فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

کریپتوسپوریدیوزیس (Cryptosporidiosis) یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام می باشد که در اثر تک یاخته ای از جنس (Cryptosporidium) ایجاد می شود از علایم عمده بیماری گاستروآنتریت حاد یا مزمن را می توان نام برد. در این مطالعه 214 بیمار از هفت گروه مبتلا به انواع نقص ایمنی اکتسابی از ده مرکز بهداشتی درمانی در تهران مورد نمونه برداری قرار گرفتند و با سه روش مختلف که عبارت بودند از: رنگ آمیزی اسید فاست (AFS Acid Fast Staining)، روش اورامین فنل فلوئورسانس (Auramin Phenol Fluorescence, APF) و روش ایمونوفلوئورساس مستقیم با استفاده از آنتی بادی مونوکلونال ((Direct Fluorescence using Monoclonal Ab مورد آزمایش قرار گرفتند میزان آلودگی به کریپتوسپوریدیوم در بیماران مذکور 1.4% و در مبتلایان به اسهال این رقم به 6.3% می رسد. از سه مورد افراد آلوده یک نفر دچار لوسمی میلوستیک حاد (AML) و دو نفر مبتلا به (AIDS) بودند. با توجه به رقم 33.4% آلودگی به کریپتوسپوریدیوم در مبتلایان به اسهال در ایدز و 11.1% در مبتلایان به اسهال و بدخیمی های خونی می توان اذعان داشت که عامل یک مورد از سه مورد اسهال و ایدز و یک مورد از ده مورد اسهال در بدخیمی های خونی در این مطالعه انگل کریپتوسپوریدیوم می باشد. ازآنجا که کریپتوسپوریدیوزیس در مبتلایان به نقص ایمنی می تواند کشنده باشد لذا توجه به بهداشت فردی و غذایی در جلوگیری از آلودگی آنان به صورت جدی مورد تاکید قرارمی گیرد.

---

زمینه و هدف: طی سال های اخیر انتشارات علمی در حوزه علوم پزشکی در ایران افزایش قابل توجهی یافته است و رشد تولید علم در ایران از ابتدای دهه 90 میلادی بیشترین رشد را در منطقه خاورمیانه داشته است. در این بین دانشگاه علوم پزشکی تهران که 12% اعضای هیئت علمی در بخش علوم پزشکی کشور را دارا است، سهم مهمی را در پژوهش علوم پزشکی کشور ایفا می کند. سوال این است که رفتار محققین در این دانشگاه به لحاظ مشارکت در انجام تحقیق چگونه است؟ چه عواملی بر این رفتار تاثیر می گذارد؟
روش کار: نمونه تحت بررسی کلیه طرح های تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده اند که در سال 1383 از منابع داخل و یا خارج از دانشگاه تامین اعتبار شده و تا زمان انجام این بررسی تمام شده وگزارش نهایی ارایه گردیده بود (315 طرح). فرم گردآوری داده های طرح برای 301 پرونده تکمیل شد. از طرفی پرسش نامه پژوهشگران برای محققین اصلی این طرح ها ارسال شد و در نهایت پرسشنامه 208 نفر از محققین گردآوری شد. از آزمون های معمول آماری (فراوانی نسبی، آزمون مربع کای، آنالیز واریانس و رگرسیون خطی با چند متغیر مستقل به شیوه Enter برای ارزیابی عوامل موثر بر امتیاز مشارکت افراد) استفاده شده و با نرم افزار SPSS ویرایش5/11انجام شده است. همچنین تحلیل شبکه همکاری مجریان و همکاران اصلی بر روی داده های حاصل از فرم گردآوری داده های طرح و با استفاده از نرم افزار UNICET انجام پذیرفته و در آن ارتباط هر یک از واحدهای دانشگاه با یکدیگر بررسی شده است.
نتایج: تنها 2/2% از طرح های دانشگاه علوم پزشکی تهران که در سال 1383 قرارداد آن ها نتظیم شده است، همکاری فردی را به عنوان مجری مشترک و یا همکار اصلی از سایر سازمان های غیر دانشگاهی داشته است. این نسبت مشارکت با سایر دانشگاه به 5/2% طرح ها می رسد. از بین انواع طرح ها، پژوهش های نظام بهداشتی وضعیت بهتری از نظر مشارکت نشان می دهند. عامل مهم دیگر در امتیاز مشارکت که از رگرسیون خطی انجام شده بدست آمده "نحوه انتخاب موضوع تحقیق" است. مراکز تحقیقاتی تنها با دانشکده پزشکی و بهداشت طرح مشترک دارند و همه طرح های دانشکده توانبخشی در داخل همان دانشکده تعریف می شوند و کلا همکاری با سایر واحدهای دانشگاه ندارند.
نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که مشارکت طرح های دانشگاه علوم پزشکی با سازمان های خارج از دانشگاه و سایر دانشگاه ها اندک است. بخشی از این موضوع به ساختار پژوهش کشور باز می گردد که بر اساس منابع دولتی شکل گرفته است و حضور بخش غیردولتی در آن بسیار کم رنگ است. نکته دیگر فرصت موجود برای تعریف طرح های مشترک بین دانشگاهی است که با توجه به توان دانشگاه در این عرصه قابل طرح می باشد. همان طور که در خصوص تاثیر احتمالی مداخله بر روی پژوهش های نظام بهداشتی نشان داده شده، برای حرکت هدفمند دانشگاه امکان تاثیرگذاری سیاست ها اعمال شده چه در سطح دانشگاه و چه در سطح ملی وجود دارد. داده های این بررسی می تواند به عنوان پایه ای برای نشان دادن میزان موفقیت این مداخله ها مورد استفاده قرار گیرند.

