مجله دانشکده پزشکی

---

قسمت تحتانی دستگاه تنفس یکی از بخش های مهم بدن است که به علت تماس مستقیم آن با محیط خارج در معرض آلودگی با میکروارگانیسم های مختلف می باشد. بعضی از ویروسها و قارچها بعنوان عوامل عفونت زا در ریه مطرحند لیکن همیشه باکتریهای پاتوژن مانند مایکوباکتریوم توبرکولوزیس، استرپتوکوکوس پنومونیه، مایکوپلاسماپنومونیه، استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پیوژنس، هموفیلوس آنفلوانزا، گونه های لژیونلا و غیره ... را عوامل عفونی غالب در این زمینه معرفی می نمایند. در این مطالعه 220 نمونه خلط بیماران مشکوک به عفونت ریوی گردآوری شده و از نظر عوامل باکتریال مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج بدست آمده بدین صورت است: مایکوپلاسما پنومونیه: 17 مورد 22/7 درصد، مایکوباکتریوم توبرکولوزیس: - مورد - درصد، استرپتوکوکوس پنومونیه: 17 مورد 22/7 درصد، کلبسیلا پنومونیه: 12 مورد 16 درصد، هموفیلوس آنفلوانزا: 10 مورد 13/3 درصد، استافیلوکوکوس ارئوس: 15 مورد 20 درصد، پسودوموناس آئروجینوزا: 4 مورد 5/3 درصد.

---

عواملی که در بیماران بیمارستانها ایجاد تب می کنند، بیشتر از همه، عفونتها و بعد از آن علل دیگر غیرعفونی مثل متابولیک، اختلال ایمنی، آلرژی، آنافیلاکسی داروئی، نارسایی غدد داخلی، آمبولی ریه، بیماریهای خونی، بیماری سرم و بالاخره هیپرترمی بدخیم می باشد. در بیماران عادی و با وضعیت بدنی مناسب که مورد اعمال جراحی یا درمانهای مختلف قرار می گیرند، تب عارضه نامطبوعی است، چه رسد به بیماران بحرانی و بدحال بخش مراقبتهای ویژه (ICU) که با تابلوهای مبهم تشخیصی و درمانی و با کمی امکانات دستگاههای کمک تشخیصی قابل حمل بر بالین بیماران از حساسیت ویژه ای برخوردارند. در این تحقیق که به مدت شش ماه در بخش ICU بیمارستان سینا انجام شده است، برآن شدیم تا با تقسیم بندی علل و علائم مواردی که بیمار تب شدیدی را نشان می داد، برای آنان برنامه ریزی صحیح بالینی و آزمایشگاهی تشخیصی و مشورت با سایر متخصصین را انجام داده و با درمان صحیح این بیماران، از معلولیت و مرگ و میر بالای آنان جلوگیری کرده و درصد بالایی (بیش از 60%) از اینان را درمان کرده و پس از طی مرحله بحرانی فیزیکی و رفع تب، با شفای نسبتا خوب، به بخش، جهت گذراندن دوره نقاهت بفرستیم. نتایج این درمان موثر را، با گروه شاهد که از بیماران بخشهای مختلف داخلی و جراحی، با تابلوهای مشابه فوق و همچنین تعدادی بیماران مشابه در قبل از این تحقیق، مورد مقایسه قرار دادیم.

---

امروزه تروما بعنوان یک معضل بزرگ در جوامع صنعتی و پیشرفته مطرح است و سالها است که سیستم ترومای منسجم بعنوان یک سیستم کارآمد در کاهش مرگ و میر و عوارض تروما مطرح شده و مورد استفاده قرار گرفته است. در ایران سیستم منسجم تروما وجود ندارد و مضافا مطالعات جامعی که بتواند بررسی کاملی از وضعیت موجود سوانح و حوادث بدست دهد شاید تاکنون وجود نداشته است. مقاله حاضر مبتنی بر یک مطالعه تحلیلی آینده نگر از نوع کوهورت می باشد که به مدت یک سال در سه مرکز عمده تروما در سطح شهر تهران صورت گرفته است و مشتمل بر اطلاعات کاملی از 58005 بیمار ترومایی مراجعه کننده به اورژانس بیمارستانهای فوق الذکر می باشد. مقاله حاضر سعی بر دادن گزارش کاملی از فاکتورهای اپیدمیولوژیک و دموگرافیک بیماران و بررسی جامعی از عوامل ایجاد کننده تروما شامل تصادفات، سقوط از ارتفاع، گلوله، اصابت اجسام برنده و غیربرنده و تاثیر آن در شدت آسیب حاصله و سرنوشت بیماران بوده است. براساس آنالیز بعمل آمده، مصدومین تروما عمدتا مردان (80%) جوان (با نمای سنی 29-20 سال) بوده اند. بیماران عمدتا بی سواد یا از سطح سواد پایین برخوردار بوده اند. شایعترین مکانیسم تروما اصابت اجسام غیرنافذ بوده است (44/9%). شایعترین علت تروما در بیمارانی که بستری شده اند، سوانح ناشی از تصادفات رانندگی می باشد (39/9%). علت تروما در آسیب های شدید (ISS>12) نیز باز همین تصادفات وسایل نقلیه بوده است (53/7%). نوع تروما بطور قابل توجهی از نظر آماری با شدت آسیب وارده، لزوم بستری شدن و سرنوشت بیماران مرتبط می باشد. از این دید به ترتیب گلوله گرم، تصادفات و سقوط از بلندی از مهمترین این عوامل بوده اند.

