مجله دانشکده پزشکی

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 تاثیر داروهای ضد رتروویروسی در جلوگیری از پیشرفت بیماری HIV-I با پیدایش مقاومت دارویی به خطر می‌افتد.¹ مقاومت دارویی ناشی از جهش‌ در پروتیین‌های ویروسHIV می‌باشد.² آزمایشات مقاومت دارویی به دو روش انجام می‌شود: آزمایشات فنوتیپی و آزمایشات ژنوتیپی.³ در روش اول، تکثیر ویروس در حضور غلظت‌های مختلف دارو اندازه‌گیری می‌شود. در روش دوم، توالی ژنوم ساختمان ویروس وجهش ایجادشده شناسایی می‌شود.⁴ علی‌رغم گذشت 23 سال از اولین مورد ابتلا به ویروسHIV در ایران، در زمینه مطالعات مربوط به مقاومت دارویی اقدامی انجام نشده است. هدف اصلی مطالعه، تعیین فراوانی مقاومت دارویی در بیماران AIDS /HIV تحت درمان نسبت به داروهایNRTI، NNRTI و PI بود. بر روی 25 نمونه پلاسمای بیماران مبتلا به ایدز دچار شکست ایمونولوژیک پس از استخراج RNA ویروس، توالی یابی ژنومی انجام شد. در نهایت داده‌ها برای تعیین مقاومت‌ دارویی در نرم‌افزار http:hivdb.stanford.edu آنالیز شد. در این مطالعه 20 نفر مرد (80%) و پنج نفر زن (20%) با میانگین سنی 40 سال بودند. راه انتقال عفونت HIV به تفکیک 56% از راه تزریق مشترک، 20% از راه تماس جنسی، 12% از راه انتقال خون، 12% ناشناخته بوده است. میزان سطح بالای مقاومت به‌دست آمده به تفکیک انواع داروهای ART عبارتند از: 24% نسبت به داروهای NRTI، 28% نسبت به داروهای NNRTI و صفر درصد نسبت به داروهای PI. 15 بیمار دارای ژنوتیپ A و 10 بیمار دارای ژنوتیپ B بودند. 56% بیماران سابقه زندان و 44% HCV همراه داشتند. درصد پایبندی به درمان هم 32% بود. میزان شیوع مقاومت دارویی در بیماران مطالعه ما با 28%، خیلی کمتر از مطالعات مشابه سایر کشورها با میزان مقاومت حدود 30% تا 90% بوده است. از میان داروهای NRTI، لامیوودین با 24%، بیشترین مقاومت و تنوفوویر بدون مقاومت گزارش شد. این مساله با توجه به مصرف زیاد لامیوودین و عدم مصرف تنوفوویر قابل پیش‌بینی می‌باشد. در مورد زیدووین و آباکاویر تقریباً نتایج مشابهی به‌دست آمد. از میان داروهای NNRTI به ترتیب نسبت به افاویرنز و نویراپین مقاومت سطح بالای 24% و 28% گزارش شد. که در مقایسه با مطالعات مشابه در چین، ونزوئلا و شیلی که به ترتیب 61، 38 و 84 درصد بوده است، پایین به نظر می‌رسد. در این مطالعه هیچ مقاومتی نسبت به داروهای PI وجود نداشت، در حالی ‌که این میزان مقاومت در سایر مطالعات در کشورهایی مانند ونزوئلا، شیلی، برزیل و آمریکا به ترتیب 47، 45 و 41 درصد بوده است.⁵ این عدم وجود مقاومت و سد ژنتیکی بالاتر داروهای PI نسبت به داروهای NNRTI باعث مطرح بودن داروهای PI به عنوان یک داروی موثر در رژیم سه دارویی می‌باشد. در مطالعه ما هم که پایبندی 32% به دست آمده است، به نظر می‌رسد ترکیب دارویی PI+2NRTI نسبت به ترکیب 2NRTI+NNRTI ارجح‌تر باشد، ضمن این‌که باید میزان پایبندی به درمان را از طریق مشاوره افزایش داد. یادنامه: نام و یاد استاد گران‌قدر زنده یاد دکتر عبدالرضا سودبخش، مردی که هم‌چون نامش پیوسته "سودبخش" و سراسر زندگی‌اش برای همگان چراغ راه بود، گرامی باد.