Banaei A, Hashemi B, Bakhshandeh M, Mofid B. Comparison of dosimetric and radiobiological effects of various IMRT techniques regarding to joint volume between target tissue and organs at risk in prostate cancer patients. Tehran Univ Med J 2019; 77 (2) :92-100
URL:
http://tumj.tums.ac.ir/article-1-9635-fa.html
بنایی امین، هاشمی بیژن، بخشنده محسن، مفید بهرام. مقایسه اثرات دوزیمتریکی و زیستپرتویی روشهای مختلف پرتودرمانی با شدت تعدیل شده با توجه به حجم مشترک بین بافت هدف با اندامهای بحرانی رکتوم و مثانه در بیماران دچار سرطان پروستات. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. 1398; 77 (2) :92-100
URL: http://tumj.tums.ac.ir/article-1-9635-fa.html
1- گروه فیزیک پزشکی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2- گروه فیزیک پزشکی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. ، bhashemi@modares.ac.ir
3- گروه پرتوشناسی تشخیصی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
4- گروه پرتودرمانی-انکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده: (2686 مشاهده)
زمینه و هدف: یکی از روشهای پرکاربرد پرتودرمانی پروستات، پرتودرمانی با شدت تعدیلی (Intensity-modulated radiation therapy, IMRT) میباشد که با روشهای مختلفی انجام میشود. هدف این پژوهش، مقایسه اثرات دوزیمتریکی و زیستپرتویی روشهای مختلف IMRT پروستات با توجه به درصد حجم مشترک بین بافت هدف و اندامهای بحرانی بهعنوان متغیر آناتومیکی بیماران بود.
روش بررسی: این پژوهش، مطالعهای مقطعی، تحلیلی و کمی بود که از فروردین ۱۳۹۵ تا خرداد ۱۳۹۷ در مرکز پرتودرمانی بیمارستان شهدای تجریش و گروه فیزیک پزشکی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. چهار روش پرتودرمانی IMRT (۹، ۷ و ۵ میدانه و خودکار) بر روی تصاویر سیتی ۶۳ بیمار طراحی شدند. اثرات زیستپرتویی بر اندامهای حیاتی (مثانه و رکتوم) و همچنین بافت هدف با روش سریالیتی نسبی محاسبه گردید. نتایج روشهای مختلف پرتودرمانی با یکدیگر بر مبنای متغیر آناتومیکی مقایسه شدند.
یافتهها: برای بیماران با حجم مشترک بین صفر تا ۱۵%، اختلافی بین متغیرهای زیستپرتویی در روشهای مختلف IMRT مشاهده نشد. با افزایش درصد حجم مشترک، احتمالهای کنترل تومور و کنترل تومور بدون آسیب، کاهش و احتمال آسیب به بافت نرمال، افزایش داشتند. در تمام مقادیر حجم مشترک، روشهای ۹ و ۷ میدانه با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند (۰/۰۶=P). در حجمهای مشترک بیشتر از ۳۰%، روشهای ۹ و ۷ میدانه مقادیر زیستپرتویی بهتری داشتند (۰/۰۰۹=P).
نتیجهگیری: در بیماران با درصد حجم مشترک پایین، میتوان از هر کدام از روشهای IMRT استفاده کرد، اما در حجمهای مشترک بالا (>۳۰%) روشهای ۹ و ۷ میدانه نتایج مناسبتری دارند. میتوان به جای روش ۹ میدانه بهویژه در مواردی با عدم قطعیت زیاد در تنظیم بیمار، از روش ۷ میدانه استفاده کرد.