فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: ویبریوکلرا التور، عامل بیماری وبا همواره باعث مشکلات متعدد اجتماعی و اقتصادی است. لذا بررسی مقاومت در این باکتری نسبت به آنتی بیوتیک های متعدد، همچنین بررسی ژنتیکی عوامل بیماریزای آن در جهت بهبود و سلامت جامعه، موثر و لازم می باشد.

روش کار: ژن hly A به عنوان عامل ایجاد همولیز و سیتولیز سلولی شناخته شده و نقش مهمی در گاستروآنتریت های وبایی دارد. 100 سویه جمع آوری شده از بیماران مبتلا به وبا که از چند شهر مختلف ایران، شامل: تهران، کاشان، کرمانشاه و اهواز بودند، مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از آزمون های بیوشیمیایی سرولوژیک استاندارد، ایزوله ها تعیین هویت گردیدند و با تکنیک واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR)، ژن بیماریزای hly A در سویه های جدا شده مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج: 74% از سویه ها، سروتیپ اوگاوا و 13% NON Agglutination (NAG) و 3% اینابا بودند. از نظر الگویی مقاومت آنتی بیوتیکی، تمامی سویه ها به سیپروفلوکسازین، جنتامایسین و داکسی سیکلین حساسیت نشان دادند، در حالی که 74% سویه ها به کوتریموکسازول، 64% به اریترومایسین و 53% به تتراسیکلین مقاوم بودند. همچنین 100% سویه ها از نظر وجود ژن hly A، مثبت بودند در حالی که 95% سویه ها، فنوتیپ همولیز بتا را بر روی بلاد آگار نشان داده و 5% آنها فاقد همولیز بودند.

نتیجه گیری: در این مطالعه توصیفی، با الگوی مقاومتی بالایی از باکتری مواجه شدیم و بر این اساس، تتراسیکلین که تاکنون به عنوان داروی انتخابی جهت درمان وبا پیشنهاد می شد از رده خارج می گردد و با بررسی مولکولی ژن hly A، می توان به شناخت بهتر موارد مشکوک به وبا دست یافت.

---

زمینه و هدف: عفونتهای سوختگی بعنوان یک عفونت بیمارستانی، عامل مهمی در مرگ و میر بیماران و ناتوانیهای بعد از سوختگی محسوب می شود. از آنجایی که اطلاع از باکتری های شایع ایجاد کننده عفونت و الگوی مقاومت آنها نقش مهمی در پیشگیری و درمان سریع عفونتهای سوختگی دارد این مطالعه به منظور بررسی عفونتهای زخم سوختگی در بخش سوختگی بیمارستان دانشگاهی امام رضا(ع) شهر مشهد و تعیین الگوی مقاومت باکتری های جداشده نسبت به آنتی بیوتیکها طراحی و اجرا گردید.
روش کار: در این بررسی از 126 بیمار بستری در بخش سوختگی بیمارستان دانشگاهی امام رضا (ع) تعداد 344 نمونه گرفته شد و پس از شناسایی گونه باکتریهای موجود در نمونه ها، حساسیت این باکتری ها در برابر 14 آنتی بیوتیک مورد استفاده در بخش سوختگی با استفاده از روش Agar diffusion مورد بررسی قرار گرفت .
نتایج: نتایج نشان می دهد که 7/27 % از نمونه های گرفته شده در اولین پانسمان استریل بودند و به تدریج با افزایش آلودگی در هفته سوم فقط 5 % زخم ها استریل بودند. در این مطالعه بیشترین آلودگی مربوط به باکتری پسودوموناس آئروژینوزا (7/31%) می باشد. دربین آنتی بیوتیکهای مورد بررسی بیشترین مقاومت در مقابل آموکسی سیلین دیده شد و بیشترین حساسیت نسبت به سیپروفلوکساسین و ایمی پنم مشاهده شد.
نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که بخصوص در مورد باسیلهای گرم منفی و استافیلوکوکوس اورئوس احتمال آلودگی بالایی وجود دارد که بکارگیری روشهای جدی پیشگیری از عفونت را ضرورتی انکار ناپذیر می نماید و در همین راستا برای درمان این عفونتها نیز بایستی در انتخاب داروی مناسب، آنتی بیوتیکهایی از قبیل سیپروفلوکساسین و ایمی پنم مدنظر باشد.

