فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: آزمایشگاه فلج اطفال ایران به عنوان یک آزمایشگاه کشوری و عضوی از مجموعه آزمایشگاه­های پولیوی سازمان جهانی بهداشت دریافت کننده نمونه بیماران مبتلا به فلج شل حاد از سراسر ایران است تا ویروس پولیو را در این نمونه ها شناسایی نماید. علاوه بر ویروس پولیو، این آزمایشگاه انتروویروس­های غیرپولیویی Non Polio Enteroviruses (NPEVs) را نیز در این نمونه ها شناسایی    می کند. از آنجا که NPEVs در سالهای اخیر به عنوان یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده فلج شل حاد پس از ویروس وحشی پولیو در نظر گرفته شده اند، در این مطالعه فراوانی سروتایپ های  مختلف NPEVs که در سالهای پیش از  ریشه کنی ویروس پولیوی وحشی (2000-1995) در ایران از بیماران فلج شل حاد جدا شده اند مورد بررسی قرار گرفت.

روش­ کار: نمونه­های مدفوع بیماران فلج شل حاد طبق دستورالعمل استاندارد سازمان بهداشت جهانی جع­آوری شده و مورد آزمایش قرار گرفتند.

نتایج: در طی سال­های 2000- 1995، 2180 نمونه مدفوع از بیماران مبتلا به فلج شل حاد دریافت شد. کوکساکی ویروس B و اکو
ویـروس­های 6، 11، 7 و 13 بیشترین فراوانی را در بیماران فلج شل حاد داشتند و به ترتیب 7/23 درصد، 4/14 درصد، 7/12درصد، 11درصد و 2/10 درصد، انتروویروس­های جداشده از این بیماران را تشکیل دادند. چهار مورد اکوویروس 20 در این بیماران شناسایی شد که در دو مورد آن بیمار فوت کرده و یک مورد دچار فلج دایمی شده است. تاکنون موارد مرگ و میر و فلج باقیمانده (باقیماندن فلج پس از 60 روز) از اکووویروس 20 گزارش نشده است.

نتیجه­ گیری:  با توجه به اینکه حدود 10 سال است که ویروس وحشی پولیو در کشور ما ریشه کن شده ولی تعداد موارد فلج شل حاد نه تنها کم نشده بلکه افزایش نیز یافته است، بهتر است مطالعاتی جهت بررسی فراوانی و تعیین سروتایپ NPEVs‌ در سال­های پس از ریشه کنی ویروس وحشی پولیو (2000 به بعد) نیز در کشور ما انجام شود و ارتباط سروتایپ­های  شناسایی شده و فلج باقیمانده تعیین گردد.

---

زمینه و هدف: خوددرمانی، به عنوان یک رفتار مخاطره آمیز سلامت شایع در ایران، باعث هزینه­های مادی و غیرمادی زیادی برای ایرانیان می­شود. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت خود درمانی در زنان ساکن شهر یاسوج و عوامل مؤثر بر آن انجام شد.

روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی ۱۹۲ نفر از زنان تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهری شهر یاسوج انجام شد و شرکت کنندگان با روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین پرونده­های تحت پوشش هر مرکز انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد سازه های الگوی باورسلامت استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS 16 تجزیه و تحلیل شدند.

نتایج: شایع ترین بیماری برای خود درمانی سرماخوردگی گزارش شد. داروهای سرماخوردگی از گروه داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک و داروهای آنتی بیوتیک از گروه داروهای نیازمند نسخه پزشک، بیشترین مصرف جهت خود درمانی را داشتند. نتایج بررسی سازه­های الگوی باور سلامت نشان داد که سازه حساسیت درک شده با میانگین امتیاز 46/3 ± 63/17 اصلی ترین سازه مرتبط با خود درمانی در زنان بود.

نتیجه گیری: بعد از مشخص شدن علل خود درمانی و ارتباط آن با سازه­های الگوی باور سلامت، طراحی و اجرای برنامه­های آموزشی به منظور افزایش درک خطر مصرف خودسرانه دارو در بین اقشار مختلف جامعه به خصوص زنان ضروری به نظرمی­رسد.

---

زمینه و هدف: کلروپیریفوس یک سم ارگانوفسفره است که در کشاورزی برای مبارزه با آفات مورد استفاده قرار می گیرد. کلروپیریفوس سمی نسبتا پایدار و یک آلاینده محیطی است و اثرات مخربی بر سلامت انسان می گذارد. لذا این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده کلروپیریفوس در خاک انجام شد.

روش کار: در این مطالعه آزمایشگاهی، از خاک مزارع برنج با سابقه آلودگی سم نمونه برداری شد. سپس برای جداسازی باکتری های تجزیه کننده سم از محیط کشت حداقل نمکی(Msb) حاوی 100 میلی گرم بر لیتر کلروپیریفوس به عنوان منبع کربن و انرژی استفاده شد. کلنی ها با رنگ آمیزی گرم، و آزمایش های بیوشیمیایی و با روش PCR، تعیین توالی و شناسایی گردیدند.

نتایج: در این مطالعه 4 سویه باکتریایی تجزیه کننده سم کلروپیریفوس در خاک جداسازی شدند. این 4 سویه شامل Bacillus licheniformis strain IARI-M-12، strain MS42 Bacillus pumilus ، Bacillus cereus strain ESB15  و strain SJ113 Delftia tsuruhatensis بودند. در ادامه اثر دما و pH بررسی شد. باکتری های باسیلوس جدا شده در دمای 35 درجه و pH 7 بیشترین رشد را در محیط کشت Msb حاوی سم کلروپیریفوس نشان دادند.

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که باکتری های موجود در خاک مزارع قادر به تجزیه سم آلی کلروپیریفوس هستند. لذا استفاده از این باکتری ها می تواند مشکلات زیست محیطی ناشی از سم کلروپیریفوس را در اکوسیستم کاهش دهد.