی شامل رطوبت نسبی و دما به عنوان پارامترهای ورودی مدل استفاده شده است.

  نتایج: بر اساس نتایج ، آلاینده PM₁₀ به عنوان مهم­ترین آلاینده موثر در پذیرش بیمارستانی با علایم تنفسی بوده طوری که، علاوه بر تاثیر در میزان پذیرش بیمارستانی آسم، در پذیرش عفونت­های تنفسی و COPD نیز دارای اولویت بوده است. بر این اساس، موثرترین آلاینده­های گازی بر پذیرش COPD شامل NO₂ ، NO و CO ، پذیرش عفونت­های تنفسی شامل PM₁₀ و آلاینده­های موثر بر پذیرش با علایم آسم شامل PM₁₀ ، O₃ و CO بوده­اند. این رابطه در مورد پذیرش COPD و آسم در بین زنان و عفونت­های تنفسی در بین مردان و در کل در افراد بالای 65 سال شدیدتر بوده است.

  نتیجه ‌ گیری: نتایج این مطالعه نشان ‌ دهنده ارتباط معنی ‌ دار بین آلاینده ‌ های هوا و بیماری­های تنفسی در شهر تبریز بوده و می ‌ تواند بر ضرورت اجرای قوانین موجود با هدف کنترل و کاهش آلودگی هوا تاکید نماید.