فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: نگاهی به آمار و برونداد های منتشره در زمینه شیوع اختلالات روانی در کشور های مختلف جهان و ایران ، اهمیت و ضرورت پرداختن به بهداشت روان را مشخص تر می نماید . فشارهای روانی محیط کار از جمله عوامل استرس زاست که بر سلامت روانی پرستاران تاثیر می گذارد و می تواند به کارکرد شغلی و ایمنی آنان و مشتریان مراکز ارائه خدمات بهداشتی آسیب رساند. سلامت عمومی بویژه سلامت روان پرستاران بویژه نوبت کاران با توجه به کار در خارج از دریچه زمانی طبیعی و حساسیت شغل آنها در مراکز خدمات درمانی و سیستم مراقبت های بهداشتی اهمیت بسیار دارد.
روش کار : این پژوهش یک مطا لعه توصیفی – مقطعی است که در سال 85-1384 انجام شد . جامعه آماری پژوهش ، پرستاران شاغل (131 مر و 1064 زن ) در بیمارستانهای دولتی وخصوصی شهر شیراز و ابزار پژوهش ، پرسشنامه سلامت عمومی– 28 سوالی (GHQ-28) General Health Questionnaire بود . بررسی های انجام یافته در اپیدمیولوژی اختلالات روانی در ایران با استفاده از پرسشنامه مذکور نشان دهنده این واقعیت است که میزان روایی و پایایی این آزمون با نمره برش 6 بین 84/0 تا 93/0 و با نمره برش 23 بین 68/0 تا 94/0 متغیر می باشد . در این مطالعه از روش نمره گذاری رایج و نمره برش 23 استفاده گردید .
نتایج : میانگین سنی پرستاران نوبت کار 08/7 ± 81/30 سال و سابقه کار آنها نیز 38 /6 ± 7 سال بود . شیوع موارد مشکوک به اختلالات روانی با استفاده از نمره برش 23 در کل و 6 در خرده مقیاس نشان داد که 7/28% پرستاران نوبت کار، مشکوک به اختلالات روانی بودند . بین شیوع موارد مشکوک به اختلال روانی و جنس و تأهل ارتباط معنا دار آماری مثبتی وجود داشت .
نتیجه گیری: نتایج این بررسی نیز مشابه سایر تحقیقات در این زمینه ، نشان از این حقیقت دارد که مطالعه وضعیت سلامت روان شاغلین نوبت کار می تواند اطلاعات ارزشمندی را در زمینه برنامه ریزی های پیش گیری در سطوح مختلف ، آموزشی مداوم ، انجام معاینات دوره ای شاغلین نوبت کار ، درمان و پیش گیری از بروز اختلالات روانی در اختیار سیاست گزاران ، برنامه ریزان و مدیران سیستم های بهداشت و درمان کشور قرار دهد

---

  زمینه و هدف : بدنبال مطالعه گسترده­ای که بر روی نظام های نوبت کاری 21 شرکت پتروشیمی انجام شد و پیشنهاداتی برای تغییر نظام نوبت کاری ارایه گردید، چندین شرکت پتروشیمی مبادرت به تغییر نظام نوبت کاری نمودند. پس از یکسال، مطالعه

  حاضر با هدف بررسی اثر بخشی تغییر برنامه نوبت کاری از 4-4-4 به 3-3-3 در یک صنعت پتروشیمی انجام شد.

  روش کار: در این مطالعه، نمونه ها شامل 195 نوبت کار مطالعه فعلی و 44 نوبت کار مطالعه قبلی بودند. ابزار گردآوری داده ها متشکل از پرسشنامه ای بود که سوالاتی در زمینه ویژگی های دموگرافیک، مشکلات بهداشتی و نظرخواهی در مورد تغییر برنامه نوبت کاری در آن گنجانده شده بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 انجام گرفت.

  نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع مشکلات گوارشی، قلبی-عروقی و اختلالات اسکلتی-عضلانی در دو گروه از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی دار نبوده (05/0 p> )، اما شیوع برخی مشکلات ذهنی در بین نوبت کاران مطالعه فعلی به طور معنی داری کمتر از شیوع آنها در بین نوبت کاران مطالعه قبلی بود (01/0 p< ). نتایج نشان داد که از نظر نوبت کاران، برنامه جدید کمیت و کیفیت خواب آنان را بهبود بخشیده است. همچنین 8/76% افراد مورد مطالعه نظام جدید را نسبت به نظام قبلی بهتر ارزیابی نمودند.

  نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، تغییر برنامه نوبت کاری از 4-4-4 به نظام 3-3-3 باعث کاهش شیوع اختلالات ذهنی در نوبت کاران شده است. بنابراین، تغییر ایجاد شده در برنامه نوبت کاری مفید بوده است.