فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

جهت بررسی و تعیین درصد آلودگی به انگل های روده ای کلا 1535 نمونه مدفوع که 966 مورد مربوط به مناطق شهری 569 مورد نیز به مناطق روستایی تعلق داشت جمع آوری و به روش مستقیم و فرمل-اتر و 143 نمونه نیز به روش چسب اسکاچ از کودکان 6-1 سال جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. این مطالعه به شکل توصیفی-تحلیلی و از نوع مطالعات مقطعی بوده است. 53.2% از افراد آلودگی به انگل های روده ای داشتند. ابتلا به انگل های پاتوژن روده ای در افراد مورد مطالعه 30.6% بود. درصد فراوانی آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا/دیسپار 9.6%، آنتامباکلی 16%، آنتامباهارتمانی 7%، آندولیماکس نانا 2.6%، یدامبابوچلی ای 1.8%، دی آنتامبافراژیلیس 1.5%، کیلوماستیکس مسنیلی 0.4%، ژیاردیالامبلیا 18.8%، بلاستوسیستیس هومینیس 16.5%، دیکروسولیوم دندریتیکوم 0.1%، تنیاساژیناتا 0.2%، هیمنولپیس نانا 1.4%، آسکاریس لامبریکوئیدس 0.3%، اکسیور به روش چسب اسکاچ در نزد کودکان 6-1 سال 28.7% به روش فرمل-اتر در مابقی نمونه ها 0.7%، تریکوسترونژیلوس 0.1%، استرونژیلوئیدس استرکورالیس 0.3% و تریکوریس تریکیورا 0.1% بود. بین افراد روستایی با 4.9% آلودگی کرمی و افراد شهری با 2.1% آلودگی کرمی اختلاف معنی دار آماری مشاهده شد. همچنین بین مردان با 11% آلودگی و زنان با 7.1% آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا اختلاف معنی دار آماری وجود داشت. سیر نزول آلودگی به ژیاردیا و سیر صعودی آلودگی به آنتامباهیستولیتیکا با افزایش سن محسوس بود.

---

زمینه و هدف: بر اساس  مطالعات انجام شده در آخرین سال های قرن بیستم برای هر فرد ساکن در کره زمین می توان بیش از یک آلودگی انگلی را تصور نمود. تحقیقات صورت گرفته در سال 1989, تعداد مبتلایان به انواع کرمهای انگلی را  در جهان به تنهائی بالغ بر چهار و نیم میلیارد نفر برآورد نموده اند. بررسی­های متعدد انجام شده در نقاط مختلف کشور ایران نیز حاکی از انتشار آلودگی های انگلی روده­ای در نقاط مختلف شهری و روستایی است که البته در سالهای اخیر میزان شیوع آنها به موازات ارتقای سطح بهداشت عمومی کشور به صورت قابل توجهی کاهش یافته است . طی دو دهه گذشته اصفهان در فهرست آلوده­ترین مناطق  کشور قرار داشته و در این میان, انگل هایی نظیر آسکاریس و تریکواسترونجیلوس از شیوع بالایی برخوردار بوده­اند. انجام این مطالعه علاوه بر هدف قرار دادن گروه شغلی پر خطر, نمای نسبتا گویایی را از وضعیت انگلهای روده ای یکی از آلوده ترین مناطق گذشته ایران, نشان می دهد.

روش کار:  نمونه­گیری مدفوع بصورت فعال و با حضورکارکنان ایستگاه تحقیقات بهداشتی اصفهان در محل شهرداری های مناطق ده­گانه این شهر صورت گرفت. نمونه­ها پس از جمع­آوری در کمتر از دو ساعت به آزمایشگاه منتقل و در آنجا به روش فرمل اتر کنساتراسیون و رنگ­آمیزی سریع با گوگل مورد مطالعه انگل­شناسی قرار داده شدند.

نتایج: این بررسی نشان داد که 6/24 % از جمعیت مطالعه شده حداقل به یک نوع انگل بیماریزای دستگاه گوارش آلوده بودند که این میزان, کمی بالاتر از گزارش های موجود از سایر گروه های جامعه بوده است. کرم های انگلی تشخیص داده شده در این مطالعه شامل آسکاریس لمبریکوئیدس, انتروبیوس ورمیکولاریس, همینولپیس نانا, تریکواسترونجیلوس و تریکوریس تریکورا و از تک­یاخته­های پاتوژن دستگاه گوارش نیز می­توان به ژیاردیا لامبلیا با بالاترین میزان شیوع,و در گروه تک یاخته های غیر بیماریزا  نیز میتوان به  آنتاموباکلی, کیلوماستیکس مسنیلی و دآنتاموبا فراژیلیس اشاره کرد.

نتیجه­ گیری :  در بررسی وضعیت شیوع آلودگی های انگلی روده ای در جمعیت های انسانی , ماهیت شغلی و تداوم تماس افراد با منبع آلودگی نقش عمده ای را به عهده دارد.کارگران شاغل در بخش های مختلف شهرداری ها به دلیل شغلی از دیگر افراد جامعه بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های عفونی از جمله آلودگی های انگلی روده ای قرار دارند. بنابر این مراقبت , بیمار یابی و آموزش بهداشت در این گروه  می­تواند نقش مهمی در ارتقای سطح سلامت جامعه داشته باشد.