مجله دانشکده پزشکی

---

مقدمه: ماکروفاژهای پریتونئال، اصلی ترین جمعیت سلولهای موثر در این محوطه حیاتی و بعنوان سد دفاعی بر علیه تهاجم ارگانیسم هایی است که احتمال نفوذ آنها از دستگاه گوارش مطرح می باشد. این سلولها از منوسیتهای اولیه در گردش خون مشتق گردیده و بدنبال تکامل تغذیه ای در پستانداران شکل می گیرند. در این بررسی، سعی گردیده که بطور تجربی و با روشهای رایج کشت سلول خصوصیات التهابی و فعالیتهای کشندگی این رده سلولی به کمک محرک مناسب و لازم را ارزیابی و سنجش نماییم. توان چسبندگی این سلولها و تکوین مورفولوژیک و فعالیت اکسیداتیو آنها، از مهمترین جنبه های آزمایشگاهی این پژوهش بوده است.

مواد و روشها: این تحقیق بصورت تجربی در سال 1379 در گروه ایمونولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طراحی و انجام گرفت. سلولهای فاگوسیتیک منوسیتی به طریق لاواژ پریتونئال از موشهای 2 هفته ای شیرخوار با تکنیک رایج، اخذ گردید. پس از قرار دادن در محیط کامل کشت سلول، سلولها به دو گروه مورد و کنترل تقسیم گردیدند که دریافت کننده فوربول میریستات استات (PMA+) و بدون محرک (PMA-) بودند. هر دو سیستم کشت سلولی در مقاطع مختلف زمانی از 1 الی 24 ساعت تحت انکوباسیون در شرایط رایج کشت گردیدند. در هر یک از زمانهای مختلف فوق، سلولهای محیط کشت از حیث تعداد چسبنده و نیز تکامل مورفولوژیک و قدرت حیاتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ایده آل ترین زمان چسبندگی از حیث تعداد سلول و مناسب ترین مرحله تکوینی که مربوط به کسب خصوصیات ماکروفاژی آنها بود، آزمایش احیا ماده NBT به عنوان اندیکاتور سیستم کشندگی و انفجار تنفسی سلول در هر دو گروه سلول انجام شد.

یافته ها: سلولهای رده منوسیتی موجود در مایع لاواژ در گروه PMA+ از اولین ساعت آغاز کشت شروع به چسبیدن به سطح پلاستیکی فلاسک کشت نمودند و تعداد سلولهای چسبنده در ساعت 18 به حداکثر میزان خود رسید. در گروه کنترل، از ساعت دوم الی 24 پس از شروع انکوباسیون، چسبندگی سلولها ادامه یافت. ایده آل ترین مورفوژنز ماکروفاژی در سلولهایی که PMA دریافت داشتند در ساعت چهارم اتفاق اتفاد در حالیکه سلولهای فاقد محرک در ساعت 12 به اوج تکامل مورفولوژیک و ماکروفاژی رسیدند. در مناسب ترین زمان انکوباسیون، از حیث فراوانی سلولهای چسبنده و تکوین ایده آل ماکروفاژی، در هر دو گروه آزمایش احیا NBT به منظور تعیین درصد سلولهای واکنش دهنده انجام گردید. گروه PMA+ از حیث تولید رادیکالهای اکسیداتیو و احیا NBT و تشکیل بلورهای فورمازان با میزان نسبی (92 درصد) ارزابی گردیدند در حالیکه با رعایت اصول فوق، سلولهای PMA- با (67 درصد) را نشان دادند.

نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های ما نشان داد که توانایی اکسیداتیو و عملکردی فاگوسیتهای پریتونئال که مشتق از منوسیتهای در گردش بوده و در حیوان شیرخوار به مناسب ترین صورت ممکن قابل اخذ می باشد، بسیار بالا بوده و این بیانگر نقش استراتژیک و بحرانی این سلولها در دفاع ذاتی می باشد. از طرفی دست یابی به این سلولها، امکان اجرای تحقیقات و پژوهشهای دقیق تری را در رابطه با اعمال فاگوسیتیک در دفاع طبیعی را فراهم می آورد.

---

مقدمه: با توجه به اهمیت اندازه گیری مقدار پروتئین ادرار 24 ساعته در تشخیص، پیشگیری و پیگیری وضعیت بیماران در نارسائی های کلیوی و نیاز به مقادیر صحیح و دقیق آن جهت تعیین روند درمانی، سه روش مورد استفاده در آزمایشگاه های تشخیص طبی ایران مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.

