فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

جهت بررسی و تعیین درصد آلودگی به انگل های روده ای کلا 1535 نمونه مدفوع که 966 مورد مربوط به مناطق شهری 569 مورد نیز به مناطق روستایی تعلق داشت جمع آوری و به روش مستقیم و فرمل-اتر و 143 نمونه نیز به روش چسب اسکاچ از کودکان 6-1 سال جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. این مطالعه به شکل توصیفی-تحلیلی و از نوع مطالعات مقطعی بوده است. 53.2% از افراد آلودگی به انگل های روده ای داشتند. ابتلا به انگل های پاتوژن روده ای در افراد مورد مطالعه 30.6% بود. درصد فراوانی آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا/دیسپار 9.6%، آنتامباکلی 16%، آنتامباهارتمانی 7%، آندولیماکس نانا 2.6%، یدامبابوچلی ای 1.8%، دی آنتامبافراژیلیس 1.5%، کیلوماستیکس مسنیلی 0.4%، ژیاردیالامبلیا 18.8%، بلاستوسیستیس هومینیس 16.5%، دیکروسولیوم دندریتیکوم 0.1%، تنیاساژیناتا 0.2%، هیمنولپیس نانا 1.4%، آسکاریس لامبریکوئیدس 0.3%، اکسیور به روش چسب اسکاچ در نزد کودکان 6-1 سال 28.7% به روش فرمل-اتر در مابقی نمونه ها 0.7%، تریکوسترونژیلوس 0.1%، استرونژیلوئیدس استرکورالیس 0.3% و تریکوریس تریکیورا 0.1% بود. بین افراد روستایی با 4.9% آلودگی کرمی و افراد شهری با 2.1% آلودگی کرمی اختلاف معنی دار آماری مشاهده شد. همچنین بین مردان با 11% آلودگی و زنان با 7.1% آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا اختلاف معنی دار آماری وجود داشت. سیر نزول آلودگی به ژیاردیا و سیر صعودی آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا با افزایش سن محسوس بود.

---

باتوجه به اهمیت بالقوه داروهای گیاهی بومی که بتوانند تاثیر قابل قبولی بر روی انگل های مالاریا داشته باشند، اثر عصاره الکلی اسپند بر روی پلاسمودیوم برگئی بطور تجربی در موش سفید کوچک آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و با اثر کلروکین مقایسه شد. بدین منظور تعداد 56 عدد موش در 8 گروه 7 تایی قرار گرفتند، که هفت گروه از آن با پلاسمودیوم برگئی آلوده شدند و با عصاره الکلی اسپند و کلروکین با متد Rane test تحت درمان قرار گرفتند. در این روش پس از مشاهده انگل در خون محیطی موش های آلوده شده، به جز گروه های شاهد و دریافت کننده پلاسبو (دارونما)، با غلظت های مختلف از عصاره الکلی اسپند و کلروکین، تحت درمان قرار گرفتند. موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید. میزان پارازیتمی در روزهای چهار و هفت نسبت به میزان پارازیتمی روز قبل از درمان تعیین شد، تا میزان کاهش پارازیتمی در گروه های درمان شده در مقایسه با گروه های شاهد و دریافت کننده دارونما مشخص شود. گروه 8 در این مطالعه بدون هیچگونه تزریقی از انگل و دارو بوده، صرفا جهت کنترل مرگ و میر تصادفی موش ها در حیوانخانه نگهداری می شد. آنالیز داده های خام با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه انجام گردیده و موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد غلظت های مختلف اسپند تاثیرات متفاوتی در کاهش میزان پارازیتمی انگل دارند. گرچه تمام غلظت های مورد استفاده به نحو چشمگیری باعث کاهش تعداد انگل در موش های آلوده شدند، غلظت 100mg/kg به نحو معنی داری در این کاهش نقش داشت (P<0.05). تاثیر کلروکین بر انگل های تحت مطالعه قاطع و بیشتر از غلظت های متفاوت عصاره الکلی اسپند بود. مطالعات نشان می دهد تاثیر عصاره الکلی اسپند بر روی انگل بطئی ولی مورد توجه است. به نظر می رسد اگر از عصاره های 100mg/kg و 20mg/kg اسپند استفاده شود نتایج بهتری بتوان دریافت کرد.

