مقدمه: مقایسه پرده های صماخ در گروه شاهد همه بیماران مبتلا به آنژین صدری انسداد عروق کرونر ندارند. یافتن آنژیوگرافی کرونر طبیعی در بیماران مبتلا به آنژین صدری و تست ورزش مثبت بنام سندرم X معروف شده است. این گروه از بیماران حدود 30-25% موارد آنژین صدری که آنژیوگرافی شده اند را تشکیل می دهند. این مطالعه جهت تعیین مشخصات بیماران مبتلا به سندرم X و مقایسه آن با افراد با کرونر غیرطبیعی بیماران مشکوک به بیماری کرونر صورت گرفته است.
مواد و روش ها: تعداد 200 بیمار که جهت آنژیوگرافی عروق کرونر به بیمارستان افشار یزد معرفی شده بودند از نظر سندرم X مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه آینده نگر، توصیفی-تحلیلی و روش تحقیق از نوع Cross-sectional بود. بدلیل مبهم بودن نتایج آنژیوگرافی 6 بیمار از مطالعه خارج شده و نهایتا 194 بیمار در مطالعه شرکت کردند. بیماران از نظر ریسک فاکتورها (فشار خون بالا، سابقه فامیلی مثبت، دیابت، هیپرلیپیدمی، سیگار) علائم بالینی، یافت های ECG و نتایج تست ورزش مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت مورد آنژیوگرافی عروق کرونر قرار گرفتند و براساس نتایج آن به دو گروه سندرم X (کرونر نرمال) و گروه با کرونر غیرطبیعی تقسیم شدند.
یافته ها: از 194 بیمار مورد مطالعه 51 بیمار (26.3%) کرونر طبیعی داشتند. همچنین در 38.9% زنان آنژیوگرافی شده کرونر طبیعی وجود داشت (در مقایسه با 21.4 در جامعه مردان (P=0.013)). از نظر فراوانی ریسک فاکتورها در گروه با عروق کرونر نرمال، فشار خون بالا در 37%، هیپرلیپیدمی در 50%، سیگار در 25%، دیابت در 12%، چاقی در 45% و سابقه فامیلی مثبت در 21.5% موارد دیده شد (در مقایسه فشار خون بالا در 42%، هیپرلیپیدمی در 51%، سیگار در 37%، دیابت در 28%، چاقی در 47% و سابقه فامیلی مثبت در 47% بیماران با کرونر غیرطبیعی وجود داشت). درد در 24% بیماران مبتلا به سندرم X به TNG زیرزبانی پاسخ مطلوب داده بود (در مقایسه با 76% پاسخ در گروه با کرونر غیرطبیعی P=0.049) از نظر Functional class هشتاد و هفت درصد بیماران در کلاس 1 و 2 و تنها 13% بیماران در کلاس 3 و 4 قرار گرفتند، 26% درد آتیپیکال و پنجاه درصد ECG طبیعی داشتند و همچنین 51% بیماران توانسته بودند تا مراحل 3 و 4 تست ورزش را انجام دهند.
نتیجه گیری و توصیه ها: در کل از این مطالعه چنین نتیجه گرفته شد که سندرم X در جامعه زنان شایعتر است، درد با فعالیت ارتباط کمتری دارد (P=0.014)، کمتر به TNG زیرزبانی پاسخ می دهد (P=0.049)، اکثر بیماران سابقه فامیلی بیماری قلبی ندارند و ECG طبیعی در بخش بیشتری از بیماران دیده می شود (P=0.00). دیابت و فشار خون بطور معنی داری در گروه سندرم X کمتر از گروه غیر نرمال است (فشار خون P=0.03) و (دیابت P=0.04).
