فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف : لیشمانیازیس جلدی بیماری آندمیک در بسیاری از کشورها از جمله ایران می باشد.استفاده از ترکیبات آنتیموان پنج ظرفیتی برای درمان این بیماری عوارض جانبی برای بیماران به همراه دارد. این مطالعه به منظورتعیین تاثیرعصاره الکلی این گیاه بر روی زخم های تجربی حاصل از لیشمانیا ماژوردر موشهای BALB/c طی سال1385 صورت گرفت .
روش کار : در این مطالعه تجربی از غلظتهای مختلف 20% ، 40%و80% عصاره الکلی گیاه بربریس ولگاریس ( زرشک) بصورت پماد استفاده شد. 90 سر موشBALB/c که از لحاظ سن و جنس یکسان بودند تحت تلقیح زیرجلدی در پایه دم با 1/0 میلی لیتر از پروماستیگوتهای زنده و فعال لیشمانیا ماژور، سوش استاندارد MRHO/IR/75/ER قرارگرفتند وپس از 35-30 روز زخم سالک در آنها کاملا ظاهر شد، در5 گروه شامل گروههای مورد با غلظت های20% ،40% و80% و شاهد 1و2تقسیم شدند. درمان به شکل موضعی،3 باردر روز به مدت 30 روزانجام گرفت.هر هفته قطر زخم و وزن موشها در همه گروهها اندازه گیری شدند وتعداد انگل در زخم موشها پس از تهیه اسمیر و رنگ آمیزی در زیر میکروسکوپ بررسی شدند. نتایج درفرمهای اطلاعاتی یادداشت و با استفاده از آزمون های T.Test ، Fisher Exact Test ،واریانس یک طرفه ( همراه با آزمون توکی ) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت .
نتایج : در غلظت 20% پس از پایان دوره درمان میانگین قطر زخم کاهش داشت، بطوری که بهبود کامل زخم در این گروه در 5 سر موش (7/27% ) مشاهده گردید (001/0P< ) . همزمان با کاهش قطر زخم، میانگین وزن موشها افزایش داشت(001/0P< ) ، همچنین بار انگلی به میزان 80% کاهش داشت، بطوریکه در 12 سر موش محو کامل جسم لیشمن مشاهده شد (001/0P< ). در غلظت40% پس از پایان دوره درمان میانگین قطرزخم کاهش داشت بطوریکه بهبود کامل زخم در 2 سر موش (1/11% ) مشاهده گردید (001/0P< ) . همزمان با کاهش قطر زخم، میانگین وزن موشها افزایش داشت.کاهش بار انگلی به میزان 3/64% مشاهده شد، بطوریکه در 9 سر موش محو کامل جسم لیشمن مشاهده شد. در گروه های شاهددر مقایسه با گروههای 20% و 40% میانگین قطر زخم افزایش و میا نگین وزن موشها کاهش داشت (001/0P< ) . همچنین در میانگین تعداد انگل، افزایش انگل (4/71% ) مشاهده گردید (001/0P< ).
نتیجه گیری : با توجه به نتایج مشاهده می شود که غلظت 20% عصاره دارای اثر بخشی بیشتری هم در کاهش قطر زخم و هم در کاهش تعداد انگل می باشد، بنابراین می توان استفاده از این گیاه دارویی را در غلظت 20% جهت بررسی روی موارد انسانی پیشنهاد نمود.

