سعید شجاعی برجوئی، حمیدرضا عظیم زاده، اصغر مصلح آرانی،
دوره 18، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: شاخص تحمل به آلودگی هوا(APTI) Air Pollution Tolerance Index به عنوان معیاری برای ارزیابی مقاومت گیاهان در برابر آلودگی هوا، یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت کیفیت هوا پیرامون صنایع است. هدف از این پژوهش، بررسی کیفیت هوا و ارزیابی شاخص تحمل به آلودگی هوا در گیاهان بومی رویشیافته پیرامون مجتمع صنعتی شیشه، خاک چینی، کاشی و سرامیک اردکان است.
روش کار: برای انجام این مطالعه (مقطعی توصیفی-تحلیلی) ابتدا غلظت آلاینده های معیار هوا در ناحیه صنعتی مورد بررسی ارزیابی شد. سپس با نمونهبرداری از برگ گیاهان بومی و اندازهگیری پارامترهای pH عصاره برگ، محتوای آب نسبی، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک برگ، شاخص تحمل به آلودگی هوا تعیین شد. غلظت سرب (Pb)، کروم (6+(Cr و کادمیوم (Cd) در گیاهان، با استفاده از روش هضم خشک توسط دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. کلیه تجزیه تحلیل آماری دادهها در نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.
نتایج: میانگین غلظت CO، 3O، 2NO، 2SO و 10 PM در ناحیه صنعتی به ترتیب با مقادیر برابر با 06/2، 75/7، ppm 28/3 و ppb 94/33 و µg/m355/70 پایین تر از حدود استاندارد است. همچنین غلظت سرب (Pb)، کادمیوم (Cd) و کروم (6+(Cr در گیاهان پایینتر از حدود استاندارد بود. با این توصیف، متناسب با پایین بودن غلظت آلاینده های معیار کیفیت هوا و فلزات سنگین در گیاهان از حدود استاندارد، شاخص تحمل گیاهان پیرامون مجتمع صنعتی در طبقه حساس به آلودگی هوا اندازه گیری شد. در میان گونههای مرتعی، درختی و درختچهای به ترتیب گیاه قلم (49/8)، انار (80/16) و ابریشم (37/9) بیشترین APTI دارا بودند.
نتیجهگیری: بر اساسAPTI ، پیشنهاد میشود از گونه غیرمثمر انارگل به عنوان گونه متحملتر و گونه درمنه به عنوان پایشگر زیستی برای توسعه فضای سبز استفاده نمود.