---

زمینه و هدف: اسید اوریک محصول نهایی متابولیسم پورین، به‌عنوان فاکتور خطر برای بیماری‌های قلبی عروقی پیشنهاد شده است. هدف این مطالعه یافتن ارتباط بین سطح اسید اوریک سرم به‌عنوان فاکتور خطری برای بیماری عروق کرونر (CAD) در بیماران کاندید پیوند کلیه و همچنین به‌عنوان یک معیار مهم جهت پیش‌بینی نیاز به رواسکولاریزاسیون می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه‌مقطعی، طی سال‌های 86-1385 در بیمارستان‌های امام‌خمینی و پارس تهران انجام شد. جامعه مورد مطالعه بیماران بالای 40 سال مبتلا به مرحله انتهایی بیماری کلیه کاندید پیوند کلیه بودند که بدون توجه به علائم بالینی قلبی و نتیجه تست‌های قلبی غیر تهاجمی تحت آنژیوگرافی عروق کرونر قرار گرفته و همزمان اندازه‌گیری اسید اوریک خون انجام شد.

یافته‌ها: 56 بیمار (24 مؤنث و 32 مذکر) تحت مطالعه قرار گرفتند، 3/89% (50 نفر) دارای بیماری عروق کرونر بودند و میانگین اسید اوریک خون ایشان mg/dl07/1±62/7 بود که در مقایسه با اسید اوریک سرم بیماران فاقد بیماری عروق کرونر (mg/dl 29/1±95/5) تفاوت معنی‌داری وجود داشت (024/0=p). همچنین میانگین اسید اوریک سرم در مبتلایان به CAD که نیازمند ریواسکولاریزاسیون بوده‌اند، تفاوت معنی‌داری با بیماران نیازمند درمان طبی داشته است (mg/dl79/0±89/7 در مقابل mg/dl27/1±2/6).

نتیجه‌گیری: اسید اوریک سرم را می‌توان به‌عنوان فاکتور خطر بیماری عروق کرونر در بیماران کاندید پیوند کلیه و همچنین عاملی برای پیش‌بینی نوع درمان برای این بیماران در نظر گرفت.

---

زمینه و هدف: مقاومت عوامل ایجاد کاندیدیازیس دهانی به داروهای ضد قارچی از مشکلات بیماران آلوده به HIV است. افزایش مقاومت و استفاده بیش از پیش از داروها، اهمیت بررسی حساسیت آنتی‌بیوتیکی را نشان می‌دهد. مطالعه حاضر میزان حساسیت گونه‌های کاندیدای جدا شده از بیماران آلوده به HIV را به داروهای ضد قارچی بررسی می‌کند.

روش بررسی: 150 نمونه دهانی از بیماران آلوده به HIV بر روی محیط‌های کروم آگار و سابورو آگار کشت داده شد. جدایه‌های رشد یافته بر اساس روش‌های متداول تشخیص مخمرها تعیین هویت شدند. با روش‌های انتشار دیسک و میکرودایلوشن براث الگوی حساسیت به شش داروی ضد قارچی تعیین گردید.

یافته‌ها: کاندیدا آلبیکنس (2/50%) و کاندیدا گلابراتا (22%) شایع‌ترین گونه‌های جدا شده بودند. 7/25% از جدایه‌های کاندیدا آلبیکنس نسبت به داروی فلوکونازول مقاوم بودند و این میزان برای کتوکونازول و کلوتریمازول به ترتیب 9/21% و 4/16% بوده است. مقاومت نسبت به داروهای آمفوتریسین، نیستاتین و داروی کاسپوفانژین دیده نشد. از طرفی 7/57% از جدایه‌های کاندیدا گلابراتا نسبت به فلوکونازول مقاوم بودند و این میزان برای کتوکونازول و کلوتریمازول به ترتیب 31% و 35% بود.

