قاسم کشاورز گرامی، افضل اکبری بلوطبنگان، خدیجه باباخانی،
دوره 15، شماره 3 - ( 9-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از مقاله حاضر بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس افسردگی نوجوانان براساس نظریه سوال- پاسخ و مقایسۀ نتایج به دست آمده با نظریه کلاسیک آزمون‌سازی میباشد.
روش بررسی: مقیاس محقق‌ساخته شامل 46 سؤال در بین 750 دانش‌آموز راهنمایی و دبیرستان شهر زنجان (364 پسر و 386 دختر) که به صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای (طبقه‌ای متناسب با حجم) و تصادفی برگزیده شده بودند، اجرا شد.
نتایج: نتایج تحلیل عاملی و ساختار سؤالات نشان داد پیش‌فرض‌های مهم نظریه سوال- پاسخ یعنی تک بعدی بودن و استقلال موضعی در مقیاس سنجش افسردگی نوجوانان برقرار است. در مقایسه ویژگیهای روانسنجی سؤالات براساس دو نظریه نتایج مشابهی مشاهده شد با این تفاوت که در نظریه سوال- پاسخ توانایی برآورد پارامترهای معتبرتری برای ارزیابی سؤالات وجود داشت. ویژگیهای روانسنجی آزمون حاصل از دو نظریه نیز مقادیر نزدیکی برای همسانی درونی نشان دادند، به طوری که مقدار آلفای کرونباخ 933/0 و اعتبار حاشیهای 947/0 به دست آمد. نمرات هنجاری براساس تتا در نظریه سؤال-پاسخ و نمرات تی در نظریه کلاسیک محاسبه شد. در رتبهبندی افراد توسط دو نظریه روی پیوستار نمرات افسردگی تفاوتهای قابل توجهای مشاهده شد که می‌توان به تفاوتهای 93، 92 و 86 نفری در رتبه‌ها اشاره کرد.
نتیجه‌گیری: بررسی و مقایسه نتایج نشان داد مدلهای نظریه سوال- پاسخ پارامترها و شاخصهای بیشتر و دقیقتری برای قضاوت و تصمیمگیری در مورد سؤالات، آزمون و افراد ارائه می‌دهند. بر این اساس کاربرد بیشتر نظریه سوال-پاسخ در سنجش دیگر سازههای روانشناسی پیشنهاد می‌شود.
