مجله دانشکده پزشکی

کانسر تخمدان دومین کانسر شایع دستگاه تناسلی زنان است و اولین رتبه را از لحاظ مرگ و میر دارد. این بیماری، شایع ترین فرم تومورهای بدخیم تخمدانی از نوع اپیتلیال می باشد (95-85 درصد). به منظور تعیین عوامل خطر کانسر اپیتلیال تخمدان، مطالعه ای بصورت موردی-شاهدی در بیمارستان ولیعصر در سال 1377 انجام شد. در این مطالعه، 118 بیمار مبتلا به کانسر اپیتلیال تخمدانی (براساس جواب پاتولوژی) به عنوان گروه مورد و 240 خانم مراجعه کننده به درمانگاه زنان که فاقد هرگونه کانسر ژنیتال بودند، بعنوان گروه شاهد وارد مطالعه شدند. اطلاعات از طریق مصاحبه وارد پرسشنامه شد و سپس آنالیز داده ها توسط t-test، آزمون Z و Logistic Regression در سطح معنی داری 0/05 صورت گرفت. میانگین سنی گروه مورد 13 سال و گروه شاهد 12±49.9 سال، بدون اختلاف معنی دار آماری بود. میانگین تعداد حاملگی و زایمان در گروه مورد بطور معنی دار کمتر از گروه شاهد بدست آمد (P<0.03). میانگین مدت شیردهی در گروه مورد 54.9±61.2 ماه و در گروه شاهد 62.7±82.4 ماه بود (P<0.001). گروه مورد دارای میانگین سنی منارک کمتری نسبت به گروه شاهد بود (1.6±13 در برابر 1.4±13.4) (0.03=P)، پنجاه و هشت درصد از گروه مورد و 21/3 درصد از گروه شاهد سابقه هیچگونه جلوگیری از حاملگی نداشتند (P<0.00001). میانگین مدت زمان جلوگیری از حاملگی بطور معنی دار در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود (P<0.001). در مقایسه با افراد بدون پیشگیری از بارداری، نسبت شانس (Odds Ratio) ابتلا به سرطان اپیتلیال تخمدان در مصرف کنندگان OCP برابر 0/24 (CI95%: 0.13-0.46)، در مورد بستن لوله ها برابر 0/47 (CI95%: 0.005-0.43) و در سایر موارد پیشگیری از بارداری 0/41 (CI95%: 0.22-0.76) بود. از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که خطر کانسر اپیتلیالی تخمدان با پایین تر بودن سن منارک، کمتر بودن تعداد حاملگی، زایمان، مدت شیردهی و نیز استفاده از روش های پیشگیری از بارداری بطور معنی داری افزایش می یابد. مصرف OCP و استفاده از روش بستن لوله ها، خطر ابتلا به این کانسر را کاهش می دهد.