فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: یرسینیا یک عامل مهم در ایجاد بیماری های منتقل شونده از آب و غذا است که باعث گاستروآنتریت انسانی می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی گوشت و مرغ عرضه شده در جنوب تهران به یرسینیا آنتروکلی تیکا می باشد.

روش کار: از دی ماه 1381 لغایت تیر ماه 1382، 250 نمونه شامل 158 نمونه گوشت و 92 نمونه مرغ از قصابی ها و مرغ فروشی های مناطق تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی تهران جمع آوری و از نظر آلودگی به یرسینیا مورد بررسی قرار گرفتند. روش جداسازی براساس غنی سازی اولیه در بافر فسفات به مدت 3 هفته در یخچال (سرماگذاری در 4+ درجه سانتی گراد) و سپس استفاده از KOH به عنوان غنی سازی ثانویه و کشت بر روی محیط CIN آگار انجام گردید.

نتایج: در این مطالعه 44.4% نمونه های گوشت قرمز و مرغ به یرسینیا آلوده بودند. شیوع یرسینیا در گوشت 29.1% و در مرغ 70.7% تعیین شد. براساس واکنش های بیوشیمیایی از 155 سوش یرسینیا جدا شده، 53 سوش (34.2%) به عنوان یرسینیا آنتروکلی تیکا، 47 سوش (30.3%) به عنوان یرسینیا اینترمدیا، 42 سوش (27%) به عنوان یرسینیا فردریکسنی و 1 سوش (0.6%) به عنوان یرسینیا کریستنسنی شناسایی شدند. بیوتایپینگ یرسینیا انتروکلی تیکاسبب شناسایی 51 سوش (39.7%) به بیوتایپ 1A، 13 سوش (26.4%) به بیوتایپ 1B، 1 سوش (1.8%) به بیوتایپ 2، 3 سوش (5.7%) به بیوتایپ 3 و 1 سوش (1.8%) به بیوتایپ 4 گردید. 14 سوش (26.4%) غیر قابل طبقه بندی بودند.

نتیجه گیری: یافته های ما نشان می دهد فراوانی آلودگی بالای گوشت و مرغ به یرسینیا در انتقال بیماری های این باکتری از مراکز توزیع کننده به انسان پر اهمیت می باشد.

---

زمینه وهدف: غذا های آماده برای مصرف، با توجه به آماده شدن وپختن آنها از قبل ونگهداری نسبتاً طولانی در یخچال میتوانند زمینه مناسبی برای بیماریهای منتقله از غذا باشند.هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر ماندگاری این فرآورده ها در یخچال مراکز عرضه می باشد.
روش کار: در طی ده ماه تعداد 100نمونه شامل 46 نمونه خوراک جگر و54 نمونه خوراک سوسیس پخته شده از اغذیه فروشی های جنوب تهران به صورت تصادفی نمونه برداری وطبق دستورالعمل اداره کل مواد غذایی- آرایشی بهداشتی کشور مورد بررسی قرار گرفت. پس از انتقال نمونه ها ، آنالیز میکروبی در روزهای اول، سوم، پنجم و هفتم نگهداری در یخچال انجام شد.
نتایج: با توجه به آزمایشهای میکروبی انجام شده، 35 نمونه (8/64%) از خوراک سوسیس و34 نمونه(9/73%) از خوراک جگر در روز اول، 44 نمونه(5/81%) خوراک سوسیس و42 نمونه (3/91%) خوراک جگر در روز سوم ، 47 نمونه(1/87%) خوراک سوسیس و44نمونه (6/95%) خوراک جگردر روز پنجم و50 نمونه (3/92%) خوراک سوسیس در روز هفتم غیر قابل مصرف بودند (0001/0 p<) تفت دادن غذا قبل از مصرف نیز اثرکامل در رفع آلودگی میکروبی نداشته است(05/0 p<). افزایش شمارش کلی میکروارگانیسم ها نسبت به حد مجاز استاندارد ، مهمترین عامل بازدارندگی مصرف نمونه های غذایی بوده است.
نتیجه گیری: نتایج ما نشان می دهد که نگهداری غذاهای از قبل آماده شده در یخچال سبب افزایش بار میکروبی مواد غذایی پخته شده در طی زمان می شود .

---

زمینه و هدف: نانوذرات آهن کاربرد وسیعی در علم پزشکی به خصوص در ساخت شناسه گرهای زیستی فلورسانس، درمان تومورهای سرطانی به روش Hyperthermi، عامل کنتراست در تصویر برداری M‏RI دارند. روش‌های تولید فیزیکی و شیمیایی این نانوذرات، همراه با آلودگی‌های زیست محیطی هستند. در این میان، باکتری‌ قادر به سنتز مقدار قابل توجهی نانوذرات آهن هستند، طوری که کاملا مطابق با اصول شیمی سبز می باشد. هدف از این تحقیق، جداسازی باکتری های مگنتوتاکتیک تولید کننده نانوذرات آهن از خاک معدن آهن ارجین استان زنجان می باشد.

