مجله دانشکده پزشکی

نارسایی زودرس تخمدان‌ها به ناکارامدی تخمدان‌ها در سن کمتر از ٤٠ سال همراه با افزایش گنادوتروپین‌ها در محدوده یائسگی گفته می‌شود، که علل زمینه‌ای بسیاری دارد. سرطان و درمان‌های آن یکی از علل ایاتروژنیک نارسایی زودرس تخمدان است. غیر از جراحی و خارج کردن تخمدان‌ها که منجر به یائسگی فوری و دایمی می‌شود، رادیوتراپی کل بدن، رادیوتراپی گنادها و شیمی‌درمانی با عوامل آلکیله‌کننده از علل ثابت‌شده می‌باشند. در سال‌های اخیر نرخ نجات‌یافتگان از سرطان که بیشتر آن‌ها به سرطان‌های دوره کودکی یا دوره جوانی مبتلا بودند به‌صورت چشم‌گیری افزایش پیدا کرده است. با وجود امکان بالای نجات یافتن و کیفیت بالای زندگی این زنان، به‌نظر نمی‌رسد حفظ توان باروری در این گروه جزو مهمی از مسیر درمان‌شان محسوب شود. در چند سال اخیر راهکارهای حفظ و نگهداری توان بارداری در این گروه توسعه پیدا کرده است. با توجه به اینکه منبع فولیکول‌های اولیه در تخمدان‌ها ثابت است، هر گونه آسیبی به آن‌ها به‌صورت بالقوه می‌تواند این ذخیره را تقلیل و در ادامه سن موثر باروری فرد را کاهش و در نتیجه امید فرد برای بارداری را از بین ببرد. امکان فریز تخمک، جنین، بافت تخمدان از جمله این راه‌حل‌ها می‌باشد، استفاده از آگونیست‌های گنادوتروپین جهت سرکوب تخمدان‌ها و یا تغییر محل تخمدان‌ها به خارج از حوزه رادیوتراپی راهکارهای دیگری هستند. در این مقاله علل زمینه‌ساز نارسایی زودرس تخمدان در اثر درمان سرطان و همچنین راه‌های پیشنهادی جهت حفظ توان باروری در این گروه‌ها مورد بحث قرار گرفته است.

زمینه و هدف: سرطان دهانه رحم به‌دلیل دوره طولانی پیش از تهاجم، در دسترس بودن غربالگری مناسب، سرطان قابل پیشگیری شناخته شده است. پاپ‌اسمیر به‌عنوان یک روش انتخابی در این غربالگری می‌باشد. هدف از مطالعه بررسی سطح آگاهی وعملکرد زنان 65-20 سال در تهران نسبت به پاپ‌اسمیر بود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی از فروردین تا شهریور 1394 در تهران انجام گشت. جامعه پژوهشی زنان 65-20 سال متاهل، بیوه، مطلقه، از مراجعه‌کنندگان به کلینیک زنان بیمارستان فیروزگر به‌عنوان بیمار یا همراه، در منطقه مرکز تهران، به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. توسط فرد مصاحبه‌گر، پرسش‌نامه در اختیارشان قرار گرفت. با توزیع پرسشنامه و بررسی پاسخ‌های ایشان، آنالیز آماری روی پاسخ، نتایج استخراج گردید.

یافته‌ها: افرادی که به‌طور کامل به پرسش‌نامه پاسخ دادند، ۹۰ نفر بودند، 6/66% پاپ‌اسمیر را انجام داده بودند. ۴۰% از افراد پاسخ‌دهنده 39-30 سال سن داشتند و فقط 3% تحصیلات ارشد به بالا داشتند. نزدیک به ۸۰%، حداقل آشنایی با میزان سه از پنج را داشتند و افراد بین 39-30 سال، آگاهی نسبی بیشتری داشتند. بین متغیر آشنایی با پاپ‌اسمیر و تحصیلات (فرد و همسرش) ارتباط معناداری مشاهده شد (0001/0P<). تفاوت معناداری بین سطح آگاهی افراد خانه‌دار و شاغل مشاهده شد (05/0P<). بیشترین عامل عدم انجام پاپ‌اسمیر در افراد، خجالت بود. بیشترین عامل ترغیب‌کننده افراد به انجام تست، مربوط به اطلاعاتی بود که توسط پزشک به بیمار داده می‌شد.

نتیجه‌گیری: متغیر میزان آگاهی از پاپ‌اسمیر که بر اساس وزن‌دهی به پاسخ افراد، توسط افراد خبره انجام گردید، نشان داد که در سنین بالای ۳۹ سال، میزان این آگاهی در سطح سه از پنج قرار دارد که رضایت‌بخش نیست.

زمینه و هدف: سرطان سرویکس سومین سرطان شایع در زنان در کل دنیا است. مرحله‌بندی این بیماری به صورت بالینی آن به صورت بالینی صورت می‌گیرد. هدف از مطالعه حاضر بررسی ارزش تشخیصی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در سرطان سرویکس در تعیین تهاجم تومور به ارگان‌ها و کمک به مرحله‌بندی سرطان سرویکس نیز می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی که به صورت گذشته‌نگر و غیر تصادفی در فاصله سال‌های 1394-1393 بر روی مدارک ٤٠ بیمار مبتلا به سرطان سرویکس که کاندید جراحی و یا کمورادیوتراپی در بیمارستان فیروزگر بودند، انجام شد و درآن یافته‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی و یافته‌های بالینی و پاتولوژی مورد بررسی قرارگرفت. حساسیت و ویژگی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در تشخیص تهاجم به پارامترها، مثانه، رکتوم، واژن، جدار لگن و صحت تعیین مرحله‌ی تومور تعیین شد.

یافته‌ها: در مجموع داده‌های 40 بیمار با پاتولوژی کانسر سرویکس وارد این مطالعه گردید. میانگین سنی این افراد 3/49 سال بود. پاتولوژی سرطان سرویکس در 80% موارد سرطان سلول اسکواموس، 15% آدنوکارسینوم و 5% ملانوم  بودند. حساسیت تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در تشخیص تهاجم به پارامترها 76% و ویژگی آن 88%، تهاجم به مثانه 100% و ویژگی آن 100%، تهاجم به رکتوم 50% و ویژگی آن 100%، تهاجم به جدار لگن 100% و ویژگی آن 86% و تهاجم به دو سوم فوقانی واژن 100% بود.

نتیجه‌گیری: در مجموع مطالعه‌ی حاضر حساسیت و ویژگی مناسبی را برای تشخیص تهاجم به مثانه، واژن، دیواره‌ی لگن و پارامترها و ویژگی مناسبی برای تشخیص تهاجم به رکتوم می‌باشد و در حقیقت یک روش غیر تهاجمی مناسب برای کمک به تشخیص مرحله‌ی تومور می‌باشد.