مجله دانشکده پزشکی

در جریان حاد هپاتیت ویروسی، افزایش ضخامت کیسه صفرا، کاهش اکوی پارانشیم کبدی و هپاتومگالی گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تغییرات سونوگرافیک کبد و مجاری صفراوی و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. بر روی 42 بیمار مبتلا به هپاتیت حاد ویروسی (میانگین سنی 31/5 سال و 61/9% مذکر) سونوگرافی کبد و مجاری صفراوی و آزمایشات انجام گرفت. در 45/21% بیماران ضخیم شدگی کیسه صفرا، 33/3% هپاتومگالی و در 19/3% کاهش اکوی پارانشیم کبد دیده شد. بین سن، جنس، نوع هپاتیت، علایم مشابه به کوله سیستیت و مقادیر سرمی alanine aminotransfrase ،alkaline phosphatase، aspartate aminotransfrase و bilirubin ارتباط معنی داری با این تغییرات نداشتند. تنها افزایش prothrombin time با ضخیم شدگی کیسه صفرا (P<0.01) و کاهش اکوی پارانشیم کبدی (P<0.01) و در یا حساسیت ربع راست فوقانی شکم (P<0.05) مرتبط بود. ضمنا ضخیم شدگی کیسه صفرا و کاهش اکوی پارانشیم کبدی در هپاتیت حاد ویروسی با شدت تخریب نسج کبد ارتباطی نداشت و در عوض با اختلال عملکرد کبدی مرتبط است.

بیماریهای التهابی روده یکی از علل مهم مراجعه به متخصصان گوارش می باشد و در کشور ما کولیت اولسروز نوع شایعتر این بیماریها است. در بررسی حاضر تعداد 200 مورد بیمار مبتلا به کولیت اولسروز که در طول 5 سال اخیر به بیمارستان امام خمینی تهران مراجعه کرده و تشخیص کولیت اولسروز در آنها با پاتولوژی ثابت شده است مورد بررسی قرار گرفته اند. اطلاعات مورد نظر با استخراج اطلاعات از پرونده بیماران و مصاحبه حضوری و تلفنی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی اغلب بیماران مورد بررسی زن بودند (55 درصد). سابقه فامیلی مثبت در حدود 28 درصد، همراهی با بیماری اتوایمیون در 7 درصد، مصرف سیگار در 11 درصد و سابقه ترک سیگار در 13 درصد بیماران وجود داشت. شایعترین علائم بالینی بیماران به ترتیب عبارت بودند از: اسهال شبانه، Rectal bleeding و اسهال خونی (75 درصد). شایعترین محل درگیری در این بیماران رکتوسیگموئید (58 درصد) و کولون نزولی (42 درصد) بوده است. پان کولیت در 8 درصد موارد مشاهده شد. اغلب بیماران عارضه دار بوده اند که از این میان شقاق مقعد شایعترین عارضه بوده است (14 درصد). در 83/5 درصد موارد عود مکرر وجود داشته است. با انجام آزمون رگرسیون لجستیک هیچیک از عوامل مورد بررسی ارتباط مستقیم با بروز عوارض نشان نداده اند و تنها متغیری که در آزمون رگرسیون لجستیک ارتباط مستقیم با عود مکرر نشان داده است جنس مرد بوده است. با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر می رسد که بیماری کولیت اولسروز در ایران از نظر الگوی همه گیر شناختی و ویژگیهای دموگرافیک و بالینی بیماران مشابهت زیادی با سایر نقاط جهان دارد اما میزان عود مکرر مشاهده شده در بیماران و نیز میزان عوارض خارج روده ای بیشتر از سایر مطالعات انجام شده می باشد.

تعداد زیادی از بیماران مبتلا به بیماری های التهابی روده علائم خارج روده ای را تجربه می کنند. مطالعات مختلف نشان داده اند که اختلالات کبدی صفراوی شایعترین تظاهر خارج روده ای این بیماریها می باشند. اختلالات مرتبط شامل کلانژیت اسکلروزان اولیه، استئاتوهپاتیت غیر الکلی، سنگ کیسه صفرا، پری کلانژیت، هپاتیت خود ایمنی، آمیلوئیدوز کبدی، آبسه کبدی، گرانولوم کبدی، کارسینوم سلول کبدی، کلانژیوکارسینوم و سیروز صفراوی اولیه می باشند. اگر چه تا کنون بیشترین توجه معطوف عوارض وخیم این بیماریها مانند کلانژیت اسکلروزان اولیه بوده است، اختلالاتی مانند استئاتوهپاتیت غیر الکلی و سنگ صفراوی نیز شیوع بالایی دارند و به علت تشابه با علائم بیماری اولیه ممکن است نادیده انگاشته شوند. در این مقاله به مرور اجمالی اختلالات ذکر شده پرداخته خواهد شد.