روش کار: از خاک معدن، رقت متوالی تهیه شد و روی محیط کشت جامد ترکیبی که مخصوص جداسازی باکتری های مگنتوتاکتیک بود تلقیح شد و بعد از یک هفته گرماگذاری در 30 درجه سانتی گراد از کلنی ها برداشت شد و به محیط مایع مخصوص منتقل شد و بعد از 3 هفته گرماگذاری، با رنگ آمیزی گرم و کریستالوگرافی اشعه ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی SEM مورد مطالعه قرار گرفت.

نتایج: آنالیز گراف XRD وجود نانوذرات آهن و عکس‌های میکروسکوپ الکترونی SEM شکل باکتری ها و تجمعات خارج سلولی نانوذرات آهن تولیدی توسط باکتری‌ها را اثبات کرد.

نتیجه گیری: باکتری های جدا شده از معدن آهن ارجین زنجان قادر به تولید نانوذرات آهن هستند.

---

  زمینه و هدف: زایلانازها به طور گسترده‏ای در صنایع مختلف غذایی، خوراک دام و طیور، کاغذ و خمیر کاغذ، صنایع دارویی کاریرد دارند. میکروارگانیسم های متعددی قادرند با مکانیسم های متفاوت، آنزیم زایلاناز را تولید نمایند که در بین آنها باسیلوس ها یکی از منابع مهم تولید آنزیم های تجاری هستند. نظر به اینکه محیط کشت زایلان محیط گران قیمتی است و از نظر اقتصادی جهت تولید آنزیم زایلاناز توسط Bacillus subtilis S7e مقرون به صرفه نمی باشد؛ لذا در این مطالعه تلاش گردید تا با جایگزین نمودن پسماندهای کشاورزی- صنعتی در تخمیر غوطه ور به عنوان منابع کربن و ازت، تولید آنزیم زایلاناز بالاتر از سطح محیط زایلان ( U/l 10048 ) باشد.

  روش کار: در این بررسی سویه بومی Bacillus subtilis S7e ابتدا در محیط کشت پابه با زایلان کشت داده شد، سپس در 3 دمای 30، 37 و 40 درجه سانتی گراد گرمخانه گذاری صورت گرفت. سپس منابع ازت (کنجاله کلزا، کنجاله سویا، بذر گوجه فرنگی، بذر چای، پپتون، ویناس الکل، کازئین و آمونیوم سولفات) جایگزین عصاره مخمر و عصاره گوشت و منابع کربن (ملاس، سبوس گندم، سبوس برنج، ضایعات شالی کوبی، پسماند گلوتن، پسماند مالت، پودر آب پنیر و باگاس) جایگزین زایلان محیط کشت شدند.

  نتایج: در این بررسی بیشترین فعالیت آنزیمی در دمای 30 درجه سانتی گراد بعد از 48 ساعت گرمخانه گذاری مشاهده شد
( U/l 6183). کنجاله کلزا با فعالیت آنزیمی ( U/l 10048) بهترین منبع ازت Bacillus subtilis S7e و ملاس با فعالیت آنزیمی ( U/l 3759) بهترین منبع کربن گزارش گردید.

  نتیجه گیری: از آنجا که یکی از عوامل مهم در مدیریت تولید آنزیم استفاده از محیطی مقرون به صرفه از نظر اقتصادی است به منظور کاهش هزینه های تولید، ضایعات کشاورزی- صنعتی (کنجاله کلزا و ملاس) گزینه بسیار مناسبی به شمار می آیند.

---

زمینه و هدف: بیماری های منتقله از غذا یکی از مشکلات گسترده و رو به رشد در جوامع بشری است. از طرف دیگر مقاومت به عوامل ضد میکروبی یک معضل جهانی بوده و آگهی از الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی میکروارگانیسم­ها برای درمان بیماری­های منتقله از غذا حائز اهمیت است. لذا هدف از این مطالعه تعیین فراوانی نسبی آلودگی نمونه­های طغیان غذایی به شیگلا، تعیین سروتایپینگ و الگوی مقاومت آنتی­بیوتیکی آن در ایران می­باشد.
روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی و در طی مدت سال­های94 و 1395 بر روی 239 طغیان منتقله از غذا که شامل 1012 نمونه (سواپ مدفوع اسهال) ارسال شده از استان­های مختلف ایران صورت گرفت. نمونه­های جدا شده شیگلا از نظر کشت میکروبی، سروگروپینگ و آنتی بیوگرام مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج: از 1012 نمونه سواپ مدفوع 29جدایه شیگلا (86/2 %) به دست آمد. از میان استان­ها کردستان، اصفهان و سمنان با 6/20%، بیشترین طغیان های شیگلایی را به خود اختصاص دادند. بیشترین علائم بالینی مربوط به کرامپ شکمی، استفراغ، تهوع و اسهال غیر خونی بود. در این مطالعه شیوع شیگلا سونئی 16(2/55 %) و شیگلا فلکسنری 13 (8/44 %) به دست آمد. در این مطالعه مقاومت به سیپروفلوکساسین 4/3% گزارش گردید.
نتیجه­گیری: با توجه به فراوانی طغیان­های مربوط به باکتری شیگلا در تابستان و گسترش مقاومت به سیپروفلوکساسین در این باکتری­ها، بررسی الگوی مقاومت دارویی آن ها در کاهش هزینه­های مصرفی درمان و به کارگیری اقدامات لازم جهت کنترل و پیشگیری بیماری حائز اهمیت است.