 مواد و روشها: این سه روش عبارت بودند از: روش 1) روش اسید تری کلرواستیک (TCA) (کدورت سنجی در طول موج 405 نانومتر). روش 2) روش اسید تری کلرواستیک (TCA) (کدورت سنجی در طول موج 620 نانومتر). روش 3) روش اسید سولفوسالیسیلیک (SSA) (کدورت سنجی در طول موج 620 نانومتر). این ارزیابی با استفاده از نمونه های کنترل و نمونه های ادرار جمعیت افراد بیمار و سالم و مواد کالیبراسیون متفاوت انجام شده است.

یافته ها: نتایج حاصل بیانگر کیفیت مناسب روش 1 برای اندازه گیری غلظت های 25-700 mg/l پروتئین و حداقل تاثیرپذیری در استفاده از مواد کالیبراسیون متفاوت می باشد، در حالیکه روش 3 پایین ترین کیفیت را در سنجش مقادیر کمتر از 200mg/l نشان داده و در استفاده از مواد کالیبراسیون مختلف تاثیرپذیری قابل توجهی را داشته است. روش 2 نیز، دارای کیفیت مناسب در اندازه گیری غلظت های 100-1000 mg/l پروتئین بوده ولی در استفاده از مواد کالیبراسیون متفاوت، تاثیرپذیری بیشتری از روش 1 را داشته است.

نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به نتایج فوق پیشنهاد می شود که استفاده از روش SSA در آزمایشگاه ها بطور کلی منسوخ گردد و از روش TCA در طول موج 620 نانومتر به منظور اندازه گیری روتین و از روش TCA در طول موج 405 نانومتر برای غربالگری مقادیر کم پروتئین در جمعیت های مستعد به بیماریهای کلیوی، برای تشخیص زودرس استفاده شود.

---

دورگه‌سازی در محل، روشی است که در آن از پروب‌های اسید نوکلئیک برای بررسی انواع تغییرات ژنتیکی در سلول‌های دست‌نخورده و بافت‌های تثبیت‌شده استفاده می‌شود. مراحل مختلف این روش شامل انتخاب پروب، آماده‌سازی نمونه، تیمار پیش از دورگه‌سازی، دورگه‌سازی، شستشو، آشکارسازی و روند کنترل می‌باشند. انتخاب پروب مناسب یکی از جنبه‌های مهم انجام فرایند دورگه‌سازی موفقیت‌‌آمیز است. حساسیت و ویژگی In situ Hybridization (ISH) می‌تواند توسط عوامل مختلفی مانند ساختار پروب، روش نشاندار کردن، درصد جفت بازهای GC، طول پروب و سیستم آشکارسازی سیگنال تحت تاثیر قرار گیرد. تهیه پروب‌ها به چندین روش انجام می‌گیرد و از مواد رادیواکتیو و غیررادیواکتیو جهت نشاندار کردن آنها استفاده می‌شود. مرحله آماده‌سازی، با هدف حفظ اسیدهای نوکلئیک در نمونه، حفظ مورفولوژی سلول‌ها و بافت و افزایش نفوذ پروب به داخل نمونه انجام می‌گیرد. پس از مرحله آماده‌سازی، محلول حاوی پروب جهت انجام فرایند دورگه‌سازی به نمونه اضافه شده و پس از انکوباسیون یک شبه، پروب‌های متصل‌نشده از طریق شستشو، حذف می‌گردند. نحوه آشکارسازی سیگنال‌ها با توجه به نوع ماده مورد استفاده برای نشاندار کردن پروب‌ها متفاوت خواهد بود. استفاده از فرایندهای کنترل گوناگون برای اطمینان از ویژگی دورگه‌سازی، اهمیت بسیاری دارد. در تکنیک‌های مختلفی مانند Fluorescence In Situ Hybridization (FISH)، Chromogenic in situ hybridization (CISH)، Genomic in situ hybridization (GISH)، Comparative genomic hybridization (CGH)، Spectral karyotyping (SKY) و Multiplex fluorescence in situ hybridization (MFISH)، از دورگه‌سازی در محل استفاده می‌شود. این تکنیک‌ها کاربردهای بسیار مهمی در تشخیص سرطان، بیماری‌های ژنتیکی و عفونی دارند. در این مقاله مروری فرایند دورگه‌سازی در محل، انواع مختلف آن، کاربردها، مزایا و معایب هر یک از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.