7 نتیجه برای فلزات سنگین
منیره خادم، سید جمال الدین شاهطاهری، فریده گلبابایی، عباس رحیمی فروشانی، محمدرضا گنجعلی زاده، فرنوش فریدبد،
دوره 12، شماره 4 - ( 12-1393 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تغلیظ و تخلیص نمونه های ادرار، مو و ناخن با استفاده از روش استخراج فاز جامد توسط جاذب کرموزورب 102 به منظور ارزیابی مواجههی کارگران یک صنعت فلزی با نیکل و سرب می باشد.
روش کار: در این مطالعه استخراج با استفاده فاز جامد توسط کرموزورب 102 جهت آماده سازی، تغلیظ و تخلیص نمونه های بیولوژیک ادرار، مو و ناخن کارگران شاغل در صنایع فلزی استفاده گردید. متغیر های مؤثر بر پاسخ روش بهینه سازی شدند. سپس دقت، صحت و تکرار پذیری روز به روز و در طول یک روز آن با استفاده از نمونه هایی با غلظت پایین، متوسط و بالای فلزات مورد نظر تأیید گردید. پس از استخراج سرب و نیکل از نمونه های واقعی کارگران، غلظت آنها توسط روش ولتامتری تعیین شد.
نتایج: به دنبال بهینه سازی روش، سرب و نیکل با راندمان بیشتر از 94% از روی جاذب کرموزورب 102 بازیافت شدند. اگرچه غلظت نیکل و سرب در نمونههای مو زیر حد تشخیص روش آنالیزی بود، در نمونه های ادرار و ناخن بالاتر از حدود مجاز مربوطه بودند.
نتیجه گیری: استخراج فاز جامد روشی سریع و ساده برای پیش تغلیظ و جداسازی آنالیت ها از نمونه های بیولوژیک بوده و با توجه به غلظت پایین آنالیت و وجود عوامل مداخله کننده ی موجود در این گونه نمونه ها، می تواند در آماده سازی آنها مؤثر واقع گردد. این مطالعه کاربرد روش مذکور در ارزیابی های شغلی و تعیین مواجهه ی کارگران را مورد تأیید قرار داد.
عیسی سلگی، فائزه یاراحمدی،
دوره 13، شماره 2 - ( 6-1394 )
چکیده
زمینه و هدف: غنیشدگی فلزات سنگین در خاک سطحی اکوسیستم شهری میتواند سبب ایجاد خطر اکولوژیک شود. در این پژوهش، بررسی مقدماتی به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک آلودگی سرب و کادمیوم در خاک بوستان های شهری اسدآباد انجام شده است.
روش کار: نمونه های خاک از بوستانهای شهری اسدآباد برداشت شد و غلظت فلزات سنگین با استفاده از روش جذب اتمی تعیین شد. همچنین بر اساس غلظت کادمیوم و سرب، فاکتور آلودگی( CF )، درجه آلودگی( Cdeg ) و وضعیت پتانسیل خطر اکولوژیک ( RI ) خاک بوستان های شهری محاسبه شد.
نتایج: یافتههای اولیه نشان دادند که بوستان های شهری شهر اسدآباد دارای درجه آلودگی کم هستند. همچنین ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک بالقوه ( RI ) نشان داد که میزان تجمعی فلزات سنگین خاک خطر اکولوژیک قابل توجهی ندارد. همچنین کادمیوم نسبت به سرب خطر اکولوژیک بیشتری را ایجاد می کند.
نتیجه گیری: این یافتهها نشان میدهد که با آن که خاک بوستانهای شهری ممکن است به سبب غنیشدگی برخی فلزات سنگین آلوده باشند لیکن به طور کلی در حال حاضر خطر اکولوژیک آنها کم و ناچیز است . نتایج حاضر برای برنامه ریزی، ارزیابی خطر و تصمیم گیری توسط مدیران محیط زیستی این منطقه بسیار مناسب است.
