فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه وهدف: فرآیند ارزیابی اثرات بهداشت محیطی احداث شهرک صنعتی جوین در وهله اول برای کمک به برنامه ریزی صحیح توسعه پایدار و سپس وسعت بخشیدن به پروژه های توسعه موجود بدون افزایش بیماری های منطقه  پایه ریزی شده است و هدف از انجام آن پرهیز از هر گونه اشتباهات پر هزینه در برنامه ریزی های توسعه و کنترل آلودگی و حفظ منابع و در مجموع یک شیوه مدیریت برای بهداشت محیط است.

روش کار: مطالعات ارزیابی اثرات بهداشت محیطی احداث شهرک صنعتی جوین، پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات با هدف بررسی آثار مثبت و منفی حاصل از احداث شهرک و ارائه راهکارهای مدیریتی کاهش اثرات سوء بهداشت محیطی با بهره گیری از روش ماتریس لئوپولد با انجام تغییرات در آن انجام شده است. در این مطالعه ابتدا وضعیت موجود بهداشت محیط منطقه مورد بررسی قرار گرفته است و سپس با تعیین گزینه های ارزیابی با توجه به نوع آلاینده های پیش بینی شده جهت شهرک مذکور به تفکیک فاز ساختمانی و      بهره­برداری ، اثرات احداث شهرک صنعتی جوین بر مؤلفه های بهداشت محیطی در سه محدوده بلافصل، تحت اثرات مستقیم و تحت اثرات غیرمستقیم و در دو فاصله زمانی کوتاه مدت و بلند مدت مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج: نتایج و دستاوردهای این مطالعه در دو گزینه عدم اجرا (اجرای پروژه بدون ملاحظات بهداشت محیطی) و گزینه اجرا (اجرای پروژه با اعمال روشهای کاهش اثرات سوء) به تفکیک فاز ساختمانی و بهره برداری بررسی و ارائه گردیده است که برآیند اثرات در گزینه عدم اجرای پروژه (791-) برآورد شده است و اجرای پروژه مردود اعلام میگردد و پس از تقلیل اثرات سوء گزینه اجرا با برآیند (252+) مورد پذیرش قرار گرفته است.

نتیجه گیری :با توجه به توسعه صنایع و افزایش جمعیت، و نیز اهمیت ارزیابی اثرات بهداشت محیطی در کاهش بیماریها  هم اکنون و همزمان با فعالیت های امکان سنجی و پیش امکان سنجی پروژه های عمرانی، مطالعات ارزیابی اثرات بهداشت محیطی به عنوان یک پدیده مطالعاتی جدید در کشور و به عنوان یک مطالعه همگون ما بین وزارت بهداشت وسازمان حفاظت محیط زیست طراحی و برنامه ریزی گردد. 

---

زمینه و هدف: دنیا گیری ویروس کرونا را می­توان یکی از مهمترین مسائل در جهان در دو سال اخیر دانست. بی­تردید کنترل همه گیری ویروس کرونا مستلزم رعایت رفتارهای پیشگیرانه است. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت رفتارهای پیشگیرانه و رابطه متغیرهای جمعیتی و اقتصادی-اجتماعی با آن بود.
روش کار: در تحقیق حاضر با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای و پرسشنامه ساخت­یافته تعداد 385 نفر از ساکنان 18 تا 65 سال شهر شیراز پیمایش شدند. برای تحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS 20 بهره برده شد.
نتایج: یافته­ ها نشان داد که با افزایش سن و تعداد سال­های تحصیل رفتارهای پیشگیرانه افزایش می­یابد و بالعکس افزایش درآمد منجر به کاهش این نوع رفتارها در بین پاسخگویان می­شود. رفتارهای پیشگیرانه در بین زنان بیشتر از مردان و در بین افراد شاغل و خانه­دار کمتر از دانشجویان است.
نتیجه­ گیری: رفتارهای پیشگیرانه در برابر ویروس کرونا نسبتاً قابل قبول است اما با شرایط ایده­آل فاصله دارد. گروه­های مردان، جوانان و افراد با سطح سواد پایین­تر باید مورد توجه بیشتری در برنامه­های آموزشی مرتبط با بهداشت قرار بگیرند.
 

