فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: ارایه فواصل اطمینان برای پارامترهای مجهول در مطالعات مختلف معمولا بر اساس پذیرش پیش فرض هایی است که از آن جمله می توان به ضرورت بزرگ بودن حجم نمونه (به اندازه کافی) اشاره داشت. هدف از انجام این تحقیق، بررسی چگونگی به کارگیری روش بوت استرپ (Bootstrap) در مدل رگرسیون لجستیک (Logistic Regression) و نشان دادن ضرورت بکارگیری روش بوت استرپ در مدل های رگرسیونی لجستیک در مواردی است که اطلاعات کافی در اختیار محقق نباشد.

روش کار: برای این منظور اطلاعات مربوط به 150 بیمار را که در فاصله سال های 1378 تا 1380 در انستیتو کانسر مجتمع بیمارستانی امام خمینی تهران به علت ابتلا به سرطان سینه مورد عمل جراحی قرار گرفته اند استخراج کردیم، سپس نمونه تصادفی 50 تایی از بین 150 بیمار استخراج گردید.

نتایج: با استفاده از روش معمول رگرسیون لجستیک، مدل مناسب و معنی داری بر اطلاعات اولیه برازش شد و برای هر یک از ضرایب مدل، فاصله اطمینان و خطای معیار محاسبه گردید. نتایج حاصل از کاربرد روش معمول و استفاده از روش بوت استرپ در نمونه های متفاوت نشان می دهد که کاربرد روش بوت استرپ در مواردی که با حجم نمونه ناکافی مواجه هستیم و شرایط مناسب برای استفاده از روش معمول رگرسیون لجستیک فراهم نیست، ضروری بوده و نتایج به دست آمده با افزایش تکرارهای بوت استرپ، به نتایج حاصل از داده های کامل نزدیک می شود.

نتیجه گیری: این امر، هم در مورد برآورد ضرایب مدل و هم در مورد فاصله اطمینان و خطای مربوط به ضرایب، صادق است.

---

زمینه و هدف: سرمایه ی اجتماعی مجموعه ای از شبکه ها، هنجارها و ارزش ها می باشد، که همکاری درون گروهی و بین گروهی را  جهت کسب منافع متقابل و رسیدن به اهداف مشترک تسهیل می کند. سرمایه ی اجتماعی سود سرمایه گذاری در زمینه سرمایه ی فیزیکی و   سرمایه ی انسانی را افزایش می­دهد. در جامعه­ای که از نعمت سرمایه ی اجتماعی بیشتری برخوردار است،  همکاری آسان تر می باشد. در این مطالعه روایی و پایایی پرسشنامه سرمایه اجتماعی در یک مطالعه وسیع مبتنی بر جمعیت از طریق تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار   می گیرد.

روش کار: در انجام این مطالعه از داده های مطالعه سنجش عدالت در شهر تهران(Urban HEART-1)  استفاده شده است. تحلیل عاملی روشی است که با کشف ساختار یک مجموعه از متغیرها و کاهش آنها به تعداد محدود متغیرهای اساسی تر یعنی عامل ها می پردازد. روایی سوالات پرسشنامه استفاده شده در این مطالعه با تحلیل عاملی  بررسی و مولفه های سرمایه اجتماعی مشخص گردید.

نتایج: با توجه به تحلیل عاملی انجام شده سه مولفه اصلی پرسشنامه سرمایه اجتماعی شامل اعتماد فردی، همبستگی- حمایت اجتماعی و اعتماد اجتماعی- روابط انجمنی به دست آمد که این سه مولفه 14/66 درصد واریانس کلی سرمایه اجتماعی را تبیین می کنند. همچنین ضریب آلفای کرونباخ کلی 88/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه سرمایه اجتماعی می باشد.

نتیجه گیری: پرسشنامه سرمایه اجتماعی استفاده شده در مطالعه بررسی عدالت شهری در تهران از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است و مؤلفه های عمده از چارچوب مفهومی سرمایه اجتماعی را پوشش می دهد و می تواند در تحقیقات و پیمایش های بعدی برای سنجش سرمایه اجتماعی و ابعاد آن استفاده گردد.

---

  زمینه و هدف: مدیران بیمارستان­ها، نیازمند فرآیندی جهت سنجش و ارزشیابی کیفیت خدمات هستند تا علاوه بر کسب رضایت مراجعین، منابع محدودی را که در اختیار دارند، جهت بهبود کیفیت خدمات بطور مطلوب بکار برند. هدف این پژوهش سنجش کیفیت خدمات با استفاده از تحلیل اهمیت - عملکرد و پیشنهاد راهبرد مطلوب جهت بهبود کیفیت خدمات بود.