---

انتروویروس های انسانی در دستگاه گوارش تکثیر یافته و با دفع از طریق مدفوع وارد فاضلاب می شوند.به همین دلیل جداسازی انتروویروس ها از فاضلاب یکی از شاخص های حساس گردش ویروس در اجتماع محسوب می شود. بر خلاف نام این ویروس ها بعضی از آنها مانند: کوکساکی ویروس ها و اکوویروس ها بیماریهای تنفسی نیز ایجاد می نمایند. در نتیجه این ویروسها می توانند بیماریهای حاد و یا بدون علایم بالینی را ایجاد نمایند و در موارد ایجاد بیماری بیش از 1010 ویروس در هر گرم از مدفوع فرد بیمار دفع می شود. در این پژوهش 63 نمونه از 6 سیستم تصفیه فاضلاب اصلی شهر تهران با روش grab sample در مدت یک سال تهیه شد و با سه روش تیمار مختلف انتروویروسهای غیرپولیویی در کشتهای سلولی حساس جداسازی گردید. سپس ویروسهای جدا شده با استفاده از روش میکرونوترالیزاسیون شناسایی گردید. بیشترین فراوانی انتروویروس های جدا شده مربوط به انتروویروس های غیرقابل تیپ، E11 و E25 بود. از 63 نمونه فاضلاب مورد بررسی 13 انتروویروس با روش مستقیم (20.63%)، 25 انتروویروس با روش Pellet (39.68%) و 27 انتروویروس توسط روش تغلیظ Two-Phase (42.85%) جداسازی شد.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بالقوه داورهای گیاهی بومی که بتواند تاثیر قابل قبولی بر روی انگل های مالاریا داشته باشند، اثر الکلی عصاره گل در بر روی پلاسمودیوم برگئی به طور تجربی در موش سفید کوچک آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و با اثر کلروکین مقایسه شد.
روش کار: در این مطالعه تعداد 80 عدد موش به 8 گروه 10 تایی تقسیم شدند، که 7 گروه از آن با پلاسمودیوم برگئی آلوده گردیدند و با عصاره الکلی گل در و کلروکین با روش Rane test تحت درمان قرار گرفتند. در این روش پس از مشاهده انگل در خون محیطی موشهای آلوده شده، به جز گروههای شاهد و دریافت کننده پلاسبو (دارونما)، با غلظت های 300،100،20 و 450 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن از عصاره و غلظت mg/kg20 کلروکین تحت درمان قرار گرفتند. موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید. درمان به صورت زیر جلدی و در هر مرحله تا 4 روز ادامه داشت. میزان پارازتیمی در روزهای چهار و هفت نسبت بهمیزان پارازتیمی روز قبل از درمان تعیین شده تا میزان کاهش پارازتیمی در گروههای درمان شده با عصاره با گروههای شاهد و دریافت کننده دارونما مشخص شود. گروه 8 در این مطالعه بدون هیچگونه تزریقی از انگل و دارو بوده، صرفاً جهت کنترل مرگ و میر تصادفی موشها در حیوانخانه نگهداری می شد.
نتایج: آنالیز داده های خام با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون T-test انجام گردیده و موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص شد. بررسی نشان می دهد غلظت mg/kg450 از عصاره گیاهی به نحو معنی داری باعث کاهش میزان پارازتیمی در موشهای آلوده شده است (05/0p<) . تاثیر کلروکین بر انگلهای تحت مطالعه قاطع و بیشتر از غلظت های متفاوت الکلی گل در بود.
نتیجه گیری: مطالعه نشان می دهد تاثیر عصاره الکلی گل در بر روی پلاسمودیوم برگئی مورد توجه است.

---

  زمینه و هدف: در ایران بیماری مالاریا از گذشته ‌ های دور وجود داشته است و زیان­های اقتصادی، اجتماعی و انسانی فراوانی به کشور تحمیل کرده است . در طی سالیان گذشته، در نتیجه اجرای عملیات مبارزه با مالاریا، بسیاری از نقاط کشور از مالاریا پاک شده است و در حال حاضر تنها در قسمت­هایی از جنوب شرقی کشور بیماری شیوع دارد. در این مقاله، جمع بندی مطالعات حشره شناسی مالاریا انجام گرفته از 1314 تا پایان سال1387 در مناطق مختلف کشور است که امید است نتایج به دست آمده، راهگشای مشکلات مالاریا در جهت برنامه های حذف باشد.