---

زمینه و هدف: خشونت خانگی علیه زنان به­عنوان یک مشخصۀ اجتماعی می­تواند رفتارهای باروری زنان را متأثر سازد. مطالعه حاضر به بررسی رابطه خشونت خانگی علیه زنان و قصد فرزندآوری آن­ها پرداخته است.
روش­کار: مطالعه حاضر از نوع پیمایش و با استفاده از پرسشنامه در سال 1401 انجام شده است. جامعه آماری زنان همسردار 15 تا 49 ساله ساکن شهر صدرا بوده است. تعداد نمونه 379 نفر برآورد شد. نمونه ­گیری با روش خوشه­ای چندمرحله­ای انجام شد. خشونت خانگی علیه زنان با استفاده از 26 گویه مورد سنجش قرار گرفت. گویه­ها در قالب طیف لیکرت بودند که با جمع نمرات در تمام گویه­ها نمره خشونت خانگی پاسخگو بدست آمد. برای تحلیل داده­ها از نرم افزار20  SPSS، آمارهای توصیفی و رگرسیون لجتسک دووجهی استفاده شده است.
نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین نوع خشونت خانگی علیه زنان به­ترتیب به خشونت روانی، خشونت جسمی، خشونت اقتصادی و خشونت جنسی اختصاص دارد. مدت ازدواج و تحصیلات زنان بر قصد فرزندآوری آن­ها اثر آماری معنی­دار دارند. افزایش میزان خشونت خانگی علیه زنان به کاهش قصد فرزندآوری آن­ها می­انجامد.
نتیجه­گیری: کاهش خشونت خانگی علیه زنان می­تواند قصد فرزندآوری را افزایش دهد. بنابراین کاهش خشونت خانگی علیه زنان باید در دستور کار تصمیم­گیران ذی­ربط قرار گیرد.
 

---

زمینه و هدف: عادت­های غذایی سالم از از مهمترین تعیین­کننده­های سلامت افراد در دنیای امروز است. بی­تردید سواد غذایی و مؤلفه­های آن از متغیرهای تأثیرگذار بر عادت­های غذایی است. این مطالعه به­دنبال بررسی رابطه دانش غذایی، مهارت غذایی، تاب­آوری و عادت­های غذایی سالم در بین جمعیت بزرگسال شهر شیراز بود.
روش­ کار: برای این منظور با استفاده از نمونه­گیری خوشه­ای و پرسشنامه تعداد 384 نفر از جمعیت بزرگسال شهر شیراز با روش نمونه­گیری خوشه­ای در سال 1402 پیمایش شد. سواد غذایی در برگیرندۀ مؤلفه ­های دانش، مهارت و تاب­آوری بود. مؤلفه ­های فوق با استفاده از پرسشنامه استاندارد و 14 گویه سنجش شد. مقیاس استفاده شده برای سنجش عادات غذایی سالم شامل 6 گویه بود. برای تحلیل داده ­ها از نرم افزار27  SPSS استفاده شد.
نتایج: دانش غذایی، مهارت غذایی، تاب­آوری و عادت­های غذایی سالم اکثریت نمونه در سطح متوسطی قرار دارد. تحلیل چندمتغیره نشان داد که افزایش سن به افزایش معنی­دار عادت­های غذایی سالم می­انجامد. عادت­های غذایی سالم در بین افراد دانشگاهی به­طور معنی­داری بیشتر از افراد بی­سواد بود. دانش غذایی و تاب­آوری به­ترتیب بیشترین تأثیر معنی­دار را بر عادت­های غذایی سالم داشتند.
نتیجه ­گیری: هدف این تحقیق بررسی رابطه مؤلفه­ های سواد غذایی و عادت­های غذایی سالم در بین جمعیت بزرگسال شهر شیراز بود. دانش غذایی و تاب­آوری اثر معنی ­دار بر عادت­های غذایی سالم داشتند. در مجموع می­توان نتیجه گرفت که باید اجرای دوره­ های آموزشی هدفمند، با تأکید ویژه بر ارتقای دانش و مهارت غذایی در دستور کار مسئولان ذی­ربط قرار گیرد. ارتقاء سواد غذایی می­تواند افزایش عادت­های غذایی سالم و در نهایت افزایش سطح عمومی سلامت جامعه را به همراه داشته باشد.