---

  زمینه و هدف: پشه خاکی ها در انتقال برخی بیماریها نظیر انواع لیشمانیوز، تب پشه خاکی و بیماری کاریون نقش دارند. آگاهی از ترکیب گونه ای و تغییرات جمعیت پشه خاکی ها، نخستین گام در جهت ایجاد اطلاعات پایه در کنترل ناقلین لیشمانیوز احشایی محسوب می شود. این تحقیق در دو ناحیه غرب و شرق شهرستان مشکین شهر به ترتیب با میزان های شیوع شدید و کم و در دو اقلیم نیمه خشک خفیف در غرب و نیمه خشک استپی در شرق به صورت مقایسه ای انجام شد.

  روش کار: پشه خاکی ها به روش تله چسبان از ابتدای فصل فعالیت هر 15 روز یکبار از اماکن داخلی و خارجی چهار روستای منتخب در غرب و شرق شهرستان مشکین شهر جمع آوری شدند. پشه خاکی ها بعد از برداشت از تله چسبان در استن شستشو و در اتانول 70% نگهداری شدند. از نمونه ها در محیط پوری اسلاید های میکروسکوپی تهیه شد و با استفاده از کلید های شناسائی معتبر تعیین هویت گردیدند. به کلیه اسلایدهای میکروسکوپی برچسب استاندارد زده شد و تحت کد GC22ST6-93 در موزه حشره شناسی پزشکی دانشکده بهداشت نگهداری می شوند.

  نتایج: در این مطالعه، 783 عدد پشه خاکی شامل 547 نر و 236 ماده از دهستان مشکین غربی مشتمل بر 20 گونه از دو جنس Phlebotomus (28/66% ) و Sergentomyia (72/33%) صید شد که از این تعداد 571 پشه خاکی از اماکن خارجی (73%) و 212 عدد از اماکن داخلی (27%) بدست آمد. نمونه برداری هائی که از منطقه شرق و دهستان ارشق انجام شد 400 پشه خاکی شامل 261 نر و 139 ماده از 17 گونه مشتمل بر دو جنس Phlebotomus (5/64% ) و Sergentomyia (5/35%) که از این تعداد 324 مورد از اماکن خارجی(81%) و 76 مورد از اماکن داخلی (19%) صید شد. گونه Se.mervynae برای اولین بار از مشکین شهر گزارش می گردد.

  نتیجه گیری: از ناقلین لیشمانیوز احشایی ، گونه های Ph.kandelakii و Ph . perfiliewi با وفور بیشتری از نواحی غرب شهرستان مشکین شهر نسبت به منطقه شرق صید گردید. طول دوره فعالیت و تعداد نسل پشه خاکی ها در منطقه غرب بیشتر از شرق این شهرستان ملاحظه شد. گونه غالب جنس Phlebotomus در منطقه شرق Ph.papatasi و گونه Ph.andrejevi با وفور بیشتری از دو ناحیه مورد بررسی صید گردید. بطور کلی ناقلین قطعی لیشمانیوز احشایی در کشور، در نواحی غرب شهرستان مشکین شهر حضور دارند.