  روش کار: کلیه مقالات، کتاب­ها و پایان نامه­ها مورد بازنگری و بررسی قرار گرفت علاوه بر این مقالات از بانک­های اطلاعاتی و موتورهای جستجوگر( نظیر Iranmedex ، SID و PubMed ) نیز استخراج و تجزیه و تحلیل گردید .

  نتایج: در این مطالعه 71 مورد پایان ‎ نامه کارشناسی ارشد، 6 مورد پایان نامه دکتری، 66 مقاله خارجی، 97 مقاله فارسی و 3 جلد کتاب مورد بررسی دقیق قرار گرفت.

  نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که متعاقب اجرای برنامه ریشه کنی، کنترل یا حذف مالاریا، روند بیماری کاهش داشته و موارد منحصر به بخش محدودی از جنوب شرق کشور شده است. تسهیلات سیستم مراقبت، ‌ تشخیص و درمان و نگرش، آگاهی و رفتار ساکنین مناطق در فاصله سال­های 1387-1314 بهبود پیدا کرده است. در این راستا، به رسالت مسئولان بهداشتی کشور در خصوص انجام پایش برنامه کنترل، مدیریت مقاومت و اجلاس­های بین مرزی در کشورهای همجوار (افغانستان، پاکستان) تاکید می­گردد. این مطالعه افزایش نظارت بر جنبه عملیاتی، پایش و ارزشیابی به خصوص در راستای حذف مالاریا تاکید می­نماید.

---

  زمینه و هدف: مطالعه اختصاصی بر روی مالاریا و عوامل زمینه­ساز آن در ایران با تاسیس انستیتو مالاریالوژی در دانشگاه تهران وارد مرحله علمی و تحقیقاتی نوینی گردید که پس از تغییر نام انستیتوی مذکور به دانشکده­ی بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی و افزایش محققان و دانشجویان بر حجم این مطالعات و تحقیقات افزوده شد. سه جنبه انگل شناسی، اپیدمیولوژی و حشره شناسی از شاخص ترین عناوین مطالعات و تحقیقات در زمینه مالاریا می­باشد. آگاهی از تاریخچه مطالعات مذکور می­تواند تلاش­های خستگی ناپذیر پیشکسوتان اینگونه مطالعات و تحقیقات را نمودار و افق­های جدیدی را درپیش روی آیندگان قرار دهد. در این مطالعه وضعیت مقالات منتشر شده، پایان نامه­ها و آموزش­های اختصاصی ارایه شده در زمینه انگل شناسی مالاریا در نیم قرن گذشته در ایران تا آن مقدار که امکان دسترسی به آنها وجود داشت مورد بررسی قرار گرفته­اند.

  روش کار: این مطالعه به صورت گذشته­نگر با جمع­آوری اطلاعات لازم از سال1330 تا 1388 از منابع الکترونیک داخلی و خارجی، پایان نامه­ها و مقالات موجود در کتابخانه­های دانشگاهی و مصاحبه با افراد صاحب نظر در زمینه­های ذی­ربط انجام پذیرفته است. اطلاعات جمع آوری شده پس از دسته بندی و حذف موارد تکراری به صورت یک مجموعه تلخیص تاریخی ارایه می­شود.

  نتایج: در این بررسی 143 مقاله به زبان­های انگلیسی و فارسی که توسط محققان ایرانی در زمینه مالاریا بویژه انگل شناسی منتشر شده است جمع آوری و فهرست بندی شدند. تعداد پایان نامه­های در دسترس، بالغ بر35پایان نامه در مقاطع کارشناسی ارشد، MPH و PhD بوده­اند. دوره­های آموزش اختصاصی در زمینه انگل شناسی مالاریا بویژه تشخیص میکروسکوپی مالاریا چهل و چهار دوره شمارش شدند.

