مجله دانشکده پزشکی

این طرح جهت آشنایی سیستم مدیریت دانشگاه با نظرات، انتقادات و پیشنهادات اعضا هیات علمی دانشگاه و ایجاد حس همکاری و ارتقا سطح روابط طراحی شد. اندکی پس از تغییر ریاست دانشگاه، این طرح توسط سیستم مدیریت جدید دانشگاه در آبان و آذرماه 76 جهت دستیابی به اهداف مذکور اجرا گردید. در این طرح تمامی اعضا هیات علمی در مورد مسایل و مشکلات موجود در دانشگاه و دانشکده ها مورد پرسش واقع شدند. پرسشنامه ای مشتمل بر 23 سؤال در دو صفحه در اختیار اعضا هیات علمی قرار گرفت و بازگشت فرمها از طریق پست بوده است. حدودا 47/5% از پرسش شوندگان به سوالات پاسخ دادند. در بررسی نتایج اکثریت قاطع (93%) پاسخ دهندگان معتقد بودند که دانشگاه تهران باید بهترین دانشگاه علوم پزشکی در کشور باشد و توانائی رسیدن به این مرحله را نیز دارا می باشد ولی اکثریت (66%) این افراد اعتقاد داشتند که در حال حاضر چنین وضعیتی وجود ندارد. اکثریت قابل توجهی از پاسخ دهندگان وظایف اصلی دانشگاه را وظیفه آموزشی و پژوهشی می دانند و وظایف بهداشتی، درمانی و فرهنگی را در مراحل بعدی قرار داده اند. در مورد جایگاه دانشکده ها در دانشگاه بجز دانشکده بهداشت و پزشکی سایر دانشکده ها ابراز نارضایتی کرده اند. رضایت اعضا هیات علمی دانشگاه از عملکرد آموزشی و پژوهشی دانشکده ها مورد پرسش قرار گرفت که در مجموع نتایج آن در دانشکده های مختلف متغیر بوده است. به طور بارزی نارضایتی از عملکرد پژوهشی، بیشتر خود را نشان می دهد. 46 درصد از اعضا هیات علمی دانشکده پزشکی از عملکرد آموزشی و 25 درصد از عملکرد پژوهشی دانشکده متبوع خود اعلام رضایت کرده اند. از هیات علمی در مورد مشکلاتشان سوال شده است که بزرگترین مشکلی که ذکر شده است مسلئل رفاهی بوده است. به منظور ارتباط با مدیریت دانشگاه بیش از 90% پاسخ دهندگان نظرخواهی را راهی مناسب در برقراری ارتباط میان مدیریت دانشگاه و اعضا هیات علمی دانسته و بر برگزاری جلسات متناوب با ریاست دانشگاه و ملاقات حضوری نیز تاکید کرده اند.

این تحقیق یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه در این بررسی، دانشجویان رشته های مختلف علوم پزشکی و موضوع مورد تحلیل، نظرات این دانشجویان در مورد کیفیت تدریس معلمین خود می باشد. در این بررسی 21171 نفر به سؤالات از پیش طراحی شده در خصوص وضعیت تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه، در 650 درس مختلف در ترم اول و دوم سال تحصیلی 77-76 پاسخ داده اند. در این مطالعه، 14 سؤال که مجموعا اجزا یک کلیت یعنی "کیفیت تدریس" را تشکیل می دادند براساس مقیاس لیکرت تنظیم گردیده است. بالاترین مجموع نمره در این پرسشنامه 70 و پایین ترین آن 14 و متوسط نمره 42 می باشد. نمرات بالاتر و مساوی با نمره 42 به عنوان نمرات خوب و نمرات کمتر از 42 به عنوان نمرات ضعیف در نظر گرفته شده اند. نتایج حاصل از این بررسی گویای این است که در مجموع میانگین کل نمرات و انحراف معیار کل دانشکده ها، به ترتیب برابر است با 54/6 و 12/20 و 3/79 درصد از دانشجویان وضعیت تدریس اعضای هیات علمی را خوب قلمداد کرده اند. آنالیز واریانس میانگین نمرات وضعیت تدریس اعضای هیات علمی، گویای این است که اختلاف معنی داری بین میانگین نمرات دانشکده ها وجود دارد (P<0.0001). .

