زمینه و هدف: هاری بیماری ویروسی قابل انتقال از حیوانات خونگرم به انسان است. هاری با ایجاد انسفالیت حاد و کشنده در انسان و دیگر پستانداران یکی از علل ویروسی مرگ در کشورهای در حال توسعه میباشد. بیماری عمدتاً از طریق گازگرفتگی و گاهی از طریق نسوج مخاطی، تنفس، جفت، وسایل آلوده و پیوند اعضا منتقل میشود. هدف این بررسی، ترسیم نقشهی پراکندگی جغرافیایی گازگرفتگی، بیماری و مرگ از هاری در استانهای ساحلی دریای خزر بوده است.
روش کار: بررسی حاضر با جمع آوری دادههای موارد انسانی، دامی و حیوان گزیدگی از بخش تحقیقات و مرکز رفرانس هاری انستیتو پاستور و آزمایشگاه تشخیص هاری در پژوهشکده آمل طی سالهای 2002 تا 2007 انجام گرفت. دادهها به کمک نرم افزار SPSS تحلیل و نقشههای پراکندگی به وسیله برنامه Arc GIS 9.2 ترسیم شد.
نتایج: در این دوره 6 ساله، از 670743 مورد گازگرفتگی در کشور، 63890 مورد (5/9%)در گلستان،25767 مورد (8/3 %) در مازندران و 22874 مورد (4/3 %) در گیلان بوده است. بیشترین توزیع مکانی گازگرفتگی در گلستان ،شهرستانهای آق قلا، بندر ترکمن، آزاد شهر و کلاله و در مازندران، گلوگاه، بهشهر، رامسر و نکا و در گیلان شفت، ماسال، سیاهکل و فومن میباشد. از 2312 مورد هاری دامی در کشور، 22/9% در گلستان، 4% در مازندران و 6/2% درگیلان گزارش گردید. بیشترین توزیع مکانی هاری دامی در گلستان شهرستان های گنبد کاووس، بندر ترکمن، گرگان و کلاله و در مازندران شهرستانهای بهشهر، نکا و چالوس و در گیلان شهرستانهای ماسال، فومن و رضوانشهر میباشد. سگ مهمترین ناقل (3/91%) برای انسان و سایر حیوانات بوده است. طی این سالها41 مورد مرگ انسانی در اثر هاری در سراسرکشور گزارش گردیده که2 مورد مرگ از مازندران میباشد.
نتیجه گیری: نتایج بررسی نشان میدهد که برنامههای کنترل و مراقبت بیشتری مورد نیاز است و میتواند به برنامهریزیهای آینده در مراکز کنترل و مراقبت بهداشتی کمک نماید.
