مجله دانشکده پزشکی

مقدمه: یکی از مهمترین علل مرگ و میر در جهان بیماری های قلبی عروقی می باشد که در میان عوامل ایجاد کننده این بیماری ها، فشار خون یک ریسک فاکتور شناخته شده است. نظر به شیوع بالای فشار خون در افراد بالای 18 سال شهر اصفهان (حدود 28%)، این مطالعه با هدف تعیین میانگین دریافت نمک در شهر اصفهان و نیز ارتباط الکترولیت های دفعی ادرار با فشار خون اجرا گردید.

مواد و روش ها: در این بررسی 1800 نفر از افراد 60-20 سال شهر اصفهان (850 مرد و 950 زن) با روش نمونه گیری Multistage انتخاب شده، برای هریک پرسشنامه مخصوصی جهت گردآوری اطلاعات لازم در مورد سن، جنس، سابقه ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی عروقی، مصرف سیگار و تعداد آن، مصرف داروهای مختلف و ... تکمیل گردید. در همان زمان و پس از حداقل 5 دقیقه استراحت و از دست راست در حالت نشسته (براساس روش های استاندارد) دوبار از آنها فشار خون گرفته شد و ضربان قلب آنها نیز اندازه گیری گردید. پس از آن یک ظرف مدرج به آنها تحویل و از آنان خواسته شد تا ادرار 24 ساعته خود را در آن جمع آوری نمایند. اندازه گیری کلسیم، سدیم و پتاسیم این نمونه ها با روش Flame photometry انجام شد و کلرید به روش کلریمتری (Colorimetry) و کراتینین به روش Jaffe اندازه گیری گردید. لازم به ذکر است افرادی که مشکلی در مصرف نمک و یا دفع ادراری آن داشتند، بکلی از مطالعه خارج شدند. میزان کراتی نین ادرار نیز در مردان و زنان برای اطمینان از 24 ساعته بودن ادرار، اندازه گیری شد نمونه های نامناسب حذف گردید. اطلاعات بدست آمده پس از ورود به کامپیوتر توسط نرم افزار SPSS/Win با استفاده از تست های آماری T آنالیز رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

یافته ها: پس از اجرای کامل مطالعه به این نتیجه مهم رسیدیم که میزان کلرید سدیم مصرفی روزانه در افراد 60-20 سال جامعه ما 9.7 گرم (3.0±9.3 برای مردان و 3.8±9.7 برای زنان) بوده است که این میزان در مقایسه با رژیم غربی (12-10 گرم) کمتر می باشد اما باز هم بیش از مقادیر توصیه شده (6 گرم) است و همچنین میزان مصرفی سدیم روزانه 165.6 میلی مول برآورد گردید. میزان پتاسیم ادراری در تمام گروه های سنی در حدود 47.7 میلی مول در ادرار 24 ساعته بدست آمد. ضمن اینکه میانگین سدیم در زنان در محدوده 16.6-165.9 میلی مول و در مردان 164.2-158.5 میلی مول در ادرار 24 ساعته بود (اختلاف بین زنان و مردان معنی دار نبود P>0.05). میانگین کلرید ادراری در زنان 128.4 میلی مول و در مردان 133.5 میلی مول در ادرار 24 ساعته بود.

نتیجه گیری و توصیه ها: در این مطالعه پس از حذف اثر سن، مصرف سیگار و تعداد آن، مصرف کنتراسپتیو، شغل و تحصیلات هیچگونه ارتباط معنی داری بین فشار خون و الکترولیت های ادراری بدست نیامد.