---

زمینه و هدف : با توجه به اهمیت روز افزون لیشمانیوز در کشور ایران و آلودگی بیش از 17 استان از 30 استان بررسی های بیشتر روی روش های مختلف پیشگیری و درمان بیماری ضروری به نظر می رسد. امروزه داروهای متعددی در درمان لیشمانیوز جلدی بکار گرفته شده است. ولی با توجه به عوارض عدیده ناشی از مصرف این داروها و نیز مقاومت دارویی بخصوص در رابطه با داروهای شیمیایی، توجه بیشتر محققین را به داروها با منشاء طبیعی معطوف ساخته است. نظریه اثرات متعدد ترمیمی، درمانی و ضد میکروبی محصولات زنبور عسل، ترکیبات و مشتقات آن، در این تحقیق پروپولیس یا بره موم که حاصل فعالیت زنبور عسل بر روی گیاهان و عصاره و صمغ آنها می باشد پیشنهاد گردید.
روش کار : این مطالعه از انواع مطالعات تجربی (Experimental) بوده که در آن 4 گروه موش کوچک سفید آزمایشگاهی نژاد Balb/c مورد مطالعه قرار گرفت که شامل گروههای: دریافت کننده انگل و دارو بصورت موضعی، دریافت کننده انگل و پایه دارو ( الکل اتیلیک 70%) به صورت موضعی، دریافت کننده انگل و درمان استاندارد با گلوکانتیم بصورت صفاقی و نهایتاً گروه دریافت کننده انگل (بدون هیچ مداخله ای) می باشد. آلوده کردن موشها با تلقیح 1/0 میلی لیتر سوسپانسیون که حاوی حدود 2 میلیون پروماستیگوت لیشمانیا ماژور سویه ایرانی (MRHO/IR/75/ER) بوده در قاعده دم موشها صورت گرفت. در گروه درمان دوره درمان موضعی 30 روز و سیستمیک با گلوکانتیم 14 روز (بصورت داخل صفاقی) بوده که داروی موضعی (لوسیون) مورد مطالعه روزی دوبار بر روی زخم مالیده شد و زخم ها به فاصله 2 هفته یکبار اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آماری Anova و مقایسه میانگین ها با آزمون آماری LSD مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج : نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد در شروع بررسی هیچ گونه اختلاف معنی داری در بین گروهها مشاهده نشد (01/0p>). این آزمون اختلاف معنی داری را بین میانگین قطر زخمها پس از درمان گروههای تحت درمان با عصاره بره موم و دیگر گروههای سه گانه شاهد نشان می دهد (001/0 p<). در این بررسی نشان داده شد که لوسیون الکلی بره موم بر روی بهبود زخم لیشمانیوز روستایی تأثیر قابل ملاحظه ای داشته است.
نتیجه گیری : با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و مقایسه با نتایج مطالعات گذشته نشان می دهد که بره موم در بهبودی زخم سالک تأثیر خوبی داشته است.پیشنهاد می شود این مطالعه با محصولات دیگر زنبور عسل و در پایه هایی دیگر بر روی موشهای Balb/c انجام شود.

---

زمینه و هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی پیوند از دور النینو/نوسان جنوبی(انسو)، بر رخدادهای سالانه بیماری لیشمانیوز جلدی در ایران می‌باشد.

روش کار: در این راستا داده‌های مربوط به الگوی نوسان جنوبی از سایت مرکز پیش بینی اقلیمی NOAA برای دوره آماری 1356 تا 1390 اخذ گردید. داده‌های مربوط به رخداد بیماری نیز از گزارش سازمان بهداشت جهانی برگرفته، فراهم گردید. برای ارزیابی تأثیرپذیری میزان رخدادهای سالانه بیماری لیشمانیوز جلدی کشور، از تغییرپذیری اقلیمی ناشی از الگوی پیوند از دور انسو، ابتدا فازهای مختلف این شاخص پیوند از دور تفکیک گردید و سپس به تحلیل فراوانی رخداد بیماری در این فازها، اقدام شد. در نهایت به مقایسه رخدادهای بیماری در فازهای مختلف انسو با استفاده از آزمون پارامتریک تی-استیودنت مستقل پرداخته شد.

نتایج: نتایج گویای آن بود که به طور متوسط در سال‌هایی که شاخص انسو در حالت خنثی قرار داشته، رخدادهای کمتری نسبت به سال‌های همراه با حاکمیت النینو یا لانینا ثبت شده است. بیشترین رخدادها در سال‌هایی مشاهده گردید که در آن سال‌ها یک لانینای متوسط حاکم بوده است. در سال‌های با حاکمیت لانینا میزان رخدادهای جدید لیشمانیوز جلدی در ایران، به طور متوسط 15 تا 20درصد(میانگین رخداد سالانه کل دوره آماری) بیشتر از سال‌های خنثی بوده است در حالی که میزان رخدادهای بیماری در سال های همراه با النینو تفاوت معنی داری با سال های خنثی نداشته است.

نتیجه گیری: در این تحقیق مشاهده گردید، که به طور کلی درسال های با فاز خنثی شاخص انسو، میانگین تعداد رکوردهای لشمانیوز جلدی کمتر از سال‌های همراه با حاکمیت النینو یا لانینا ثبت شده است منتها تفاوت بین تعداد رخدادهای سال های خنثی با سال های با حاکمیت النینو، مشاهده نگردید.