---

زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس یکی از مهمترین عوامل بیماری زای انسانی می باشد و بعلت مقاومت روزافزون در برابر داروهای ضد باکتریایی ، بصورت یکی از نگرانیهای اصلی سلامت عمومی درآمده است. سویه های مقاوم به متیسیلین استافیلوکوکوس اورئوس به عنوان یک عامل بیماریزای مهم در سطح جامعه و بیمارستان مطرح می باشند. از اینرو ، بررسی ژنوتیپی این سویه ها در بیماران مبتلا به عفونت های استافیلوکوکوی جهت مسیریابی آلودگی ها و کنترل عفونت های بیمارستانی حائز اهمیت است.
روش کار: در این مطالعه، 103 ایزوله استافیلوکوکوس اورئوس از بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران جمع آوری شدند و از نظر ژن hvr مورد بررسی مولکولی قرار گرفتند. بررسی تنوع الگوی های آنتی بیوتیکی با انجام آنتی بیوگرام به روش دیسک دیفیوژن برای 13 آنتی بیوتیک صورت گرفت.
نتایج: بررسی الگوهای حساسیت آنتی بیوتیکی 21 آنتی بیوتایپ مجزا را نشان داد. 64 ایزوله مقاوم به متی سیلین بودند (MRSA) و بر اساس نتایج واکنش زنجیره ای پلیمراز ناحیه بسیار متغیر hvr ، ده الگوی متفاوت از این ژنوتایپ شناسایی شد.
نتیجه گیری: تنوع بالای الگوهای ناحیه hvr مشاهده شده در این تحقیق را می توان به عنوان ابزاری مناسب در کنار سایر تکنیک های مولکولی در تایپینگ این میکروارگانیسم مورد استفاده قرار داد. ضمناً بررسی مداوم الگوهای مقاومت و خصوصیات ژنوتیپی این ارگانیسم به منظور کنترل عفونت های کسب شده از بیمارستان و جامعه توصیه می گردد.

---

زمینه و هدف: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک موجب شده که مقاومت به آنتی بیوتیک ها یکی از معضلات بهداشتی محسوب گردد. مطالعه حاضر با هدف تاثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی به منظور پیشگیری از مصرف خود سرانه آنتی بیوتیک ها در زنان مراجعه کننده به واحدهای بهداشتی درمانی مرکز بهداشت جنوب تهران انجام گرفت.

روش کار: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی شاهددار تصادفی بود که بر روی 396 نفر انجام شد. 10 مرکز با تخصیص تصادفی در گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. مداخلات آموزشی با برگزاری کلاس آموزشی، توزیع پمفلت، نصب تراکت و ارسال اس ام اس انجام گردید. آموزش بر اساس سازه های الگوی بهداشتی در خصوص عوارض مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک انجام شد. قبل و پس از انجام مداخله، پرسشنامه تکمیل و داده ها آنالیز شدند. تمامی آنالیز ها توسط نرم افزار آمار SPSS و با آزمون های آماری مناسب انجام شد.

نتایج: آنالیزها نشان داد که مقایسه بین میانگین نمره اجزای الگوی اعتقاد بهداشتی(آگاهی، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده) و عملکرد در دو گروه مداخله و شاهد در قبل و بعد از مداخله آموزشی اختلاف معنی­دار آماری وجود دارد)99/0<p)

نتیجه گیری: با توجه به افزایش آگاهی و کاهش عملکرد خود گزارش شده در گروه مداخله،  به نظر می رسد الگوی اعتقاد بهداشتی، الگوی مناسبی برای کاهش میزان مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها می باشد.

