فصلنامه دانشکده بهداشت و

---

زمینه و هدف: بیمارستان‏ها به‏ عنوان یکی از نهادهای مهم ارایه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی بخش سلامت، درصد بالایی از منابع کلیدی این بخش را جهت پاسخ گویی به نیاز مصرف کنندگان در اختیار دارند. هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر برکارایی فنی، مقیاس و مدیریتی بیمارستان‏های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی طی سال‏های 1386 تا 1388 و یافتن راهکارهای مناسب جهت افزایش سطح کارآیی بیمارستان‏های ناکارآمد. روش کار: جامعه آماری این تحقیق شامل 65 بیمارستان فعال تامین اجتماعی طی سال‏های 1386 الی 1388 است. به منظور سنجش کارایی فنی بیمارستان‏ها از مدل تحلیل پوششی داده‏ها (DEA) با فرض بازدهی ثابت و جهت بررسی کارایی مقیاس و مدیریتی از مدل نهاده محوری(BCC) با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس تولید (VRS) استفاده شد. نتایج: از میان نهاده‏های مؤثر در کارایی فنی، مشخص گردید که بیمارستان‏های کوچک با کم‏تر از ‏صد تخت فعال به میزان 11 درصد و بیمارستان‏های بزرگ با بیش‏‏تر از ‏صد تخت فعال ب میزان 8/8 درصد از مازاد ورودی شامل نهاده‏های کارکنان پزشکی، پرستاری، سایر کارکنان و تخت فعال برای تولید خدمات بیمارستانی برخوردارند. همچنین میانگین ضرایب اهمیت نهاده‏ها شامل کارکنان پزشکی، کارکنان پرستاری، سایر کارکنان و تخت فعال در کارایی فنی بیمارستان‏های کوچک به ترتیب 24 ، 8/9 ، 7/11 و 8/16 درصد و در کارایی فنی بیمارستان‏های بزرگ به ترتیب 7/25 ،18 ، 7/21 و 7/30 درصد بدست آمد. نتیجه‏گیری: با توجه به میانگین کارایی مدیریتی و مقیاس بدست آمده، توصیه می‏گردد که بیمارستان‏های تحت پوشش سازمان برای رسیدن به وضعیت کارآمد، نسبت به کاهش هزینه‏های مازاد مربوط به نهاده‏های ورودی و همچنین افزایش میزان خروجی محصول یا خدمات دهی بیمارستانی اقدام نمایند.