مجله دانشکده پزشکی

زمینه و هدف: مصرف دخانیات به‌عنوان مهمترین عامل قابل پیشگیری بیماری و مرگ زودرس شناخته شده و چهارمین عامل خطربار بیماری‌ها در جهان است. به‌دلیل باور اشتباه ضرر کمتر و منع اجتماعی کمتر، افراد بسیاری قلیان می‌کشند. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، مصرف دخانیات در نوجوانان در حال افزایش و سن شروع آن رو به کاهش است. در این مطالعه شیوع مصرف تنباکو در دانش‌آموزان گروه سنی 14تا 18 ساله شهر تهران ارزیابی و با مطالعات دیگر مقایسه شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 2877 دانش‌آموز از خرداد تا تیرماه 1393 در شهر تهران بررسی شدند. نمونه‌گیری از آموزشگاه‌های زبان و فرهنگ‌سراها به‌صورت خوشه‌ای طبقه‌بندی شده بر مبنای مناطق شهر تهران انجام شد. یافته‌ها: از افراد مورد مطالعه (3/13%-8/10%) 5/11% تجربه‌ی مصرف سیگار را داشته و فراوانی مصرف سیگار در حال حاضر (3/5%-7/3%) 4/4% بود. (2/2%-9/0%) 4/1% از دختران و (5/8%-7/5%) 0/7% از پسران در حال حاضر سیگار می‌کشیدند. (001/0P<) تجربه‌ی مصرف قلیان در (4/43%-7/39%) 5/41% افراد، در دختران (2/44%-2/39%) 7/41% و در پسران (2/44%-2/39%) 4/41% وجود داشت. مصرف قلیان در حال حاضر توسط (4/27%-1/24%) 7/25% از دانش‌آموزان گزارش شد. در (7/4%-2/3%) 9/3% از موارد نیز تجربه‌ی مصرف پیپ وجود داشت. نتیجه‌گیری: جنسیت پسر، والدین یا دوست سیگاری، وضعیت اقتصادی بد (نامناسب) با مصرف بالاتر سیگار در ارتباط است. انجام مداخلات کاهش بار مصرف دخانیات در جمعیت نوجوانان کشور به‌ویژه در مورد قلیان و سیگار پیشنهاد می‌شود.