---

زمینه و هدف: سالمونلا یکی از عوامل مهم در بیماری‌های منتقله از غذا می باشد، که سبب گاستروانتریت انسانی می‌شود. ﻣﻄﺎﻟﻌه ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزیﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ خامه‌های ﺳـﻨﺘﯽ ﻣـﺼﺮﻓﯽ از ﻧﻈﺮ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮیﺎیﯽ اﻧﺠﺎم گرفته است.           
روش کار: در این مطالعه مقطعی توصیفی، 250 نمونه خامه غیر پاستوریزه و50 نمونه خامه پاستوریزه از مناطق عرضه در جنوب شهر تهران جمع آوری گردید. پس از رقیق سازی در محیط بافر فسفات و تهیه سریال رقت برای غنی سازی سالمونلا به محیط راپاپورت واسیلیادیس طبق دستورالعمل CDC منتقل و پس از 24 ساعت انکوباسیون در 37 درجه سانتی گراد، یک لوپ در محیط های کشت هکتون آگار و بیسموت سولفیت آگار تلقیح شد. روز بعد کلنی‌های مشکوک از نظر فنوتیپی مورد بررسی اولیه و بوسیله پلاک API-20E مورد تایید نهایی قرار گرفتند.آنتی بیوگرام طبق دستورالعمل CLSI انجام شد.
نتایج: 15 نمونه (6%)از 250 نمونه خامه سنتی مورد مطالعه به سالمونلا آلوده بودند. از 7 سروتایپ شناسایی شده،بیشترین سروتایپ سالمونلا متعلق به سروتایپ اینفنتیس با 7 مورد (3/33%) بود.همچنین باکتری‌های کلیفرم مانند اشریشیاکلی، انتروباکتر، کلبسیلا و سیتروباکتر جدا گردید. بیشترین مقاومت انتی بیوتیکی ناشی از نالیدیکسیک اسید، تتراسایکلین و تری‌متوپریم به ترتیب با 3/93%،3/73% و 7/66% بود. بررسی های میکروبی خامه های پاستوریزه نشانگر عدم آلودگی به سالمونلا در تمامی نمونه های خامه بوده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصله موید نیاز به کنترل و نظارت بیشتر خامه های عرضه شده در سطح شهر توسط اداره نظارت بر مواد غذایی می باشد. موید کنترل کیفی و نظارت بیشتر اداره بهداشت مواد غذایی بر خامه‌های تولیدی بصورت سنتی در سطح شهر تهران می‌باشد. همچنین آموزش جامعه به مصرف خامه پاستوریزه می تواند در کاهش بیماری های منتقله از غذا نقش بسزایی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: بیماری های منتقله از راه غذا (FBD) foodborne diseases امروزه یکی از بزرگترین نگرانی ها در جهان می­باشد. همچنین استفاده بی رویه و نادرست از آنتی بیوتیک ها باعث ایجاد مقاومت در بین باکتری­های فراوانی گشته است، که یکی از آنها استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) ، به صورت یک تهدید جدی برای سلامت عمومی مطرح گردیده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان استافیلوکوکوس اورئوس های مقاوم به    متی سیلین MRSA ازمواد غذایی در تهران صورت گرفت.
روش کار: در این مطالعه توصیفی 560 نمونه  غذایی طی ماه های تیر97 لغایت خرداد 1398از سه منطقه جنوب تهران، شهر ری و اسلام شهر جمع آوری و از نظر وجود استافیلوکوکوس اورئوس طبق استاندارد ملی ایران به شماره 1194 مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های استافیلوکوکوس اورئوس بدست آمده با روش دیسک دیفیوژن تست  Disk) (Diffusion Test مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج: از 560 نمونه غذایی،49  نمونه به استافیلوکوکوس اورئوس آلوده بودند) 7/8%). نتایج بدست آمده نشان می دهد بیشترین   آلودگی ها مربوط به شیرینی تر، بستنی سنتی و مواد پروتینی خام بوده است. از نظر الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در بین 49 سویه استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده،  میزان مقاومت به متی سیلین 4 سویه (2/8%) بوده است.
نتیجه گیری: با توجه به اهمیت استافیلوکوکوس اورئوس در مسمومیت های غذایی و امکان انتقال سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک ها، مخصوصا متی سیلین از راه مواد غذایی مختلف وجود دارد. بنابراین باید به اهمیت مصرف صحیح و درست آنتی بیوتیک ها تاکید نمود.