نتیجه‌گیری: مقاومت گونه‌های کاندیدا به داروی آزولی، به‌خصوص فلوکونازول رو به افزایش است. بررسی مقاومت جدایه‌های کاندیدا به‌روش انتشار دیسک و یا میکرودایلوشن براث در آزمایشگاه‌ها جهت کنترل عفونت کاندیدیازیس دهانی مطلوب است. هرچند داروی نیستاتین به‌وفور برای بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد اما مقاومت به این دارو ناچیز است. استفاده از داروی کاسپوفانژین نیز با توجه به عدم مقاومت توصیه می‌گردد. 

---

زمینه و هدف: اختلال بدشکلی بدنی (Body Dismorphic Disorder, BDD) با اشتغال ذهنی درباره یک نقص جسمی اغراق شده مشخص می‌شود. در این بیماری هر جنبه‌ای از ظاهر می‌تواند سبب نگرانی باشد. در نتیجه اشتغال ذهنی با ظاهر به تخریب عملکرد اجتماعی و شغلی منجر می‌شود. هدف این پژوهش، تعیین شیوع BDD در بیماران مراجعه‌کننده به درمانگاه زیبایی است.
روش بررسی: مراجعه‌کنندگان به درمانگاه زیبایی در صورت رضایت، وارد مطالعه شدند. پرسش‌نامه دموگرافیک ویژگی‌های بیماران شامل جنسیت، تأهل، تحصیلات، سابقه مراجعه به روان‌پزشک یا روان‌شناس، مصرف دارو، سابقه جراحی زیبایی و رضایت از جراحی و پرسش‌نامه ییل‌براون برای سنجش اختلال BDD تکمیل گردید.
یافته‌ها: 174 بیمار (144 زن و 30 مرد) وارد مطالعه شدند. شیوع BDD بر اساس مقیاس ییل‌براون در بین بیماران مراجعه‌کننده به درمانگاه زیبایی 3/33% بود. شایع‌ترین گروه سنی 20 تا 50 سال بوده است. 7/20 درصد مبتلایان سابقه مراجعه به روان‌پزشک یا روان‌شناس داشتند. 2/17 درصد از مبتلایان، جراحی زیبایی انجام داده بودند که از بین این دسته اخیر، 20% ناراضی و 80% به‌نسبت راضی بودند.
نتیجه‌گیری: اختلال بدشکلی بدنی در بین مراجعه‌کنندگان به درمانگاه زیبایی بیمارستان رازی شیوع بالایی (از هر سه بیمار یک نفر) دارد. این مسأله ضرورت تشخیص اختلال BDD در بیماران زیبایی و ارجاع آن‌ها به روان‌پزشکان را نشان می‌دهد. تشخیص به‌موقع این بیماران، افتادن درمان‌گر در دام اقدام درمانی برای این بیماران و بروز مسایل بعدی را به‌حداقل می‌رساند.

---

زمینه و هدف: بیماری کلیوی مزمن تبدیل به یک بیماری همه‌گیر در سرتاسر جهان شده است. در نتیجه نقص کلیه در مرحله انتهایی هیپوکلسمی و هیپرفسفاتمی و در پی آن افزایش هورمون پاراتیرویید، در این بیماران رخ می‌دهد که در نهایت به هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه منجر می‌شود. بنابراین بررسی روتین الکترولیت‌ها در این بیماران ضروری به‌نظر می‌رسد. پژوهش کنونی با هدف بررسی الکترولیت‌های موجود در بزاق در بیماران تحت دیالیز صورت گرفت تا نمونه بزاق به‌عنوان یک نمونه غیر‌تهاجمی برای آزمایشگاه‌های تشخیصی ارایه شود.

روش بررسی: در این مطالعه موردی-شاهدی که از مرداد تا مهر ۱۳۹۵ در بیمارستان امام علی (ع) شهر بجنورد انجام گردید، تعداد ۴۴ فرد بیمار دیالیزی و ۴۴ فرد سالم همسان‌سازی‌شده با آن‌ها، انتخاب شده و هموگلوبین، هماتوکریت، سطح آهن، فریتین، Total iron binding capacity (TIBC)، گلوکز خون، کلسترول، تری‌گلیسیرید، اوره، کراتینین، کلسیم، فسفر، پتاسیم و Parathyroid hormone (PTH) در خون آن‌ها و همچنین کلسیم، فسفر و پتاسیم در بزاق آن‌ها با روش‌های آزمایشگاهی روتین اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: کلسیم و فسفر در گروه بیماران دیالیزی بالاتر از گروه شاهد بود. همچنین سطح کلسیم، فسفر و پتاسیم در دو نمونه سرم و بزاق ارتباط معناداری ندارند، اما رابطه مثبتی بین PTH در سرم با فسفر و پتاسیم در بزاق مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: بزاق بیماران همودیالیزی سطح کلسیم و فسفر بالاتری نسبت به افراد سالم دارد و بنابراین می‌توانند مارکر مناسبی برای تشخیص باشند. افزون بر آن سطح PTH خونی با سطح فسفر و پتاسیم بزاقی در این بیماران ارتباط دارد که این دو الکترولیت بزاقی را به‌عنوان نماینده PTH در خون معرفی می‌کند.