  نتیجه گیری: گرچه دسترسی به تمام مقالات منتشر شده توسط محققان ایرانی و پایان نامه­های نگاشته شده توسط دانشجویان در زمینه انگل شناسی مالاریا امکان پذیر نبود، تعداد بدست آمده بیانگر درک صحیح محققان ایرانی در مورد اهمیت انگل شناسی مالاریا و تلاش در جهت شفاف سازی جنبه­های مختلف آن در ایران بوده است. با توجه به تمرکز اکثر آموزش­های اختصاصی در زمینه انگل شناسی مالاریا در دانشکده­ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، اطلاعات به دست آمده در این زمینه دقیق­تر و حاکی از انجام آموزش تشخیص مالاریا و موضوعات ذی­ربط برای میکروسکوپیست­ها، کارشناسان مبارزه با بیماری­ها، کاردان ها و کارشناسان آزمایشگاهی بوده است.

---

  زمینه و هدف: سالیانه موارد فراوانی از مراجعین دارای ضایعات مشکوک به دمودکس به آزمایشگاه های تشخیص طبی در سراسر کشور ثبت می گردد.وفور این انگل پوستی که از جنبه های پاتوژنز، راه انتقال و ایجاد پیچیدگی های درمانی همچنان ناشناخته مانده است، دارای اهمیت کلینیکی بسیار می باشد.عموما حضور دمودکس همراه با بیماریهای پوستی از قبیل آکنه،رزاسه،اریتماوپیتریازیس وبیماریهای چشمی مانند بلفارایتیس شناسائی و مورد تشخیص قرار می گیرد.درارتباط با نقش بیولوژیک این موجود در موفقیت درمان وتاثیر حضورآنهادر طول دوره بیماری جای مطالعه فراوان دارد.

  روش کار: در این بررسی از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان پوست رازی، مرکز تحقیقات پوست و جذام، آزمایشگاه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و دو آزمایشگاه قارچ شناسی دیگر در شهر تهران نمونه گیری انجام شد . پس از تکمیل پرسشنامه برای هر بیمار از ناحیه مبتلا نمونه برداری انجام گردید. انگل های دمودکس پس از شفاف سازی در پتاس 10% با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفتند. شناسائی و تشخیص گونه پس از ترسیم با کامرا لوسیدا و تطبیق با منابع معتبر صورت گرفت.

  نتایج: از میان 100 بیمار بررسی شده،در مجموع 78 نفر آلوده به انگل دمودکس فولیکولوروم تشخیص داده شدند. که از این میان (92%) مونث و(7.6%) مذکربودند ) 05/0> p ). بیشترین فراوانی نسبی در گروه سنی 41 تا 50 سال مشاهده گردید ) 05/0> p ).

  نتیجه گیری : در این مطالعه فراوانی نسبی دمودیکوزیس در زنان و افراد میانسال بیشتر مشاهده شد و این امر لزوم شناسائی انگل و درک جنبه­های مرتبط با آلودگی و نقش آن را در پاتوژنز بیماری های پوستی تشدید می کند.

---

  زمینه و هدف: مالاریای بدون علامت به عنوان یکی از معضلات و چالش ­ های مهم در برنامه های کنترل، حذف و ریشه ­ کنی مالاریا در مناطق آندمیک بشمار می ­ رود. موارد عفونت های بدون علامت باعث پایداری و بقای مالاریا می گردد، این افراد به دلیل عدم بروز علائم بالینی، درمان نمی شوند و درحکم مخزنی برای آلودگی پشه ­ های ناقل و ابقای بیماری در منطقه می باشند . بنابراین شناسایی افراد مثبت بدون علامت و تعیین عوامل ایجاد کننده آن بسیار مهم است. مطالعه حاضر با هدف کمک به تدوین راهبرد های حذف بیماری مالاریا در منطقه آلوده شهرستان جاسک استان هرمزگان طی سالهای 1392-1391 صورت گرفت.

  روش کار: تعداد 200 نفر از جمعیت تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان جاسک بطور تصادفی انتخاب ودر سه نوبت از آنان لام تهیه شد. نمونه های تهیه شده در هر نوبت به سه روش میکروسکوپی، RDTs و مولکولی( PCR ) با دقت مورد بررسی قرار گرفتند.

  نتایج: از تعداد 600 لام که به روش میکروسکوپی بررسی شدند هیچ مورد مثبتی یافت نشد. همچنین در آزمایش های RDTs و Nested-PCR که برروی نمونه های جمع آوری شده انجام گردید، مورد مثبت ملاحظه نشد.

