مجله دانشکده پزشکی

---

چنانچه تجویز بی رویه دارو چه به علت: - عدم تشخیص درست بیماری، - انتخاب ناصحیح نوع دارو، - علل دیگر. توسط پزشک صورت گیرد، باعث به هدر رفتن مقادیر زیادی از سرمایه های کشور می شود. از آنجایی که هزینه سالیانه دارو در کشور ما 900 میلیارد ریال می باشد شاید بتوان با کاهش تجویز اقلام دارو در نسخ آن را به حدود 500 میلیارد ریال کاهش داد. عوامل موثر در کاهش این هزینه ها عبارتند از: 1) افزایش اطلاعات پزشکی و نزدیک نمودن پزشک فارغ التحصیل شده به آموزش مداوم. 2) افزایش زمان معاینه توسط پزشک که منجر به تشخیص و تجویز صحیح می شود. 3) آگاهی دادن پزشکان از ترکیبات دارویی و لزوم راه اندازی Clinical Pharmacy در بیمارستانها. 4) آموزش علایم بیماری های شایع و تشخیصی به موقع آن و آموزش درمان صحیح این بیماریها (بازآموزیها). 5) کنترل نسخ پزشکان. که تماما می توانند کمک های ارزنده ای در مصرف منطقی دارو ایجاد نمایند.

---

زمینه و هدف: آدنوکارسینوم کولون به ویژه انواع ثانویه به سرطان‌های تخمدان اغلب در تشخیص‌ها نادیده گرفته می‌شوند. هدف از این مطالعه بررسی همراهی پولیپ‌های کولون با سرطان‌های تخمدان می‌باشد.

روش بررسی: بیماران بیمارستان‌های فیروزگر، اکبرآبادی و رسول اکرم از سال 1389 تا 1390 با تشخیص سرطان تخمدان و اندومتر مورد بررسی قرار گرفتند. پولیپ‌ها و تومورهای یافت شده در کولونوسکوپی با روش ایمونوهیستوشیمی از نظر اولیه یا متاستاتیک بودن بررسی گردیدند.

یافته‌ها: 100 بیمار با میانگین سنی 21/50 سال، میانگین وزنی 9/65 کیلوگرم و میانگینBMI ، ²kg/m07/26 در این مطالعه شرکت کردند. فراوانی کلی پولیپ‌های کولورکتال پنج مورد در100 نفر بود. افراد دارای تشخیص پولیپ، سابقه فامیلی مثبت از نظر ابتلا به سرطان تخمدان داشتند.

نتیجه‌گیری: با توجه به پایین بودن آمار مبتلایان به پولیپ‌های کولورکتال، پی‌گیری بیماران جهت انجام غربالگری توصیه نمی‌شود.

---

زمینه و هدف: بروز سرطان معده در کشورهای غربی در سال‌های اخیر کاهش نشان داده است، در حالی که در ایران شایع‌ترین سرطان در بین مردان است. ژن MYC، در روی کروموزوم 8q24.1 قرار گرفته و در حدود 15% ژن‌های انسان را تنظیم و در 20% تمام تومورهای انسان فعال می‌شود. تکثیر MYC و بیان بیش از حد آن در 30-15% نئوپلازی‌های معده مشاهده شده است. هدف از این مطالعه، بررسی برتری آزمایش CISH نسبت به IHC در پیش‌آگهی سرطان معده بود. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 102 بلوک پارافینه از نمونه سرطان معده مورد بررسی قرارگرفت و تمام بیماران در انستیتو کانسر ایران، دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد جراحی قرار گرفته بودند. این مطالعه از فروردین سال 1387 تا مهر 1393 انجام گردید. بر روی نمونه‌ها دو روش Chromogenic in situ hybridization (CISH) و Immunohistochemistry (IHC) به‌طور جداگانه انجام شد. محاسبه آماری با SPSS software, ver. 18 (Chicago, IL, USA) انجام گردید. یافته‌ها: داده‌ها نشان داد که هر دو نوع سرطان معده منتشر و روده‌ای در مردان به‌طور قابل توجهی بیشتر اتفاق می‌افتد. نتایج ما نشان داد که نشانه‌ای از همبستگی بین Grade و آزمایش CISH وجود دارد، گرچه این تفاوت معنادار نبود و همچنین بین Stage و IHC تفاوت معناداری وجود نداشت (252/0P=). آزمایش CISH بیشتر بیماران، بیش از دو سیگنال (1/43%) ولی تعداد کمتری از بیماران تست IHC (7/14%) سیگنال مثبت داشتند. بین آزمایش CISH و IHC ارتباط وجود داشت. ولی هیچ اختلاف معناداری بین تکثیر CISH در انواع منتشر و روده‌ای وجود نداشت (706/0P=). نتیجه‌گیری: این نتایج نشان داد که آزمایش CISH نسبت به IHC آزمایش بهتری برای شناسایی C-MYC در سرطان معده می‌باشد.