---

زمینه و هدف: در زمینه‌ی ارتباط پزشک و بیمار، راستگویی به بیمار از مباحث مهم به‌شمار می‌رود. باتوجه به اینکه بیان یا کتمان حقیقت علاوه‌بر مسایل اخلاقی از نظر قانونی نیز مشکلاتی را ایجاد می‌کند، در نتیجه شیوه‌ی برخورد درست با این موضوع و عواملی که بر این موضوع تأثیرگذارند، به‌ویژه در بیماری‌های سخت‌درمان مانند سرطان اهمیت زیادی دارد. هدف این پژوهش تحلیل عوامل موثر بر حقیقت‌گویی پزشکان به بیماران سرطانی ایران از دیگاه متخصصان حوزه سرطان در دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: این پژوهش به‌صورت توصیفی- پیمایشی انجام شد که نمونه‌ی ‌آماری آن را ۱۶۱ تن از متخصصان مرتبط با سرطان در شهر تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران (اسفند ۱۳۹۴) تشکیل می‌داد که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از بین آنان در زمینه‌های مختلف انتخاب شدند. ابزار بررسی پرسشنامه‌ای بود که بر اساس ادبیات پژوهش تنظیم و روایی آن توسط اساتید کارآزموده و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (Cronbach's alpha coefficient) تأیید شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد، تفاوت معنا‌داری بین نگرش پزشکان مرد و زن در بیان حقیقت وجود نداشت (۰/۴۸۱P=)، اما در زمینه‌ی تمایل تفاوت معنا‌داری بین متخصصان و غیر متخصصان سرطان وجود داشت. همچنین نشان داد که تفاوت بین رفتار پزشکان وجود داشت. بین رفتار پزشکان بخش خصوصی (میانگین ۸/۸۷)، با پزشکانی که در بخش خصوص-دولتی مشغول فعالیت بودند (۸/۶۲) تفاوت مشاهده شد (۰/۰۱۴P=).

نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که بین دیدگاه برخی متخصصان در بیان حقیقت تفاوت وجود دارد، ولی این مسئله دلیلی بر کتمان حقیقت نیست و پزشکان باید در بیان حقیقت به عوامل مختلف توجه کنند.  

---

---

---

---

زمینه و هدف: امروزه با‌توجه به شیوع عفونت‌های قارچی در دوران پساکوید در بین بیماران دارای نقص ایمنی، شناخت نوع راهبردهای مقابله با آن ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مطالعات در زمینه عفونت‌های قارچی پساکووید در این گروه انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه‎ مرور نظام‌مند است که در فاصله 20 تیر تا 15 بهمن 1402 در ایران (زاهدان) انجام گرفت. استخراج مطالعات مرتبط در زمینه عفونت‌های قارچی از طریق شناسایی واژگان منتخب سرعنوان‌های موضوعی پزشکی و سایر متون و تدوین راهبرد جستجو در سه پایگاه‌های اطلاعاتی وب آو ساینس، اسکوپوس و پاب مد بدون‌اعمال محدودیت زمانی انجام شد. پس‌از شناسایی مقالات راهبردهای شناخت، تشخیص و درمان و دیگر اطلاعات زمینه‎ای توصیف و مورد واکاوی قرار گرفت.
یافته‌ها: از بین ۱۵ مقاله شناسایی شده، بیشترین نوع مطالعه، گزارش موردی بود. روش‌های درمانی مناسب، استفاده از داروهای کورتون نظیر متیل پردنیزولون به‌صورت تزریق داخل وریدی، داروهای قارچی سیستمیک نظیر لیپوزومال آمفوتریسین B، پروفیلاکسی‎های دارویی، برداشت بافت آسیب‌دیده، به‌عنوان راهبردهای درمانی توصیه شده‌اند و در راستای پیشگیری از ابتلای به عفونت‎های قارچی در گروه‌های بیماران دارای نقص سیستم ایمنی استفاده از تجهیزات بهداشتی تجویز شده بود.
نتیجه‌گیری: تحلیل مطالعات نشان داد که پیشگیری و کنترل عفونت‌های قارچی پسا‌کووید-19 در بیماران دارای نقص سیستم ایمنی، استفاده از روش درمانی توصیه شده برای ادامه زندگی این گروه از افراد و پیشگیری از تماس با عوامل عفونی بیش از پیش باید مورد‌توجه واحدهای ارایه دهنده خدمات مراقبتی سلامت قرار گیرد.
 

