1- اقتصاد سلامت، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
2- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده: (1418 مشاهده)
سردبیر محترم
Salami Publication شامل انتشار دو یا چند مقاله برگرفته از یک مطالعه واحد است. بهگونهای که یافتههای مطالعه بهصورت بخش بخش در مقالههای مختلف ارایه میشوند. این مقالهها معمولا فرضیه، روش و یافتههای یکسان یا مشابه دارند و اختلافهای واقعی بین آنها آنقدر منطقی و کافی نیست که دو اثر، مستقل محسوب شوند.1
نشر Salami به برخی دلایل مهم، با اصول اخلاقی حاکم بر انتشار یافتههای علمی مخالف است. در این نوع، Publication نتایج ارزشمندی که با ارایه کل یافتههای یک مطالعه بایستی حاصل شود با ارایه غیرمنسجم و جزء جزء، کم ارزش میشود، به حدی که دانشی که پایه تصمیمگیریهای حرفهای و حیاتی است را به نحو نامطلوبی متاثر میکند. بهعنوان نمونه وقتی یک سری داده، دو بار در فراتحلیل وارد شوند نتایج مرور نظاممند را به اشتباه تحت تاثیر قرار میدهند.2
چنانچه به این موارد وقت و هزینه دفتر مجله، داوران و عوامل آمادهسازی مقاله تکراری یا مشابه، اضافه شود دلیل مغایرت آن با اصول اخلاقی بیشتر آشکار میشود. در این زمینه با اطمینان میتوان گفت پیامدهای نامطلوب این نوع انتشار، در برابر تنها دستاورد موقت آنکه اختصاصا افزایش غیرمنطقی آثار نویسنده و استفاده غیرمجاز برای ارتقای شخصی است، تاسفبار و نکوهیده است. نویسندگانی که آگاهانه قصد نگارش چنین مقالههایی را دارند باید بدانند اگرچه نرمافزارها عموما کمتر قادر هستند این مقالهها را بهدلیل عدم تاکید بر تشابه متنی بهراحتی شناسایی کنند، ولی در طول زمان همکاران علمی، خوانندگان و پژوهشگران متعهد و آگاه آنها را گزارش میکنند.
با اینحال ذکر این نکته لازم است که همیشه انتشار بخشی از مطالعه تخلف محسوب نمیشود. از جمله در مطالعات طولی و اپیدمیولوژیهای وسیع، زمانیکه همپوشانی یافته وجود ندارد یا نشر دستورالعملهای حرفهای که لازم است به چند زبان مختلف در نشریههای گوناگون اطلاعرسانی شود و برخی موارد دیگر که با رعایت اصولی انجام میشود. این قواعد عبارتاند از اینکه فرضیههای این مطالعهها بایستی از پیش و نه پس از جمعآوری دادهها طراحی شده باشند، فرایند جمعآوری دادهها و معیارهای نویسندگی مشخص باشد، توجیه منطقی و مناسبی درباره ارزش اضافی انتشار مقاله بعدی وجود داشته باشد و این ارزشمندی در مقاله جدید تبیین شود. باید در مقاله دوم به مقاله پیشین اشاره شود و محتوا بهگونهای نشر یابد که موارد تکراری بهراحتی از موارد جدید قابل شناسایی باشد. به طوریکه روی دانش و کاربردهای جدیدی که در مقاله دوم مطرح شده، تاکید شود و اینکه نویسندگان بایستی با مشخصات دقیق اعلام کنند که دادههای ارایه شده، بخشی از یک مطالعه کاملتر میباشد. ضمن اینکه باید در نظر داشت تنها اشاره به مقالههای پیشین، در فهرست منابع مقاله جدید کفایتکننده نیست، بلکه نویسنده مسئول مقاله بایستی نکات مطرحشده را بهطور دقیق انجام داده و در اختیار سردبیر مجله برای ارزیابی توجیه انتشار دست نوشته قرار دهد.
تصمیم نهایی برای انتشار چنین دستنوشتهای با سردبیر است.1 این در حالی است که متاسفانه برخی نویسندگان با اعمال تغییرات ظاهری و گمراهکننده، میزان شباهت یا یکسانی انتشار را کتمان میکنند. با این حال در صورت بروز تخلف یا شکبرانگیز بودن آن، مجله بایستی با نویسنده مسئول مکاتبه کند. چنانچه توضیح تاییدشوندهای وجود نداشت تصمیمگیری بسته به میزان یکسانی و ارتباط دادههای تکراری، انجام میشود. در صورت قطعی شدن تخلف، مقاله منتشر شده Retract و به دانشگاه یا سازمان مربوط اطلاعرسانی میشود. ضمن اینکه مجله میتواند برای مدت معین یا همیشگی از نویسندگان، مقاله نپذیرد. در این خصوص مجله در اقدامی مناسب، کمیته اخلاق دانشگاه را بهصورت کتبی آگاه مینماید.
طبق مفاد راهنمای کشوری اخلاق در انتشار آثار پژوهشی (تبصره 1 از ماده 6-2)، با توجه به پیامدهای نامطلوب نشر Salami برای اعتبار جامعه علمی و نویسندگان آن، این نوع انتشار تخلف محسوب میشود.3
در این راستا به نویسندگانی که به این روش برای پیشبرد اهداف میاندیشند توصیه میشود برای افزایش تعداد انتشارات، اعتبار علمی خود و ارزش موسسه مربوط را خدشهدار نکنند و موجب ناامیدی پژوهشگران و بیاعتمادی جامعه نشوند. هر حوزه علمی، موضوعات بسیاری را شامل میشود که نیازمند بررسی از ابعاد و زوایای مختلف است و در صورت تحقیق، یافتههای ارزشمندی را ارایه مینماید.
نوع مطالعه:
نامه به سردبیر |