  روش کار: پژوهش حاضر مطالعه­ای توصیفی-تحلیلی است، و جامعه پژوهش آن همه بیماران بستری 4 بیمارستان عمومی منتخب دانشگاهی تهران در یک بازه زمانی مشخص بودند، نمونه­ای به حجم 285 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند. سنجش کیفیت خدمات برپایه تحلیل اهمیت- عملکرد با استفاده از پرسشنامه و رسم ماتریس انجام شد. قرار گرفتن در هر یک از ابعاد 8 گانه کیفیت در نواحی ماتریس بکارگیری یکی از راهبردهای 4گانه را پیشنهاد می ‌ کرد. داده­های جمع آوری شده با کمک نرم افزار 17- SPSS و Excel تحلیل شد.

  نتایج: در بین ابعاد کیفیت خدمات، ابعاد اعتماد و پاسخ گویی( میانگین= 25/3) بالاترین عملکرد و مسئولیت پذیری اجتماعی (میانگین = 55/3) بالاترین اهمیت را داشته است. پایین ترین عملکرد و اهمیت ( میانگین= 11/3) مربوط به بعد سازمان خدمات بوده است. بر اساس نتایج ماتریس اهمیت-عملکرد، برای هر بیمارستان راهبرد مطلوب جهت بهبود هر یک از ابعاد هشتگانه کیفیت پیشنهاد شده است.

  نتیجه­گیری: بالاترین اولویت عملکردی در بیمارستان­های مورد مطالعه در ارتباط با بهبود فرآیندهای ارایه خدمات بهداشتی درمانی بود.

---

زمینه و هدف: کیفیت زندگی بیماران مبتلا به HIV/AIDS تحت تاثیر بیماری و تجربه آنان از طرد، انگ و تبعیض می‌باشد که می‌تواند منجر به مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی گردد. لذا بررسی کیفیت زندگی آنها کمک شایانی در ارایه خدمات سلامت و خدمات اجتماعی به این بیماران می‌نماید. هدف این مطالعه، تعیین کیفیت زندگی بیماران HIV/AIDS مراجعه کننده به یک مرکز اصلی مراقبت از این بیماران در ایران می باشد. روش کار: در این مطالعه مقطعی 300 زن و مرد مبتلا به HIV/AIDS مراجعه کننده به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بیمارستان امام خمینی تهران، از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری کیفت زندگی، پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت ویژه HIV مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای T-test ، One-Way ANOVA و Multiple regression استفاده شد. نتایج: میانگین سن شرکت کنندگان 5/7 ± 3/34سال بود. بیشتر شرکت کنندگان مرد (55%)، و بدون علامت بالینی (7/51%) بودند. در بین دامنه های کیفیت زندگی، بیشترین میانگین امتیازات مربوط به دامنه سطح استقلال (1/3±13/4)، و کمترین میانگین مربوط به دامنه های محیط (8/2 ± 5/12) و روانی (1/3± 5/12) بود. جوانتر ها، زنان و شاغلان در برخی حیطه ها کیفیت زندگی بهتری داشتند (05/0 > p). نتیجه گیری: نتایج نشان داد کیفیت زندگی مبتلایان به HIV/AIDS در دامنه های روانی و محیط، بیش از سایر دامنه ها تحت تاثیر این بیماری قرار دارند. لذا مداخلات دقیق‌تری برای بهبود کیفیت زندگی به ویژه در این دو حیطه برای این بیماران پیشنهاد می شود.

---

زمینه و هدف: سلامت غذا و تغذیه همواره یکی از دغدغه های بزرگ بشر بوده است. وجود نیترات در غذا ممکن است سلامت آن را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای نیترات محصولات پرمصرف )سیب زمینی، گوجه فرنگی و پیاز) عرضه شده در میدان میوه و تره بار(هروی، ملت و لویزان) منطقه 4 شهر تهران انجام گردید.
روش کار: نمونه برداری در دو فصل زمستان و بهار صورت گرفت. محتوای نیترات با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد.
نتایج: نتایج حاصل نشان داد که بین نیترات 2 فصل زمستان و بهار تفاوت معنی داری وجود داشت. مقدار نیترات اندازه گیری شده پیاز در فصل بهار در میدان میوه و تره بار هروی و همچنین محتوای نیترات سیب زمینی در فصل زمستان در میدان میوه و تره بار لویزان بیشتر از حد استاندارد سلامت بود. مقدار نیترات گوجه فرنگی در هردو فصل کمتر از حد استاندارد بود.
نتیجه گیری: میزان نیترات در نمونه های تحت بررسی در بیشتر موارد کمتر از حد استاندارد بود. این نشان دهنده آن است که سبزیجات میادین مورد بررسی (حداقل در فصل بهار و زمستان) از لحاظ نیترات از کیفیت قابل قبولی برخوردار بوده اند.