---

زمینه و هدف: در چند دهه اخیر از داروی کوتریموکسازول که ترکیب دارویی سولفومتوکسازول و تری متوپریم است در درمان عفونت­های مختلف باکتریایی استفاده می شود، ولی بدلیل استفاده گسترده از این داروها سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک در سراسر دنیا به وجود آمده است. یکی از دلایل مقاومت به کوتریموکسازول مربوط به ژن های  drf است که موجب مقاومت به تری متوپریم می گردد درحالی که مقاومت به سولفومتوکسازول مربوط به وجود ژن های  Sulمی باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقاومت دارویی و وجود ژن های کد کننده مقاومت در باکتری های گرم منفی مقاوم به کوتریموکسازول جدا شده از نمونه های بالینی انجام گرفت.
روش کار: نمونه های بالینی از بیماران بستری در بیمارستان پارس جمع آوری شد و باکتری های گرم منفی توسط آزمایش های بیوشیمیایی تایید شدند، سپس تست تعیین حساسیت نسبت به 5 آنتی بیوتیک انجام شد. ازباکتری های مقاوم به کوتریموکسازول DNA استخراج شد و PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاصی برای ژن هایSul1, Sul2, Sul3, drf7  انجام گردید.
نتایج: در باکتری­های مقاوم به کوتریموکسازول، 26درصد از ایزوله ها دارای ژن  sul1،74 درصد دارای ژن  sul2 ،2 درصد دارای ژن Sul3 و 16% دارای ژن drf7  بودند. همچنین این ایزوله ها نسبت به آنتی بیوتیک های جنتامیسین، سفتریاکسون، سیپروفلوکساسین و کلیستین به ترتیب 51، 74، 65 و 3% مقاومت داشتند.
نتیجه گیری: در باکتری های گرم منفی مقاوم به کوتریموکسازول نقش ژن  Sul2 در ایجاد مقاومت به سولفونامید بیشتر مشاهده شد. در این تحقیق برای مقاومت به تری متوپریم فقط ژن drf7 مورد مطالعه قرار گرفت که مطالعات دیگری باید بر روی سایر ژن های drf انجام شود تا اهمیت هر یک از ژنها در میزان مقاومت به کوتریموکسازول مشخص گردد.  

---

زمینه و هدف: سالمونلا یکی از عوامل مهم در بیماری‌های منتقله از غذا می باشد، که سبب گاستروانتریت انسانی می‌شود. ﻣﻄﺎﻟﻌه ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزیﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ خامه‌های ﺳـﻨﺘﯽ ﻣـﺼﺮﻓﯽ از ﻧﻈﺮ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮیﺎیﯽ اﻧﺠﺎم گرفته است.           
روش کار: در این مطالعه مقطعی توصیفی، 250 نمونه خامه غیر پاستوریزه و50 نمونه خامه پاستوریزه از مناطق عرضه در جنوب شهر تهران جمع آوری گردید. پس از رقیق سازی در محیط بافر فسفات و تهیه سریال رقت برای غنی سازی سالمونلا به محیط راپاپورت واسیلیادیس طبق دستورالعمل CDC منتقل و پس از 24 ساعت انکوباسیون در 37 درجه سانتی گراد، یک لوپ در محیط های کشت هکتون آگار و بیسموت سولفیت آگار تلقیح شد. روز بعد کلنی‌های مشکوک از نظر فنوتیپی مورد بررسی اولیه و بوسیله پلاک API-20E مورد تایید نهایی قرار گرفتند.آنتی بیوگرام طبق دستورالعمل CLSI انجام شد.
نتایج: 15 نمونه (6%)از 250 نمونه خامه سنتی مورد مطالعه به سالمونلا آلوده بودند. از 7 سروتایپ شناسایی شده،بیشترین سروتایپ سالمونلا متعلق به سروتایپ اینفنتیس با 7 مورد (3/33%) بود.همچنین باکتری‌های کلیفرم مانند اشریشیاکلی، انتروباکتر، کلبسیلا و سیتروباکتر جدا گردید. بیشترین مقاومت انتی بیوتیکی ناشی از نالیدیکسیک اسید، تتراسایکلین و تری‌متوپریم به ترتیب با 3/93%،3/73% و 7/66% بود. بررسی های میکروبی خامه های پاستوریزه نشانگر عدم آلودگی به سالمونلا در تمامی نمونه های خامه بوده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصله موید نیاز به کنترل و نظارت بیشتر خامه های عرضه شده در سطح شهر توسط اداره نظارت بر مواد غذایی می باشد. موید کنترل کیفی و نظارت بیشتر اداره بهداشت مواد غذایی بر خامه‌های تولیدی بصورت سنتی در سطح شهر تهران می‌باشد. همچنین آموزش جامعه به مصرف خامه پاستوریزه می تواند در کاهش بیماری های منتقله از غذا نقش بسزایی داشته باشد.