---

زمینه و هدف: بر اساس گزارشات، افزایش فراوانی ناهنجاری‌های کروموزومی در سلول‌های خون محیطی، نشانه‌ای از استعداد ژنتیکی افراد در ابتلا به سرطان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی ضایعات کروموزومی لنفوسیت‌های خون محیطی بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن در مواجه با تابش اشعه رادیوتراپی در محیط آزمایشگاهی در مقایسه با گروه افراد سالم بود.

روش بررسی: در یک مطالعه مورد-شاهدی، از اردیبهشت‌ماه 1391 تا بهمن‌ماه 1393، لنفوسیت‌های خون محیطی 101 نفر از بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن پیش از درمان رادیوتراپی و 40 نفر از افراد گروه کنترل سالم با عدم ابتلا به هیچ‌گونه بیماری جسمی و روانی جمع‌آوری گردید. این افراد به درمانگاه رادیوتراپی انستیتو کانسر واقع در مجتمع بیمارستانی امام‌خمینی (ره) در تهران مراجعه نمودند. جهت بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی، دو آزمون سنجش حساسیت کروموزومی، G2 و میکرونوکلوئوس به‌کار گرفته شد.

یافته‌ها: دو گروه مورد مطالعه از نظر شاخص‌های دموگرافیک همگون بوده و اختلاف آماری معناداری نداشتند. نتایج این بررسی نشان داد که در هر دو آزمون سنجش حساسیت کروموزومی، G2 و میکرونوکلوئوس، میانگین ضایعات کروموزومی بیماران بیشتر از این میانگین در گروه افراد سالم است (001/0P= و 05/0P=). ارتباط معناداری بین فراوانی ضایعات کروموزومی در بیماران و واکنش‌های بافتی زودرس و یا دیرهنگام در آن‌ها مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: از یافته‌های به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که حساسیت کروموزومی لنفوسیت‌های بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن نسبت به تابش اشعه گاما در محیط آزمایشگاهی از حساسیت کروموزومی به اشعه گاما در افراد سالم بیشتر است.

---

زمینه و هدف: آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتریت التهابی مزمن است که 42-5% مبتلایان به پسوریازیس را درگیر می‌کند. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع سندرم متابولیک و فراوانی عوامل خطرساز سندرم متابولیک در بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک بود.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی- توصیفی، از دی ماه سال 1392 تا فروردین 1394 به مدت 15 ماه در بیمارستان رسول اکرم (ص) تهران انجام شد. تعداد 80 نفر از مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک وارد مطالعه شدند. پس از ثبت داده‌های دموگرافیک، متغیرهای آزمایشگاهی و تصویربرداری اندازه‌گیری شدند.

یافته‌ها: 46 نفر از افراد مورد بررسی مرد و 34 نفر زن بودند. میانگین سن افراد 43 سال بود. میانگین شاخص توده بدنی kg/m² 1/26، میانگین میزان تری‌گلیسرید سرم mg/dl 3/150، میانگین میزان لیپوپروتیین پرچگالی سرم       mg/dl 2/44، میانگین میزان لیپوپروتیین کم‌چگالی سرم mg/dl 2/145، میانگین میزان کلسترول تام سرم mg/dl 5/201، میانگین میزان قند خون ناشتا mg/dl 7/98، میانگین اندازه دور کمر در مردان cm 6/95 و در زنان cm 6/84 و میانگین میزان اسید اوریک سرم در بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک mg/dl 7 اندازه‌گیری شد. میانگین فشارخون سیستولی mmHg 3/129 و میانگین فشارخون دیاستولی mmHg 1/85 اندازه‌گیری شد. 30% مصرف سیگار را ذکر نمودند. 8/43% از افراد دچار بیماری کبد چرب غیرالکلی بدون توجه به شدت آن بودند.

نتیجه‌گیری: بر اساس معیارهای پانل درمانی بزرگسالان ۳، 3/51% از مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک دچار سندرم متابولیک بودند.

