مجله دانشکده پزشکی

زمینه و هدف: امروزه سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است. با توجه به عوارض جانبی داروهای مورد استفاده در درمان سرطان، دانشمندان به‌دنبال درمان‌های طبیعی با عوارض جانبی کم‌تر و اثرات درمانی بیش‌تر هستند. این مطالعه، با هدف ارزیابی اثر ضد جهشی عصاره‌های شیرابه و ژل آلوئه‌ورا با آزمون ایمز در غیاب و حضور میکروزوم کبدی موش (S9) و مقایسه تاثیر احتمالی شرایط محیطی بر آن انجام گرفت. روش بررسی: پس از تهیه عصاره‌های مختلف آبی، متانولی و اتانولی شیرابه و ژل آلوئه‌ورا، اثر ضد جهشی عصاره‌ها با آزمون ایمز بررسی گردید. در این آزمون سوش سالمونلا تیفی‌موریوم حامل جهش انتخابی در اپرون هیستیدین (HIS-) بر روی محیط حداقل در حضور ماده جهش‌زا کشت داده شد و تنها باکتری‌هایی که با جهش برگشتی، HIS+ شده بودند تشکیل کلنی دادند. در حضور عصاره‌های آلوئه‌ورا، تعداد کلنی‌های برگشتی کاهش یافت. اختلاف بین متوسط تعداد کلنی‌های برگشتی در هر پلیت تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: ضمن مشخص شدن فعالیت ضد جهشی قوی تمام عصاره‌ها نشان داده شد که عصاره‌های اتانولی شیرابه کرج و آبی شیرابه‌ی دزفول به ترتیب با درصد بازدارندگی 91% و 42% بیش‌ترین و کم‌ترین اثر ضد جهشی را دارند. نتیجه‌گیری: اثر ضد جهشی قوی عصاره‌ها ناشی از وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدان مثل آنتراکینون‌های مختلف، فلاونوییدها و ویتامین‌های A، C و E می‌باشد. بالاترین میزان ممانعت از جهش در عصاره اتانولی شیرابه کرج مشاهده شد که بیان‌گر تاثیر شرایط محیطی بر ساخت ترکیبات آنتی‌اکسیدان در گیاه است.