Khazaei S, Keyhanian S, Monajati M, Ala S, Salehifar E. Drug utilization evaluation of high-dose methotrexate in a cancer center in north of Iran. Tehran Univ Med J 2017; 75 (9) :688-695
URL:
http://tumj.tums.ac.ir/article-1-8433-fa.html
خزاعی شادی، کیهانیان شهربانو، مناجاتی مهیلا، علا شهرام، صالحیفر ابراهیم. ارزیابی نحوه مصرف دوز بالای متوتروکسات در یک مرکز درمانی سرطان در شمال ایران. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. 1396; 75 (9) :688-695
URL: http://tumj.tums.ac.ir/article-1-8433-fa.html
1- گروه داروسازی بالینی، کمیته تحقیقات دانشجویی، واحد بینالملل رامسر، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، رامسر، ایران.
2- گروه هماتولوژی-انکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.
3- گروه داروسازی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران.
4- گروه داروسازی بالینی، مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران.
5- گروه داروسازی بالینی، مرکز تحقیقات سرطانهای دستگاه گوارش، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران. ، esalehifar@mazums.ac.ir
چکیده: (8811 مشاهده)
زمینه و هدف: متوتروکسات دارویی با ایندکس درمانی باریک و یکی از داروهای پرمصرف و پرعارضه در بخشهای هماتولوژی-انکولوژی میباشد. دوز بالای متوتروکسات در لوکمی حاد لنفوبلاستیک، استئوسارکوما، لنفوم غیر هوچکین و لنفوم اولیه سیستم اعصاب مرکزی کاربرد دارد. پروفایل عوارض متوتروکسات به دوز آن وابسته است. هدف این مطالعه، بررسی نحوه مصرف و عوارض دوز بالای داروی متوترکسات در یک مرکز درمان سرطان در شمال ایران بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی-مقطعی از خرداد ۱۳۹۵ تا اردیبهشت ۱۳۹۶ در مرکز آموزشی-درمانی امام سجاد (ع) رامسر انجام شد. دوز بیش از mg/m۲ ۵۰۰ متوتروکسات بهعنوان دوز بالا در نظر گرفته شد. وضعیت هیدراتاسیون، ارزیابی عملکرد کلیوی و کبدی، آزمایشات خونی، ارزیابی pH ادرار، دوز و دفعات تجویز لکوورین، اندازهگیری سطح سرمی متوتروکسات و عوارض جانبی ارزیابی گردیدند.
یافتهها: ۴۴ مورد کموتراپی انجامشده با دوز بالای متوتروکسات برای لنفوم (۳۰ مورد)، لوکمی حاد لنفوبلاستیک (هشت مورد) و استئوسارکوما (شش مورد) بررسی شد. در تمام بیماران، هیدراتاسیون با نرمال سالین همراه با ml ۲۵ بیکربنات سدیم ۸/۴% انجام شد. در هیچ بیماری اندازهگیری pH ادراری انجام نشد. تعداد دفعات تجویز لکوورین ۳/۰۳±۵/۶۴ و دوز آن، mg/m۲ ۱/۷±۱۷/۶ هر شش ساعت بود. سطح سرمی متوتروکسات در هیچ بیماری اندازهگیری نشد.
نتیجهگیری: جنبههای مثبت مشاهدهشده شامل هیدراسیون خوب، تجویز بیکربنات و تجویز لکوورین در بیماران دریافتکننده دوز بالای متوتروکسات بوده، ولی اندازهگیری سطح سرمی متوتروکسات و نیز تجویز بیکربنات بر اساس pH ادراری در هیچیک از بیماران انجام نشد.