مجله دانشکده پزشکی

در پرتو درمانی سه میدانی پستان، واگرایی ذاتی میدان پرتوی عدم جفت شدن این میدان‌ها در لبه‌هایشان را موجب می‌گردد، به‌طوری‌که محل جفت شدن میدان‌های فوق ترقوه و مماسی با افزایش یا کاهش دوز مواجه می‌گردد. به‌طور معمول جهت حذف این واگرایی از یک نیم‌بلوک در میدان فوق ترقوه بهره گرفته می‌شود و در میدان‌های مماسی از تکنیک‌های مختلفی، مانند چرخش کولیماتور و تخت، بلوک‌های گوشه‌ای و بلوک‌های متعارف بهره گرفته می‌شود. اما در این پژوهش نیم‌بلوک‌ها در هر سه میدان پرتوی جهت تعدیل دوز جذبی ناشی از واگرایی، در لبه این میدان‌ها به‌کار گرفته شدند.
روش بررسی: تعداد ده نفر از بیماران مبتلا به سرطان سینه مراجعه‌کننده به بیمارستان شهدای هفتم تیر انتخاب شدند و با بکارگیری نیم‌‌بلوک‌ها و استفاده از سطحی شیبدار زیر بدن بیمار، واگرایی میدان‌های پرتوی در محل جفت شدن آنها رفع گردید. دوزیمتری قبل و بعد از بکارگیری نیم‌بلوک‌ها، در دو گروه، تحت دو روش درمانی (SSD، SAD) با دزیمتر ترمولومینسانس (TLD) در محل‌های مورد نظر، روی پوست انجام شد.
یافته‌ها: نتایج بدست آمده حاکی از آن بودند که میانگین افزایش دوز در روش (SSD) قبل از بکارگیری نیم‌بلوک %151 دوز تجویزی است، که با بکارگیری نیم‌بلوک به%97 تقلیل یافت و در روش (SAD)، میزان کاهش دوز(Underdose) با اعمال نیم‌بلوک از %41 دوز تجویزی به %80 تغییر یافت.
نتیجه‌گیری: نیم‌بلوک می‌تواند به نحو موثری، مسئله میدان‌های مجاور را رفع کند و از آنجایی که ساخت این بلوک‌ها در هر مرکزی به‌سادگی و با هزینه کم امکان‌پذیر می باشد، پیشنهاد می‌شود از آنها در درمان استفاده شود.