لیدا ورمزیار، سهیل سبحان اردکانی،
دوره 15، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به احتمال وجود برخی فلزات سمی در ادویهجات، این پژوهش با هدف تعیین مخاطره غیرسرطانی پودر کاری، زردچوبه و هل فلهای و بستهبندی شده مصرفی شهر همدان بر اساس قابلیت خطرآفرینی سرب و کادمیوم در سال 1394 انجام یافت.
روش کار: در این مطالعه توصیفی، 9 نمونه از ادویهجات فلهای و 9 نمونه از ادویهجات بستهبندی تهیه شد. پس از آمادهسازی نمونهها به روش هضم اسیدی در آزمایشگاه، محتوی عناصر مورد مطالعه توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار خوانده شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از آزمون‌های شاپیرو-ویلک، تی تک‌نمونهای، تحلیل واریانس یکطرفه، تی مستقل و همبستگی پیرسون و توسط نرمافزار SPSS انجام یافت.
نتایج: بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب و کادمیوم بر حسب میلیگرم در کیلوگرم بهترتیب برابر با 95/0±48/5 و 20/0±13/0 و میانگین غلظت عنصر سرب در نمونههای زردچوبه بزرگ‌تر از رهنمود WHO بود. از طرفی شاخص سلامت (Health Index) سرب با میانگین 1-10×51/1 و 2-10×25/3 و کادمیوم با میانگین 2-10×04/1 و 3-10×22/2 بهترتیب برای کودکان و بزرگسالان، کوچکتر از یک و کم‌تر از آستانه خطر بود.
نتیجهگیری: نتایج محاسبه شاخص HI نشان داد که مصرف ادویهجات مورد مطالعه برای مصرفکنندگان فاقد مخاطره است، ولی با توجه به تجاوز میانگین غلظت عنصر سرب در نمونههای زردچوبه از حد استاندارد، و ویژگی‌های تجزیهناپذیری و تجمعزیستی فلزات سنگین، در صورت عدم کنترل مصرف ادویهجات، ابتلای مصرفکنندگان به مشکلات بهداشتی در طولانیمدت دور از انتظار نخواهد بود. لذا بررسی کیفی ادویهجات در بازار مصرف کشور به‌منظور حفظ سلامت مصرفکنندگان ضروری است.
نوید قنواتی، احمد نظرپور، تیمور بابایی نژاد،
دوره 16، شماره 4 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در خاکهای سطحی شهرها ناشی از منابع مختلف (مانند ترافیک، انتشارات صنعتی و فرسایش ناشی از ساختمان ها) میتواند از طریق تنفس، بلع وجذب پوستی در بدن انسان تجمع یافته و برای سلامتی خطرساز باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی خطر اکولولوژیکی و بهداشتی برخی فلزات سنگین در خاک کنار جادهای تقاطع های شهراهواز (مدرس، چهارشیر، زرگان، بهبهانی، گلستان، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد و اندیمشک) می باشد.
روش کار: در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در خاکهای سطحی کنار جادهای تقاطعهای شهر اهواز دراوایل تابستان سال 1395 مورد بررسی گرفت. در این مطالعه، نمونهبرداری در هر تقاطع در فواصل مشخص 1، 10 و 30 متری در دو طرف جاده اصلی (هر تقاطع 6 نمونه) از خاک سطحی (عمق 0 تا 20 سانتیمتری) انجام شد که در مجموع 54 نمونه از تمام مناطق برداشت شد. نمونهها پس از انتقال به آزمایشگاه در آون در دمای 60 درجه سانتیگراد خشک شدند. پس از هضم شدن با مخلوط اسیدی، غلظت فلزات سنگین روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به روش طیفسنجی جرمی پلاسمایی جفت شده القایی (ICP-MS) اندازهگیری شد. سطح آلودگی بر اساس خطر اکولوژیک و بهداشتی فلزات سنگین برآورد شد.
