زمینه و هدف: هرویین مشتق ساده ای از مرفین است که یکی از پر مصرف ترین انواع مواد مخدر در ایران می باشد. اثرات زیانبار این ماده بر اعضای بدن تا حدودی مطالعه شده ولی با توجه به اهمیت دستگاه تناسلی در امر باروری، مطالعه بر روی اثرات هرویین مورد مصرف در ایران بر بافت بیضه ضروری به نظر می رسد.
روش بررسی: جهت مطالعه، تعداد 30 سر موش سوری نر بالغ نژاد Balb/c را انتخاب و آنها را به 5 گروه شاهد (Intact، شم I، شم II)، تجربی I و تجربی II تقسیم نموده و پس از وابستگی گروه های تجربی به هرویین به طریقه تزریق درون صفاقی، ساختار بافتی بیضه ها مورد مطالعه میکروسکوپی قرار گرفتند.
یافته ها: درمطالعه اثرهرویین بر ساختار بافتی بیضه، ضخیم شدگی غشای پایه اپی تلیوم ژرمینال، کاهش تراکم سلولی در اطراف بعضی از لوله های اسپرم ساز، بی نظمی در سلولهای دودمان منوی (اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید)، افزایش فاصله بین بعضی از لوله های اسپرم ساز، دژنره شدن بعضی از لوله ها، افزایش بافت همبند بین لوله های اسپرم ساز، کاهش سلول های لیدیگ، کم رنگی و کاهش گرانول های ترشحی در سیتوپلاسم این سلول ها و پر خونی بافت بیضه مشاهده گردید.
نتیجه گیری: نتایج حاصله از مطالعه اخیر نشان داد که هرویین مورد مصرف در ایران موجب تغییراتی در ساختار بافتی بیضه گردیده و در نتیجه می تواند بر شاخص های تناسلی نر اثر بگذارد.