---

زمینه و هدف: داروهایی که برای پیشگیری و بهبود بیماری استفاده می‌شود در صورت استفاده نادرست ممکن است بر روی بیماران تأثیر بگذارد و منجر به بروز هرگونه مشکل دارودرمانی شوند و این مطالعه باهدف ارزیابی فراوانی تداخلات دارویی بیماران پذیرش‌شده در بخش مراقبت‌های ویژه اورژانس بیمارستان امام‌خمینی ارومیه انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی-تحلیلی به‌شیوه مقطعی در فروردین الی شهریور 1399 بر روی بیماران پذیرش‌شده در بخش اورژانس بیمارستان امام‌خمینی ارومیه به صورت سرشماری که 1901 نفر بودند انجام شد که داده‌ها با استفاده از چک‌لیستی که شامل اطلاعات (سن، جنس، نوع دارو و شدت تداخل و نوع تداخل) بود جمع‌آوری شد که داده‌ها بعد جمع‌آوری وارد SPSS software, version 18 (IBM SPSS, Armonk, NY, USA) شده و با کمک آمار توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: در این مطالعه نتایج نشان داد که از 1901 بیمار مورد بررسی (9/57)1101 نفر مرد و (1/42) زن بودند و میانگین سنی بیماران 13/17±67/61 سال بود که (9/60)1160 نفر از بیماران تداخل دارویی داشتند و (01/39)742 نفر تداخل دارویی نداشتند و شایع‌ترین نوع تداخل در بیماران نوع متوسط بود که در 1/75% از تداخلات وجود داشت و رابطه معناداری بین بروز تداخل دارویی و جنسیت بیماران و تداخل دارویی با سن وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: میزان بروز کلی تداخلات دارویی در بیماران موردمطالعه برابر با 01/39 بود و شایعترین تداخل دارویی در بیماران از نوع متوسط و خفیف بود و بین سن بیماران و جنس بیماران و بروز تداخل دارویی رابطه معنادار آماری وجود نداشت.
 

---

زمینه و هدف: گرچه سیستم تنفسی به‌عنوان ارکان اصلی درگیری در بیماری کووید-۱۹ می‌باشد، با این وجود گزارش‌هایی از درگیری دیگر ارگان‌ها و علائم کمتر آنها شایع شده است. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی علائم گوارشی بیماران مبتلا به کووید-19 انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی- مقطعی بر روی تمام بیماران با تشخیص کووید-19 بستری در بیمارستان امام‌خمینی در فروردین لغایت شهریور 1400 به‌روش سرشماری انجام شد که داده‌ها با استفاده از چک‌لیستی که شامل اطلاعات دموگرافیک بود جمع‌آوری شد داده‌ها بعد جمع‌آوری وارد SPSS software, version 18 (IBM SPSS, Armonk, NY, USA) شده و با کمک آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: در این مطالعه نتایج نشان داد که از 2580 بیمار بستری 54% زن و 46% مرد بودند و میانگین سنی بیماران 67/58±68/17 بود. بیشترین فراوانی افراد در بازه سنی 59-40 سال (۹۲۵ نفر) بود. %۶۴ از بیماران حداقل یک علامت گوارشی داشتند. بی‌اشتهایی %۴۰ با ارجحیت مردان (%۵۷) و بیشترین فراوانی در بازه سنی 40-59 سال (۴۳۰ نفر)، خونریزی گوارشی %۱۰ با ارجحیت مردان (%۸۰) و بیشترین فراوانی در بازه سنی ۷۹-۶۰ سال (۱۱۲) نفر، درد شکم ۸% با ارجحیت زنان (%۶۵) با ارجحیت فراوانی در بازه سنی 40-59 سال (۶۵ نفر)، استفراغ ۳% با ارجحیت زنان (%۵۱) با ارجحیت فراوانی در بازه سنی 80-99 سال (۵۸ نفر) بود.
نتیجه‌گیری: یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان داد که بیماری کووید-۱۹ نه تنها می‌تواند سیستم تنفسی بلکه می‌تواند سیستم گوارشی را در سیر و یا ابتدای بیماری درگیر کند.