فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

در این تحقیق زباله های خانگی از نوع پس ماندهای گیاهی، با استفاده از کرم خاکی از نوع Eisenia Fetida (کرم کمپوست) در طول مدت 3 ماه به کود کمپوست تبدیل شده است. به این منظور ابتدا مواد اولیه قابل کمپوست از نظر میکروبی، انگلی، فلزات سنگین و مواد اصلی تغذیه گیاهی ازت، فسفر و پتاس مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا 3 نمونه از مخلوط مواد اولیه از نقاط مختلف حوضچه کمپوست که به روش Pit در ابعاد متناسب ساخته شده بود برداشت شده و پس از انتقال به آزمایشگاه مورد تجزیه قرار گرفت. پس از عمل آمدن کمپوست عمل نمونه برداری عینا از کمپوست تولید شده مجددا تکرار گردید نتایج این بررسی شاهد افزایش مواد تغذیه گیاهی و بهبود نسبت C/N از 29.5 تا حدود 14.5 و کاهش قابل توجه فلزات سنگین به ویژه کرم، کادمیم و سرب در کمپوست حاصل بوده است. در این بررسی با استفاده از نرم افزار SPSS میاگین و انحراف معیار پارامترهای اندازه گیری شده را محاسبه نموده و از طریق تست آماری Mann - whitney مقایسه میانگین و انحراف معیارهای مواد اولیه و کمپوست تولید شده (ورمی کمپوست) انجام گرفته است. در این بررسی کرمهای اولیه مورد استفاده 5000 عدد بوده است که پس از 90 روز تا حدود 13000 عدد افزایش یافته است. در این بررسی میزان هدایت الکتریکی در ورمی کمپوست حاصل 907.33 µs/cm و در مواد اولیه 1813.33 µs/cm بوده است که این کاهش نشان دهنده شوری کمتری در ورمی کمپوست است که گفته می شود بعضی از املاح توسط کرمهای خاکی در پروسه کمپوست حذف گردیده است.

---

زمینه و هدف: پیش از تغذیه کرم ها با موادآلی زباله، به جهت اینکه مرحله گرماخواهی تجزیه مواد آلی  سپری شده و آسیبی به کرم ها که به درجه حرارت بالا حساس هستند وارد نشود و روند تولید کود نیز سریعتر پیش رود، همچنین برخی آلودگی های زیست شناختی نیز از بین برود، مواد آلی را برای مدتی بدون حضور کرم ها کمپوست می کنند. طول مدت این آماده سازی به لحاظ کیفیت کمپوست حاصله، چگونگی انجام فرآیند ورمی کمپوست و نیز فضا و امکانات مورد نیاز برای آماده سازی، حائز اهمیت می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مدت زمان آماده سازی پسماندهای غذایی بدون اصلاح اولیه و بدون هوادهی پیوسته بر روی فرآیند ورمی کمپوست بود.

روش کار: در این مطالعه چهار مدت زمان شامل 0، 6، 12و 18 روز آماده سازی پسماندها مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای pH ، درصد C (C%)،  درصد  N( N%)، نسبت C/N و سرعت فرآیند در طول انجام فرآیند مورد پایش  قرار گرفتند. در این مطالعه از  کرم های گونه Eisenia Foetida برای انجام فرآیند استفاده شد.

نتایج: کمترین مقدار نهایی نسبت C/N در 6روز آماده سازی مشاهده می شود و بیشترین مقدار آن نیز مربوط به 18 روز آماده سازی است. همچنین بیشترین مقدار کاهش در نسبت C/N نیز در 6 روز آماده سازی و به میزان 93/64 و کمترین مقدار کاهش این نسبت نیز در 18روز آماده سازی و به میزان 56/36 به دست آمد.

نتیجه گیری: نتایج حاصله نشان داد که تفاوت در نسبت C/N در بین زمانهای مختلف آماده سازی  معنی دار است(01/0 p<) و مدت زمان آماده سازی بر نسبت C/N موثر است.  مدت 6-12 روز نیز مناسب ترین زمان برای آماده سازی پسماند ها بدون اصلاح اولیه به دست آمد.