---

سردبیر محترم
ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری مناسب یکی از مهمترین عوامل اجرایی و تعیین‌کننده اجرای خدمات می‌باشد، عدم ارزش و قیمت‌گذاری صحیح خدمات، دستخوش تحولاتی است که اگر چیدمان و ارزش‌گذاری به‌درستی صورت گیرد، خروجی ماموریت واگذاری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که اتفاقا دو مقوله آموزش و بهداشت آن مقدم بر درمان است بهتر از حال موجود که به دور از توفیق هم نبوده است خواهد شد، نتیجه این کم‌توجهی و اهمال‌کاری در سنوات اخیر بیشتر مشهود، به‌طوری‌که نتیجه آن افزایش میزان مهاجرت نخبگان و یاس و نومیدی قشر اعظمی از جامعه علمی کشور است.^3-1 بی‌تردید پایه هر فعل و انفعال مثبتی آموزش است که طی سنوات گذشته بخش اعظمی از توانمندترین نیروها با رتبه‌های علمی برجسته مخصوصا در مقطع بالینی از چرخه آموزش خارج و به بخش خصوصی پیوستند و عطای آموزشی بودن را به لقایش بخشیدند که دلیل اصلی آن، اختلاف چشمگیر درآمدها در بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی است. از طرفی امروزه ملاک انتخاب رشته آن تعداد از فارغ‌التحصیلان دوره عمومی که علاقمند به تخصص هستند، انتخاب رشته‌ای است که کمترین دردسر و بیشترین درآمد را داشته باشد. متاسفانه خواسته یا ناخواسته سیاست سیاستمداران در عرصه تعرفه‌گذاری نیز به‌گونه‌ای بوده است که بر این موضوع سایه افکنده و بر طبل این انتظار کوبیده است. بر کسی پوشیده نیست که اصل و اساس پزشکی را باید در رشته‌هایی مانند داخلی، اطفال، طب اورژانس، بیهوشی و جراحی جستجو کرد و این رشته‌ها باید مهد جوانان باهوش و توانای عرصه پزشکی باشند تا شرایط برای پیشرفت همه جانبه فراهم گردد. حال اینکه به‌دلیل تفاوت چشمگیر درآمد در دیگر رشته‌ها نسبت به این رشته‌ها، مدت‌ها است که استقبالی از این رشته‌ها نمی‌شود و همچنان مغفول مانده است و با اینکه به‌نظر می‌رسد که سیاستمدران و متولیان امر، درد را شناخته‌اند ولی درمانی پیشنهاد نمی‌کنند. از این‌رو هم‌اکنون نیز دیر است و باید چاره‌ای اندیشید و بیش از این فرصت سوزی نکرد و درآمدها را مبتنی بر زحمت رشته‌ها مدیریت کرد و واژه لوکس بودن برخی از رشته‌ها را کمرنگ نمود تا گرایش به‌سمت رشته‌های اساسی و حیاتی بیشتر شود.
در این بین نباید از اعضای هیات علمی پایه نیز غافل شد چون آنها نیز مدام خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و‌ تاثیرگذاری ایشان بر فرآیند آموزش پزشکی بر هیچکس پوشیده نیست. نباید شرایط به‌گونه‌ای باشد که اعضای هیات علمی پایه را برای تامین معاش خود، مجبور به انجام چندین کار غیرمرتبط با فضای دانشگاه کند. آنچه مبرهن و واضح است اینکه تا قبل از اینکه بیش از این دیر شود نظام پرداخت در دانشگاه‌ها باید متحول و در این بین بیشترین نقش متوجه دولت و مجلس شورای اسلامی خواهد بود با این پیش‌فرض ذهنی که منشا همه تحولات در دل دانشگاه‌ها است.

 