نتایج: میانگین غلظت فلزات روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به ترتیب 42/49±61/116، 91/166±02/284، 47/4±53/25، 75/87±63/220، 80/84±21/137، 23/3±44/3 و 08/3±65/8 میلیگرم بر کیلوگرم بدست آمد. بررسی نسبتهای ایزوتوپی نشان داد، نشرهای ناشی از ترافیک خودروها و نشرهای صنعتی مهمترین منابع سرب در نمونههای مورد مطالعه هستند. مقدار میانگین پتانسیل خطر اکولوژیکی (RI)، تقاطعهای اندیمشک، گلستان و سوسنگرد دارای خطر کم، تقاطعهای مدرس، بهبهانی و زرگان دارای خطر متوسط و تقاطعهای چهارشیر، آبادان و خرمشهر دارای خطر قابل توجه می باشند. خطر سرطانزایی (CR) در کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. در هر دو گروه سنی، کروم بیشترین خطر سرطانزایی را دارد.
نتیجهگیری: نتایج بدست آمده نشان داد منبع آلودگی فلزات مورد مطالعه فعالیتهای انسانی از قبیل ترافیک جادهای و فعالیتهای صنعتی در منطقه مورد مطالعه است.
محمد ولایت زاده، آزیتا کوشافر،
دوره 17، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: این تحقیق در سال 1396 با هدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین روی، آهن، منگنز، مس، نیکل و وانادیوم در فصل تابستان در آب و رسوبات سطحی تالاب ناصری استان خوزستان انجام شد.
روش کار: نمونهبرداری از آب و رسوبات از سه منطقه شمالی، مرکزی و جنوبی تالاب ناصری در فصل تابستان انجام شد. جهت سنجش عناصر سنگین از روش طیفسنجی پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP) و ترکیب آن با طیفسنجی جرمی (ICP-MS) به کمک دستگاهICP-OES مدل Varian 710-ES ساخت کشور آمریکا استفاده گردید.
نتایج: میانگین غلظت فلزات سنگین در آب تالاب ناصری در ایستگاه سوم بالاتر از ایستگاه اول و دوم به دست آمد. مقادیر روی، آهن، مس و وانادیوم در آب تالاب پایین تر از حد مجاز استانداردهای ملی و جهانی بود، اما میزان منگنز و نیکل بالاتر به دست آمد. میانگین غلظت فلزات مورد مطالعه به جز نیکل در رسوبات سطحی تالاب در ایستگاه دوم بالاتر از ایستگاه اول و سوم بود. نیکل در رسوبات ایستگاه سوم بالاتر به دست آمد.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از محاسبه فاکتور آلودگی نشان داد فلزات سنگین روی، آهن، منگنز، نیکل، وانادیوم و مس در سطوح آلودگی کم طبقهبندی شدند. درجه آلودگی فلزات مورد مطالعه نیز نشان داد که آلودگی رسوبات تالاب ناصری در رده آلودگی کم بوده است. مقادیر درجه آلودگی اصلاح شده فلزات سنگین نشان دهنده آلودگی بسیار پایین رسوبات تالاب ناصری میباشد. خطر اکولوژیک فلزات روی، آهن، منگنز، نیکل، وانادیوم و مس در رده کم خطر بودند. مجموع ریسک اکولوژیک فلزات سنگین در ایستگاههای مورد مطالعه نیز در رده کم خطر طبقهبندی شدند.
سعید شجاعی برجوئی، حمیدرضا عظیم زاده، اصغر مصلح آرانی،
دوره 18، شماره 1 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: شاخص تحمل به آلودگی هوا(APTI) Air Pollution Tolerance Index به عنوان معیاری برای ارزیابی مقاومت گیاهان در برابر آلودگی هوا، یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت کیفیت هوا پیرامون صنایع است. هدف از این پژوهش، بررسی کیفیت هوا و ارزیابی شاخص تحمل به آلودگی هوا در گیاهان بومی رویشیافته پیرامون مجتمع صنعتی شیشه، خاک چینی، کاشی و سرامیک اردکان است.
