مجله دانشکده پزشکی

مقدمه: التهاب مخاطی دهان (موکوزیت) شایعترین عارضه حاد ناشی از پرتودرمانی در تومورهای سر و گردن می باشد. اغلب این بدخیمی ها توسط پرتودرمانی علاج پذیر می باشند و این عارضه ممکن است باعث وقفه در درمان و سوتغذیه بیمار شود. تاکنون اثر هیچ دارو جهت پیشگیری از این عارضه مشخص نشده است. ویتامین E یک تثبیت کننده غشا سلولی می باشد و در درمان موکوزیت نیز استفاده می شود. هدف از این بررسی تاثیر داروی ویتامین E خوراکی در پیشگیری از موکوزیت در پرتودرمانی بدخیمی های سر و گردن می باشد.

مواد و روش ها: 70 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی که مبتلا به بدخیمی های سروگردن بودند به دو گروه بصورت تصادفی تقسیم شدند و دو نفر حین درمان فوت نمودند. گروه اول: 34 نفر داروی ویتامین E خوراکی روزانه 200mg بمدت 7 روز از ابتدای درمان مصرف کردند. گروه دوم: 34 نفر هیچ دارویی دریافت نکردند و برای تمام این بیماران پرتودرمانی در نظر گرفته شد و شدت موکوزیت و اختلال بلع در طول درمان بین دو گروه مقایسه شد.

یافته ها: در گروه مورد از هفته چهارم تا خاتمه درمان فراوانی و گرید موکوزیت در مقایسه با گروه شاهد پایینتر بود و در هفته چهارم گرید 2 موکوزیت در گروه مورد 20.6% و در گروه شاهد 47.5% بود و اختلاف از نظر آماری معنی دار بود P=0.024 و در گروه مورد از هفته چهارم تا خاتمه درمان فراوانی و در درجه اختلال بلع نسبت به گروه شاهد پایینتر بود و در هفته چهارم اختلال بلع متوسط و در گروه مورد 29.4% و در گروه شاهد 55.9 بود و اختلاف از نظر آماری معنی دار بود P=0.023.

نتیجه گیری و توصیه ها: باتوجه به نتایج داروی خوراکی ویتامین E در مقایسه با مطالعات مشابه در پیشگیری از ایجاد موکوزیت و اختلال بلع شدید و متوسط ناشی از پرتودرمانی نقش داشته و بهتر است جهت تایید تاثیر ویتامین E بر موکوزیت مطالعه ای با حجم نمونه بیشتر و با دوز بالاتر و تجویز طولانی تر انجام شود.

مقدمه: روده باریک از ارگان های حساس به رادیوتراپی در بیماران مبتلا به کانسرهای لگن است و بعلت عوارض جدی حاصله از درمان، عامل عمده ایجاد محدودیت در اعمال دزهای درمانی لازم برای این بیماران می باشد. پیدا کردن مناسب ترین تکنیک رادیوتراپی برای بیماران مبتلا به کانسرهای لگن باتوجه به شرایط و امکانات موجود در مراکز درمانی کشورمان، هدف این بررسی را تشکیل می دهد.

مواد و روش ها: 35 بیمار مبتلا به کانسرهای لگن، مراجعه کننده به بخش رادیوتراپی انکولوژی بیمارستان امام خمینی تهران که اندیکاسیون رادیوتراپی تمام لگن را داشتند بترتیب ورود انتخاب شدند و تمامی بیماران در سه حالت مختلف زیر با استفاده از سولفات باریم و گرافی روده باریک تحت سیمولاسیون لگن قرار گرفتند. 1) وضعیت Prone و مثانه پر، 2) وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب، 3) وضعیت Supine و مثانه خالی. سپس سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی در حالت های فوق محاسبه و با استفاده از روش آماری (Bonfroni: Repeated measurement) تحت مقایسه قرار گرفتند.

یافته ها: بیمارانی که در وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب تحت سیمولاسیون قرار گرفتند، میانگین سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی 122.97 سانتیمتر مربع و در وضعیت مثانه پر و Prone برابر با 159.48 سانتیمتر مربع و در حالت Supine و مثانه خالی 215.48 سانتیمتر مربع بود. براساس اطلاعات بدست آمده سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی بیماران در وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب در مقایسه با وضعیت Supine و مثانه خالی 57% بوده است. 

نتیجه گیری و توصیه ها: باتوجه به شرایط و امکانات مراکز درمانی کشورمان، استفاده از کیسه آب و درمان در وضعیت Prone و مثانه پر، بیشترین اثر را در کاهش سطح روده باریک در معرض پرتودرمانی در بیماران مبتلا به کانسرهای لگن دارد.