---

سردبیر محترم
امروزه در تمام کشورهای جهان حفظ و ارتقای سلامت شهروندان را جزو وظایف بنیادی خود دانسته و برای دستیابی به آن از هیچ اقدامی فروگذار نکرده‌اند.¹ اهمیت بهداشت به‌عنوان یک حق اساسی برای زندگی هر کس پوشیده نیست اما اقدامات لازم برای دستیابی به سلامت و بهداشت در هر کشوری نیازمند صرف هزینه‌هایی است که بعضا بزرگترین بخش از مخارج عمومی دولت‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.¹ رشد روزافزون هزینه‌های سلامت و بهداشت در تمام کشورهای دنیا یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران و تصمیم‌گیران سلامت و همچنین سیاستگزاران این کشورها می‌باشد و بنابراین دستیابی به راهکارها و تعاملاتی که بتواند عملا دستیابی به هزینه‌ها را راحت‌تر و یا هزینه‌ها را کاهش دهد، از جمله مهمترین راهکارها در این زمینه هستند.¹
در ایران همچون سایر نظام‌های سلامت، همواره افزایش شدید هزینه‌های سلامت یکی از چالش‌های ارایه خدمات به مردم بوده است.^3-1 بنابر گزارشات انجام شده در سال 1381 در حدود 5% از تولید ناخالص داخلی ایران به بخش سلامت اختصاص داده شده است و این در حالی‌است که در سال 1393 این مقدار به حدود 5/7% رسیده و در این مدت سرانه هزینه های سلامت در ایران از 759 هزار ریال به 103 هزار ریال در سال 1393 رسیده است که رشد 14 برابری را نشان می‌دهد.^3-1 این افزایش هزینه سلامت و همچنین محدود بودن منابع، این انگیزه را برای سیاستگذاران سلامت ایجاد می‌کند تا راهکارهای مناسبی را برای مدیریت بهتر این هزینه‌ها اتخاذ کنند و خیرین سلامت یکی از نقاط اتکا هستند، اما در این حال و هوا آیا به حجاج و نقش آنها فکر کرده‌ایم؟
حجاج عزیز پس از سال‌ها دعا و تقاضا از خداوند، فرصتی را برای حضور در مکه پیدا می‌کنند و این سفر مبتنی بر معنویات و خالص بودن عقیده به منظور انجام مناسک حج است. در چنین سفر کوتاهی نیاز به توجه و تمرکز بر اصل فلسفه حج و درک و معرفت در اجرای مناسک حج دارد، اما این مراسم خود شامل مراسمات بزرگتری در بازگشت از سفر می‌باشد که شاید بیشتر این مراسمات ریشه در آداب و رسوم و چشم و هم‌چشمی‌های بی‌مفهوم دارد و هزینه‌های بسیاری را بر حجاج تحمیل می‌کند.
همانگونه که گفته شده، در کشور هزینه‌های بسیار برای ارایه اقدامات بهداشتی، سلامتی و درمانی مورد نیاز بوده و کمبودهای بسیار زیادی نیز مشاهده می‌گردد. از این‌رو باتوجه به اینکه حجاج برای یکی شدن با خدای خود، برای معرفت بالاتر و شناخت خود و خدای خود این سفر را تجربه می‌کنند، عملا صرف هزینه‌های بسیار زیادی که پس از سفر متحمل می‌شوند عملا عاقلانه به‌نظر نمی‌رسد و نیاز است این سفر را تکمیل کنند، تکمیل کردن سفر چگونه است؟
همانگونه که خود را پیش از سفر برای این مرسم بزرگ آماده می‌کنند و خود را خالص و پاک از همه مادیات می‌کنند و سپس از همه حلالیت می‌طلبند، به‌نظر می‌رسد برای پس از سفر نیز نیاز به تکمیل خالص شدن و یکی شدن با معبود است. در این زمینه انجام صدقات و کمک به نیازمندان و ارایه اقدامات خیرخواهانه بسیار قابل توجه است و اگر بتوان هزینه‌های بازگشت حجاج اعم از هزینه‌های پخت‌وپز و طبخ غذا برای مهمانان، هزینه‌های مربوط به سوغاتی و محصولات متبرک را در بخش سلامت و بهداشت هزینه کرد، آنگاه می‌توان تکمیل شده این فرایند را در ذهن متصور بود. گرچه راه برای خیرخواهی بسیار است، اما یکی از آنها مسیر خیرخواهی بهداشت و درمان کشور است و لذا لازم است سیاستگذاران سلامت این خیرین بالقوه را از طریق آگاهی رسانی بیشتر به خیرین بالفعل تبدیل کنند.
 

---

زمینه و هدف: سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطان‌ها در جهان به‌ویژه در جمعیت مردان سالمند می‌باشد. هدف مطالعه حاضر مروری سیستماتیک بر بررسی براکی‌تراپی در درمان سرطان پروستات و کاربرد بالینی است.
روش بررسی: در این مقاله مرور سیستماتیک، مطالعات مرتبط از طریق جستجو در بانک‌های اطلاعاتی Google scholar، SID و PubMed با استفاده از کلید واژه‌های مرتبط در محدوده زمانی فروردین 1379 تا اسفند 1401 انتخاب و مقالات مرتبط با موضوع بررسی شدند.
یافته‌ها: از براکی‌تراپی معمولا به دو صورت استفاده می‌شود، یا به‌صورت تک درمانی (mono therapy) که از LDR و HDR برای درمان برخی از بیماران کم‌خطر بهره گرفته می‌شود و یا به‌صورت تقویت‌کننده (Boost) درمان پس‌از درمان‌هایی دیگر مثل EBRT، که در اینجا ممکن است پیش، پس‌از اتمام یا در حین درمان جزیی از پروسه درمانی باشد. براکی‌تراپی به همراه EBRT برخلاف براکی‌تراپی به تنهایی یک رویکرد مناسب در بیمارانی با بیماری با خطر متوسط و پرخطر است. در بیماران پرخطر استفاده از روش درمانی EBRT و HDR-BT به‌صورت ترکیبی می‌تواند نتایج بهتری را نسبت به EBRT به تنهایی به‌دنبال داشته باشد.
نتیجه‌گیری: یکی از مزایای اصلی این روش درمانی توانایی تجویز دوز بالایی از تشعشع است. در‌حالی‌که قرار گرفتن در معرض تشعشع را در اندام‌های سالم مجاور به حداقل می‌رساند. نتایج به‌دست آمده از هر دو شکل براکی‌تراپی نیز عموما مناسب و قابل‌مقایسه با دیگر روش‌های درمانی همراه با عوارض کمتر است.