مجله دانشکده پزشکی

مقدمه: التهاب مخاطی دهان (موکوزیت) شایعترین عارضه حاد ناشی از پرتودرمانی در تومورهای سر و گردن می باشد. اغلب این بدخیمی ها توسط پرتودرمانی علاج پذیر می باشند و این عارضه ممکن است باعث وقفه در درمان و سوتغذیه بیمار شود. تاکنون اثر هیچ دارو جهت پیشگیری از این عارضه مشخص نشده است. ویتامین E یک تثبیت کننده غشا سلولی می باشد و در درمان موکوزیت نیز استفاده می شود. هدف از این بررسی تاثیر داروی ویتامین E خوراکی در پیشگیری از موکوزیت در پرتودرمانی بدخیمی های سر و گردن می باشد.

مواد و روش ها: 70 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی که مبتلا به بدخیمی های سروگردن بودند به دو گروه بصورت تصادفی تقسیم شدند و دو نفر حین درمان فوت نمودند. گروه اول: 34 نفر داروی ویتامین E خوراکی روزانه 200mg بمدت 7 روز از ابتدای درمان مصرف کردند. گروه دوم: 34 نفر هیچ دارویی دریافت نکردند و برای تمام این بیماران پرتودرمانی در نظر گرفته شد و شدت موکوزیت و اختلال بلع در طول درمان بین دو گروه مقایسه شد.

یافته ها: در گروه مورد از هفته چهارم تا خاتمه درمان فراوانی و گرید موکوزیت در مقایسه با گروه شاهد پایینتر بود و در هفته چهارم گرید 2 موکوزیت در گروه مورد 20.6% و در گروه شاهد 47.5% بود و اختلاف از نظر آماری معنی دار بود P=0.024 و در گروه مورد از هفته چهارم تا خاتمه درمان فراوانی و در درجه اختلال بلع نسبت به گروه شاهد پایینتر بود و در هفته چهارم اختلال بلع متوسط و در گروه مورد 29.4% و در گروه شاهد 55.9 بود و اختلاف از نظر آماری معنی دار بود P=0.023.

نتیجه گیری و توصیه ها: باتوجه به نتایج داروی خوراکی ویتامین E در مقایسه با مطالعات مشابه در پیشگیری از ایجاد موکوزیت و اختلال بلع شدید و متوسط ناشی از پرتودرمانی نقش داشته و بهتر است جهت تایید تاثیر ویتامین E بر موکوزیت مطالعه ای با حجم نمونه بیشتر و با دوز بالاتر و تجویز طولانی تر انجام شود.

درمان استاندارد آستروسیتوم گرید بالا جراحی و رادیوتراپی است. کموتراپی ادجوانت بقای کلی و عاری از بیماری را بالا می‌برد. در این مطالعه داروی CCNU با رژیم PCV مقایسه شده است.

روش بررسی: بیماران با آستروسیتوم گرید بالا بعد از جراحی و رادیوتراپی به دو گروه CCNU و PCV راندومیزه و پس از شش دوره شیمی‌درمانی، CT اسکن انجام شد. هر علامت نورولوژیک جدید، تشدید علائم قبلی، ایجاد تومور جدید و رشد تومور باقی‌مانده (25%<) عود در نظر گرفته شد. بقای عاری از بیماری از زمان اتمام رادیوتراپی (RT) تا زمان عود یا آخرین پی‌گیری و بقای کلی از زمان اتمام RT تا زمان مرگ یا آخرین پی‌گیری محاسبه شد.

یافته‌ها: 70 بیمار در دو گروه PCV (با 38 بیمار) و CCNU (با 32 بیمار) قرار گرفتند. متوسط سن 44 سال بود و 51 نفر از بیماران مرد بودند. 19 بیمار (27%) گرید 3 (آناپلاستیک) و 51 بیمار (63%) گرید 4 (گلیوبلاستوم مولتی فرم) بودند. تفاوت معنی‌داری از لحاظ سن، جنس و پاتولوژی بین دو گروه وجود نداشت. بقای کلی و عاری از بیماری 27 ماه و 26 ماه در گروه CCNU و 34 و 29 ماه در گروه PCV بود. با آزمون Log - rank teat اختلاف معنی‌داری بین دو گروه وجود نداشت. (16/0 p=).

نتیجه‌گیری: تفاوت آماری معنی‌داری در بقای کلی و عاری از بیماری بین دو گروه CCNU و PCV وجود نداشت هرچند در گروه PCV بقای کلی بهتر بود. مطالعات با بیماران بیشتر و پی‌گیری طولانی‌تر ضروری است.

سرطان دهانۀ رحم ششمین سرطان شایع زنان می‌باشد. با تشخیص سرطان دهانۀ رحم در مراحل اولیه و درمان مؤثر آن، شانس بهبود قطعی بالاتر است. یکی از مؤثرترین درمان‌های سرطان دهانه رحم، رادیوتراپی با یا بدون کموتراپی همزمان می‌باشد. پی‌گیری مناسب و منظم بیماران پس از رادیوتراپی، سبب تشخیص به‌موقع عود موضعی و درمان مؤثر آن خواهد شد. هدف این مطالعه بررسی شاخص‌های پاتولوژیک و نوع درمان، پی‌گیری بیماران و وضعیت بیمار در آخرین پی‌گیری می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و گذشته‌نگر، پرونده 346 بیمار مبتلا به سرطان دهانه رحم که از سال 80-1374 در مرکز رادیوتراپی- انکولوژی انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی تحت درمان رادیوتراپی قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها: توزیع سنی بیماران از 26 تا 78 سال با میانگین 11±5/50 بود. 4/30% از بیماران در مراحل اولیه بیماری و 6/69% از آنها در مراحل پیشرفته بیماری جهت انجام رادیوتراپی ارجاع شدند. 2/92% از بیماران دارای پاتولوژی اسکواموس‌سل‌کارسینوما بوده و 4/6% از آنها پاتولوژی آدنوکارسینوم داشتند. بیشترین نوع درمان رادیوتراپی، درمان رادیکال (8/44%) و پس از آن رادیوتراپی اجوانت (post-op) بود (4/43%). درصد قابل توجهی از بیماران یا برای پی‌گیری مراجعه ننموده (7/23%) و یا برای مدت کوتاهی در حد چند ماه مراجعه نمودند (7/47%).

نتیجه‌گیری: بیشتر بیماران سرطان سرویکس مدت کوتاهی برای پی‌گیری پس از درمان مراجعه نموده‌اند و تعداد قابل‌توجهی از آنان نیز برای پی‌گیری مراجعه نکرده‌اند، برنامه‌ریزی دقیق جهت آموزش بیماران با تأکید بر اهمیت مراجعات پس از درمان، لازم است.