روش کار: برای انجام این مطالعه (مقطعی توصیفی-تحلیلی) ابتدا غلظت آلاینده های معیار هوا در ناحیه صنعتی مورد بررسی ارزیابی شد. سپس با نمونهبرداری از برگ گیاهان بومی و اندازهگیری پارامترهای pH عصاره برگ، محتوای آب نسبی، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک برگ، شاخص تحمل به آلودگی هوا تعیین شد. غلظت سرب (Pb)، کروم (6+(Cr و کادمیوم (Cd) در گیاهان، با استفاده از روش هضم خشک توسط دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. کلیه تجزیه تحلیل آماری دادهها در نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.
نتایج: میانگین غلظت CO، 3O، 2NO، 2SO و 10 PM در ناحیه صنعتی به ترتیب با مقادیر برابر با 06/2، 75/7، ppm 28/3 و ppb 94/33 و µg/m355/70 پایین تر از حدود استاندارد است. همچنین غلظت سرب (Pb)، کادمیوم (Cd) و کروم (6+(Cr در گیاهان پایینتر از حدود استاندارد بود. با این توصیف، متناسب با پایین بودن غلظت آلاینده های معیار کیفیت هوا و فلزات سنگین در گیاهان از حدود استاندارد، شاخص تحمل گیاهان پیرامون مجتمع صنعتی در طبقه حساس به آلودگی هوا اندازه گیری شد. در میان گونههای مرتعی، درختی و درختچهای به ترتیب گیاه قلم (49/8)، انار (80/16) و ابریشم (37/9) بیشترین APTI دارا بودند.
نتیجهگیری: بر اساسAPTI ، پیشنهاد میشود از گونه غیرمثمر انارگل به عنوان گونه متحملتر و گونه درمنه به عنوان پایشگر زیستی برای توسعه فضای سبز استفاده نمود.
حسین رشنود، داوود جلیلی ناغان،
دوره 20، شماره 4 - ( 12-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اینکه طوفانهای گرد و غباری اثرات منفی بر سلامت،اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارتهای زیادی بر منابع انسانی، بخش بهداشت و کشاورزی میشود و ایران یکی از کانونهای متأثر از ریزگردهاست که خسارات این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد.
روش کار: این تحقیق در شهرستان پلدختر در استان لرستان بر روی بخش معدنی ذرات رسوب شونده انجام شده است. نمونه برداری از ذرات در سه نوبت به فاصله زمانی یک ماه برای اندازه گیری فلزات سنگین، کاتیونها و آنیونها در 9 نقطه انجام شد. آنالیز کاتیونها و آنیونها با استفاده از دستگاه Ic metrohm و آنالیز فلزات سنگین با استفاده از دستگاه Icp oes-arcos صورت می گیرد.
نتایج: در این مطالعه نمونه برداری از ذرات قابل ته نشینی در سه ماه اسفند 1398، فروردین و اردیبهشت 1399 صورت گرفت. در مجموع در این سه ماه بیشترین غلظت در بین کاتیونها و آنیونها مربوط به So4 و کمترین غلظت مربوط F ، همچنین بیشترین غلضت در بین فلزات سنگین مربوط به Fe و Al بود.
نتیجه گیری : بیشترین مقدار ذرات قابل ته نشینی در اسفند 1398 و سپس به دنبال آن فروردین 1399 و کمترین مقدار در اردیبهشت 1399 اتفاق افتاده است. با توجه به اینکه هم عناصر با منشا طبیعی و هم عناصر با منشا مصنوعی در مطالعه یافت شدند می توان نتیجه گرفت که منشا عناصری که غلظت آنها در تحقیق بدست آمده است هم طبیعی و هم مصنوعی است.
