فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: خطای انسانی اغلب در بروز حوادث، هم در عملکرد مستقیم و هم در طراحی های ضعیف، نقش مهمی بازی م یکند. تمرکز این کار بر پیش بینی احتمالات خطای انسانی در هنگام فرآیند تجمع در شرایط اضطراری در تأسیسات تقویت فشار گاز می باشد. برای Human Error Probability Index (HEPI) هدف از ارایه ی این مقاله توصیف مختصری از شاخص احتمال خطای انسانی یند گردهمایی و تجمع در شرایط اضطراری تاسیسات تقویت فشار گاز است.
روش کار: با توجه به کمبود منابع اطلاعاتی در زمینه خطای انسانی و بخصوص داده های خطای انسانی برای تجمع در شرایط اضطراری در تأسیسات تقویت فشار گاز، یک روش قضاوت کارشناسی به نام شاخص احتمال موفقیت به عنوان وسیله ای برای پیش بینی احتمالات خطای انسانی تهیه شده است. دو سناریوی تجمع با شدت های مختلف (نشت گاز و آتش سوزی و انفجار) با جزییات مورد مطالعه قرار گرفت. ٣٤ نمودار مرجع، داده هایی را برای وزن و نرخ دهی به شش عامل شکل دهی عملکرد فراهم نمودند و در نهایت این داده ها با استفاده از روش جهت محاسبه احتمال موفقیت برای ١٦ فعالیت تجمع از نقطه شروع تجمع Success Likelihood Index Methodology (SLIM) پردازش شدند. فعالیت های فوق به ترتیب در قالب ٤ Temporary Safe Refuge(TSR) تا آخرین فعالیت در پناهگاه موقت ایمن مرحله ی: آگاهی، ارزشیابی، خروج و بازیابی تقسیم بندی شده اند. ٦ عامل شکل دهی عملکرد که در این کار مورد توجه قرار گرفتند عبارتند از: استرس، پیچیدگی کار، آموزش، تجربه، عامل رویداد و عامل های شرایط جوی.
نتایج: احتمال خطای انسانی در مرحله خروج از بقیه مرحله ها بیشتر بود و پس از آن در مرحله ارزشیابی، بیشترین احتمالات دیده شد و کمترین احتمال خطا در مرحله ی آگاهی رخ داد. می تواند جهت محدود نمودن فرصت ها برای رخداد خطای انسانی و (HEPI) نتیجه گیری: کاربرد شاخص احتمال خطای انسانی کاهش شدت عواقب چنین خطاهایی از طریق تغییراتی در آموزش، طراحی، سامانه های ایمنی و دستورالعمل ها که در نتیجه آن قدرت تحمل خطا در طراحی ها و یا عملیات بیشتر شود، مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: هدف این مطالعه، مقایسه دو روش " تحلیل سلسله مراتبی" )FTA (وTripod beta  با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت انتخاب روش برتر در تحلیل حوادث فاجعه بار در صنایع فولاد سازی (ایران) می باشد.

روش کار: این پژوهش درسه فاز اصلی انجام شده است. در فازاول دو حادثه فاجعه بار جهت تحلیل انتخاب و با استفاده از توانمندی های دو روش  FTA و Tripod beta  علل بروز آنها شناسایی گردیدند. در فاز دوم هفت معیار جهت مقایسه دو روش تعریف و در فاز سوم دو روش با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و بر اساس معیار های منتخب، وزن دهی و مورد مقایسه قرار گرفتند.

نتایج : نتایج این پژوهش نشان داد که معیار تعداد علل شناسایی شده با وزن ۴۳۵/۰دارای بالاترین وزن و بعد از آن به تر تیب توانایی کمی شدن با وزن ۰۷/۰، هزینه تحلیل با وزن ۰۵۹/۰، زمان مورد تحلیل حادثه با وزن ۰۳۸/۰، و نیاز به نرم افزار با وزن ۰۳۶/۰ قرار دارند.

نتیجه گیری: با در نظر گرفتن کلیه معیارهای منتخب روشFTA  با وزن۶۲۴/۰ برتر از روش Tripod beta  با وزن ۳۵/۰ شناخته شد.