مجله دانشکده پزشکی

آلودگی با هلیکوباکترپیلوری از مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماریهای دستگاه گوارش فوقانی در سراسر دنیا می باشد و اخیرا شواهدی مبنی بر دخالت مستقیم و یا غیرمستقیم این باکتری در ایجاد بیماریهای خارج از دستگاه گوارش نیز بدست آمده، بنابراین روشهای تشخیصی آسان و سریع و غیرتهاجمی و قابل اعتماد که نیاز به انجام عمل آندوسکوپی ندارند، در تشخیص این عفونت چه در بیماران مبتلا به ناراحتی های گوارشی و چه در سایر بیماران با مطالعات سرواپیدمیولوژی میتواند بسیار کمک کننده باشد. از بین این روشها، آزمون ELISA بیش از سایر روشها مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، روش ELISA به منظور اندازه گیری IgG اختصاصی ضد هلیکوباکترپیلوری در داخل کشور راه اندازی و استاندارد شده است. برای راه اندازی و استاندارد کردن روش ELISA 9 سویه هلیکوباکترپیلوری جدا شده از بیماران را انتخاب و پس از خرد کردن آن با امواج صوتی (Sonication) آنتی ژن خام محلول تهیه و با کمک روش شطرنجی بهترین غلظت آنتی ژن و بهترین تیتر کونژوگه تعیین شد و سپس با استفاده از 52 نمونه سرم از افرادیکه آلودگی یا عدم آلودگی آنها با روشهای مرجع (gold standard) شامل کشت از بیوپسی، اوره آز سریع و بررسی لام مستقیم اثبات شده بود و با استفاده از منحنی های Roc، تیتر مناسب سرم و مرز تشخیصی (cut-off) تعیین شد. ضمنا نمونه های فوق با استفاده از یک کیت تجارتی نیز مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج با یکدیگر مقایسه شدند. حساسیت و ویژگی در روش ELISA استاندارد شده در آزمایشگاه به ترتیب 93/2% و 95/4% و در روش ELISA تجارتی 87/8% و 73% بدست آمد. در مجموع با توجه به حساسیت و ویژگی قابل قبول، سهولت کار، مقرون به صرفه بودن و غیرتهاجمی بودن این روش، میتوان از آن در تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری و همچنین مطالعات اپیدمیولوژی استفاده کرد.

مقدمه: نوکاردیوز ریوی عفونت غیر شایعی است که بنظر می رسد بروز آن بعلت افزایش فاکتورهای کلینیکی و عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی رو به گسترش است. هدف اصلی این مطالعه عبارت بود از تشخیص نوکاردیوز ریوی در بیماران بستری شده در بیمارستان دکتر شریعتی تهران به روش کشت آزمایشگاهی و ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (Indirect immunofluorescence assay: IIFA) و مقایسه کارآیی این دو روش. ارتباط موجود بین متغیرها و میزان همخوانی آنها با مطالعات انجام شده با استفاده اطلاعات آماری و اپیدمیولوژیکی بدست آمده در خصوص جمعیت مورد مطالعه، از اهداف دیگر این مطالعه بود.             

مواد و روش ها: در این مطالعه 101 بیمار ریوی پیشرفته، 72 نفر از کادر درمانی بیمارستان و 106 نفر نیز از افراد سالم مجموعا 279 نفر و بمدت 20 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه برداری شامل نمونه های خلط، مایع شستشوی برونش (BAL) و 5 میلی لیتر خون وریدی بود. از هر نمونه سه لام میکروسکپی تهیه و همزمان در محیط های سابورو، ژلوز خوندار و پارافین کشت داده شد. نمونه های سرم خون نیز جهت جستجوی آنتی بادی به روش ایمونوفلورسانس غیر مستقیم مورد بررسی قرار گرفت، ضمن اینکه برای هر بیمار پرسشنامه مناسب پرگردید. یافته ها: از بین 101 بیمار بستری شده تعداد 41 نفر دارای تیتر آنتی بادی از ¼ تا 1/512 بودند و یک مورد هم از نظر وجود نوکاردیا در محیط کشت و هم تست ایمونوفلورسانس غیر مستقیم مثبت گردید. بررسی های تکمیلی نشان داد که گونه بدست آمده نوکاردیا استروئیدس کمپلکس می باشد. تست ایمونوفلورسانس غیر مستقیم این بیمار تا وقت 1/512 واکنش نشان داد و لذا از سرم این بیمار بعنوان آنتی ژن در تست IFA استفاده گردید. بیمار مردی 28 ساله ای بود که بعلت بیماری واسکولیت وگنر مزمن با سابقه 1.5 سال و مصرف مداوم داروهای ایمنوساپرسیو در بیمارستان بستری شده بود. بیماران آنتی بادی مثبت از نظر جنس شامل 26 نفر مرد (63.4%) و 15 نفر زن (14.8%) و از جهت شغل، 15 نفر خانه دار (36.5%) و 9 نفر کارگر بودند که در محدوده سنی 7 تا 80 سال قرار داشتند.

نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های این بررسی نشان می دهد که عفونت ریوی ثانویه که در افراد در معرض خطر و بدنبال ضعف عوامل دفاعی خون، ضعف و آسیب دیدگی سیستم ایمنی و دفاع ناقص ریه ها، بیماری های زمینه ای، پیوند عضو، مصرف مداوم داروهای ایمونوساپرسیو (کورتیکوستروئیدها) و غیره بوجود می آید، اندکس بسیار مهمی در تشخیص اولیه نوکاردیوز ریوی می باشد. حتی اگر پاسخ کشت منفی باشد، علائم فوق کمک کننده هستند، بنابراین استفاده از روش های تشخیصی مکمل مانند آزمون ایمونوفلورسانس، اثر غیرقابل انکاری در تشخیص زودرس بیماری دارد. باتوجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه بنظر می رسد بیماران با عیار آنتی بادی 1/64 حداقل بعنوان افراد مشکوک به نوکاردیوز تلقی می گردند، ضمن اینکه عیارهای پایینتر و بالاتر نیز احتمال مثبت بودن بیماری را منتفی نمی کند.

عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B (HBV) Hepatitis B Virus طیف وسیعی از بیماران، شامل ناقلین بدون علامت، هپاتیت حاد، هپاتیت مزمن و سیروز کبدی را در برمی‌گیرد. از علل ایجاد‌کننده عفونت مزمن هپاتیت B می‌توان فاکتورهای ویرولانس ویروس، فاکتورهای ایمونولوژیک و ژنتیک میزبان را نام برد. از مهمترین فاکتورهای ژنتیکی میزبان آنتی‌ژنهای HLA می‌باشند و ارتباط آنتی‌ژنهای HLA با هپاتیت مزمن نشان داده شده است. در این مطالعه فراوانی آللهای HLA در گروه شاهد و کنترل مورد بررسی و مقایسه آماری قرار گرفته‌اند.
روش بررسی: این مطالعه به‌صورت تحلیلی و به روش Case-Control انجام گرفته است. در این بررسی تعداد 50 بیمار مبتلا به هپاتیت B مزمن از نژاد ترکمن که حداقل شش ماه HBsAg مثبت بودند و 65 نفر گروه کنترل سالم ترکمن (‌اهدا کننده سالم) ‌انتخاب شدند و آللهای HLA کلاس دو (DRB, DQA1 DQB1) با روش PCR - SSP تعیین گردید.
یافته‌ها: فراوانی آلل HLA-DRB1*0301 (000/0P=)، HLA-DQB1*0604 (000/0P=) و HLA-DQA1*0501 (032/0P=) در بیماران به‌طور معنی‌داری از گروه کنترل بیشتر بوده است در حالی ‌که فراوانی آلل‌های HLA-DRB1*1301 (009/0P=)، HLA-DRB1*1501 (007/0P=)، HLA-DQA1*0401 (000/0P=)، HLA-DQB1*0401 (016/0P=) و DQA1*0102 (008/0P=) در گروه کنترل بیشتر بوده است.
نتیجه‌گیری: این تحقیق نشان می‌دهد که احتمالاً برخی از آللهای HLA - Class IIدر استعداد ابتلا به هپاتیت B مزمن و برخی دیگر، در پیشگیری از مزمن شدن بیماری نقش بارزی داشته باشند.

تومور مارکر TPS از انواع تومور مارکرهایی است که به سبب ویژگیهای منحصر به فرد فیزیولوژیک خود مانند سهولت در اندازه‌گیری مقدار آن در سرم مبتلایان به انواع سرطان‌ها مورد توجه خاص قرار گرفته است. این تحقیق به‌منظور ارزیابی کارایی این تومور مارکر در پیش‌آگهی، کنترل درمان و پیگیری سیر بیماری در مبتلایان به سرطان‌های دستگاه گوارش شامل مری، معده و کولو رکتال صورت گرفت.
روش بررسی: اندازه‌گیری میزان TPS بر روی 109 نفر انجام گردید، از این تعداد 28 فرد سالم و 81 بیمار مبتلا به سرطان‌های مختلف دستگاه گوارش شامل 38 بیمار مبتلا به سرطان مری، 20 بیمار مبتلا به سرطان معده و 23 بیمار مبتلا به سرطان کولو رکتال بودند. نمونه‌گیری در سه نوبت و بسته به روش درمان انجام می‌گرفت. نمونه‌ها، شامل دو تا سه میلی لیتر از سرم بیماران و افراد سالم بود که به روش الیزا میزان TPS در آنها اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: در بیماران که به روش‌های مختلف تحت درمان قرار گرفته بودند تغییرات محسوسی در سطح سرمی TPS مشاهده گردید به نحوی که ‌از ورود بیمار به بخش و در طول مراحل درمان و در ترخیص میزان آن کاهش ‌یافت.
نتیجه‌گیری: اندازه‌گیری میزان TPS در سرم در پیش‌آگهی بیماری همچنین در ارزیابی درمان و پیگیری بیماری کمک‌کننده است. با تولید پلی کلونال آنتی‌بادی برعلیه آنتی‌ژنهای خانواده TPS و با طراحی الگویی مناسب جهت بکارگیری این آنتی‌بادی می‌توان آزمایشات سرولوژیکی لازم را جهت تشخیص و ارزیابی روند بیماری سرطان راه‌اندازی نمود.