  نتیجه گیری : نتایج بدست آمده نشان­دهنده اجرای موفق برنامه­های کنترلی و پیش حذف مالاریا در مناطق مورد مطالعه است، لذا اجرای برنامه حذف مالاریا در این منطقه در حال حاضر قابل اجرا است.

---

زمینه و هدف: ایجاد یک مخزن برای ذخیره سازی و حفظ انگل های مالاریا در شرایط حاضر که کشور درگیر برنامه های ملی حذف مالاریا می باشد می تواند امکان دسترسی به یک منبع غنی را به منظور دستیابی و استفاده بالقوه از ژن ها و پروتیئن های منتج از گونه های پلاسمودیوم های انسانی در اختیار پژوهشگران و محققان کشور قرار دهد. با توجه به کاهش روز افزون شمار مبتلایان به مالاریا در کشور لازم است هر چه سریعتر در گردآوری مجموعه پلاسمودیوم های موجود و بومی منطقه با شناسایی و ثبت ژن های متعلقه اقدام کرده  تا زمینه برای مطالعات تکمیلی و کاربردی برای جامعه علمی کشور هموار گردد.

روش کار: پس از بیماریابی از مناطق اندمیک مالاریا، گسترش نازک و ضخیم تهیه ورنگ آمیزی گیمسا انجام گرفت. به منظور نگهداری طولانی مدت نمونه ها مونته و در آرشیو طبقه بندی شد. همچنین میزان 2 میلی لیترخون از افراد آلوده جمع آوری و کرایوپرزرویشن ایزوله ها انجام شد. بنا به اقتضا و در نظر گرفتن بودجه تعدادی از ایزوله ها  جهت تعیین شاخص ژنتیکی MSP-1 با استفاده از روشهای ملکولی PCR و PCR-RFLP مورد بررسی قرار گرفتند. برای نمونه­های پلاسمودیوم فالسیپاروم ذخیره شده تست حساسیت به دارو به طریقه درون تنی انجام و نتایج ثبت شد. جمع آوری و حفظ نمونه­ها در شرایط انجماد فعالیت مداوم بانک بوده و ادامه خواهد داشت.

نتایج: دست آورد های حاصل از این طرح شامل ذخیره 131 نمونه جمع آوری شده برای جامعه علمی کشورمی باشد که شامل 109 ایزوله پلاسمودیوم ویواکس، 19 ایزوله از پلاسمودیوم فالسیپاروم، و سه نمونه میکس بوده است. هر ایزوله ی حفظ شده دارای شناسنامه اختصاصی از جمله تعیین گونه، شمارش انگلی، ملیت، محل ابتلا می باشد. در  طبقه بندی ژن MSP-1 برای نمونه­های پلاسمودیوم ویواکس مجموع سه هاپلوتایپ مختلف شناسایی شد که بر اساس وزن باندهای ایجاد شده در اثر برش آنزیم PVU II به ترتیب شامل سه نوع هاپلوتایپ با فراوانی  6/20%،  2/41% و بالاخره 2/38% بود. در مورد ایزوله های پلاسمودیوم فالسیپاروم حفظ شده تست درون تنی (in vivo) نسبت به داروی خط اول درمان در کشور (آرتسونات- فانسیدار)، حساسیت کلیه ایزوله ها را نشان داد.

نتیجه گیری: انجام این پروژه استفاده از ذخایر حاضر را در قالب کار روتین امکان پذیر ساخت که در صورت کلون سازی تا مدتها قابل بهره برداری برای محققین علمی کشور می باشد.

---

زمینه و هدف: مالاریا درایران بعنوان یکی از مشکلات مهم بهداشتی تلقی گردیده است و هیچ بیماری انگلی دیگری تا این اندازه زیان­های مالی و جانی جبران ناپذیر به بار نیاورده است، استان­های دارای مشکل در کشور، عبارتند از سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان که در مجموع 96% از کل موارد را بخود اختصاص می دهند. در این مطالعه  فراوانی و توزیع گونه های پلاسمودیوم انسانی و میزان پارازیتمی در مبتلایان به مالاریا دراستان کرمان مورد بررسی قرار گرفته است.

روش کار: طی دو سال تعداد 92798 لام از خون محیطی افراد مشکوک به مالاریا شامل گسترش های نازک و ضخیم تهیه و به روش استاندارد سازمان جهانی بهداشت (WHO) تحت بررسی قرار گرفتند. لام های  مثبت  مالاریا از  نظر تعداد انگل شمارش شده و درصد  پارازیتمی  تعیین گردید. سرانجام اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از "آنالیز آماری کای دو" بررسی و نتایج بدست آمده مورد  تجزیه و تحلیل قرار گرفتند .

 نتایج: تعداد 571 نمونه از نظر وجود گونه های پلاسمودیوم انسانی ،شامل 523 مورد پلاسمودیوم ویواکس، 44 مورد پلاسمودیوم فالسیپارم و4 مورد میکس، مثبت تشخیص داده شدند. نتایج سال 1388 نسبت به سال قبل نشان داد که موارد ویواکس 96/33% کاهش داشته است. بیشترین میزان پارازیتمی با تعداد 77240 انگل در هر میکرو لیتر خون و مربوط به یک بیمارمبتلا به پلاسمودیوم  فالسیپاروم  و کمترین شمارش انگل با تعداد 48 انگل در هر میکرو لیتر خون و در بیمار مبتلا به پلاسمودیوم ویواکس ملاحظه شد. طبق بررسی آماری از طریق آزمون کای دو متغیرهای ملیت، محل سکونت،  جنس، موارد مثبت و منفی از نظر آماری معنی دار و دارای p-value کمتر از 05/0 می باشد. استفاده از Mann-Whitney Test  برای مقایسه داده ها نشان داد که 464/0= p می­باشد و اختلاف معنی­داری بین میانگین شمارش انگل  P.vivax وP.falciparum  وجود ندارد.

نتیجه گیری: با توجه به برنامه حذف مالاریا در ایران، بیماریابی و تشخیص سریع و بهنگام بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است. همواره بررسی به موقع موارد وارده از کشورهای پاکستان و افغانستان می تواند استقرار و تداوم برنامه حذف مالاریا در ایران را تسهیل بخشد.

---

زمینه و هدف: با توجه به این که گیاهان دارویی یک منبع وسیع تهیه داروها و پایه اصلی توسعه ترکیبات دارویی جدید از جمله مقاومت داروئی به درمان­های رایج ضد مالاریا می­باشند در این مطالعه اثر عصاره الکلی و فراکسیون­های زعفران بر مالاریا به طور تجربی بر روی موش سفید آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و با کلروکین مقایسه شد.

روش کار: در این مطالعه تعداد 65 عدد موش سوری نر معمولی که از نظر جنس ، وزن و سن در شرایط مشابهی قرار داشتند، به طور تصادفی به 13 گروه 5 تایی تقسیم شدند، که 11 گروه از آن با پلاسمودیوم برگئی آلوده گردیدند و با عصاره زعفران و فراکسیون­های آن و کلروکین با روش پیشنهادی (Ryley and Petrs 1970) تحت درمان قرار گرفتند. در این روش پس از مشاهده انگل در خون محیطی به جز گروههای شاهد و دریافت کننده پلاسبو با  دوزهای 350، 700 و 1050میلی ﮔرم به ازای هر کیلوﮔرم وﺯن ﺑﺪن از عصاره های آبکی، الکلی و اتیل استاتی و غلظت mg /kg 20 کلروکین و مقدار mg/kg50 شلاتور آهن تحت درمان قرار گرفتند. موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید .درمان به صورت خوراکی و در هر مرحله تا 4روز ادامه داشت. میزان کاهش پارازیتمی در گروه­های درمان شده با عصاره در روزهای چهار و هفت با گروه­های شاهد، دریافت کننده دارونما و کلروکین مشخص گردید. گروه 13 در این مطالعه بدون هیچگونه تزریقی از انگل و دارو بوده، صرفا جهت کنترل مرگ و میر تصادفی موش­ها در حیوانخانه نگهداری شد.

نتایج: تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون t انجام گردیده و موثرتر ین غلظت در بین غلظت ها ی مورد استفاده مشخص شد. بررسی نشان میدهد که غلظت mg/kg 700 اتیل استاتی و غلظت  mg/kg 350 و 700 از عصاره گیاهی به نحو معنی داری باعث کاهش میزان پارازیتمی در روز هفت در موش­های آلوده شده است (05/0p <).

نتیجه گیری :مطالعه نشان می دهد تاثیر عصاره الکلی زعفران بر روی پلاسمودیوم برگئی مورد توجه است.