امنیت غذایی به مفهوم دسترسی همه مردم در تمام اوقات به غذای کافی به‌منظور زندگی سالم و فعال است، همچنین فراهم بودن غذای سالم و کافی از نظر تغذیه‌ای و کسب اطمینان از توانایی افراد در بدست آوردن غذای مورد قبول از طرق مورد پذیرش جامعه را شامل می‌شود. این مطالعه به‌منظور تعیین شیوع چاقی، امنیت غذایی در کودکان دبستانی و برخی عوامل غذایی (انرژی و درشت مغذی‌ها) مرتبط با آنها در شهر یزد انجام گردید.

روش بررسی: طی نمونه‌گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای در سال تحصیلی 84-1383، تعداد 3245 دانش‌آموز 11-6 ساله جهت تعیین شیوع چاقی بررسی شدند. تعداد 187 دانش آموز 9 تا 11 ساله دارای BMI بزرگتر یا مساوی صدک 95 مرجع ایرانی حسینی و همکاران، به‌عنوان افراد چاق (مورد) و همین تعداد افراد هم‌سن و هم‌جنس غیر چاق BMI (کوچکتر از صدک 85 همان مرجع) به‌عنوان گروه شاهد محسوب شدند. پرسشنامه امنیت غذایی خانواده (USDA) و پرسشنامه 24 ساعت یادآمد خورال برای تعیین وضعیت ناامنی غذایی میزان دریافت انرژی و درشت مغذی‌ها بکار رفت.

یافته‌ها: شیوع چاقی در بین کل دانش‌آموزان 3/13% و شیوع ناامنی غذایی در بین دانش‌آموزان گروه مورد 5/30% بود. میانگین انرژی و کربوهیدرات دریافتی بر حسب RDA، درصد انرژی دریافتی از پروتئین و کربوهیدرات و میزان انرژی و درشت مغذی‌های دریافتی به ازاء کیلوگرم وزن بدن در بین دو گروه اختلاف آماری معنی‌داری داشت (05/0p<). با کنترل چربی، بین امنیت غذایی و چاقی ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده گردید. (027/0p=).

نتیجه‌گیری: دریافت بالای انرژی، پروتئین و کربوهیدرات از عوامل غذایی مرتبط با چاقی در بین دانش‌آموزان دبستانی شهر یزد بود. همچنین تغییر در میزان دریافت چربی نیز، یک عامل مرتبط با ناامنی غذایی بود.

این مطالعه برای تعیین آمادگی جسمانی و ارتباط آن با نمایه توده بدنی دانشجویان انجام شد تا بتوان با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده و شناخت وضعیت موجود در جهت افزایش سطح فعالیت‌های بدنی و تقویت این شاخص‌ها برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های علوم پزشکی برنامه‌ریزی کرد.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی در سال 1383 کلیه دانشجویان گروه پزشکی (مجموعاً 513 نفر) در بدو ورود به دانشگاه مورد مطالعه قرار گرفتند. نمایه توده بدنی و چربی زیر پوستی در چهار نقطه (عضله سه سر بازو، دوسر بازو، سوپرا ایلیاک و زیر استخوان کتف) و همچنین میزان آمادگی جسمانی با استفاده از تست یوروفیت ارزیابی شد. اطلاعات به‌دست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS ویراست 11 و آزمون آماری Pearson Correlation استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین وزن دانشجویان مورد مطالعه 1/60 کیلوگرم و میانگین قد آنان 9/163 سانتی‌متر و میانگین توده بدنی 3/22 کیلوگرم بر مترمربع بود. میزان لاغری (نمایه توده بدنی کمتر از 20) در افراد مورد مطالعه 1/27% و میزان وزن بیش از حد طبیعی (نمایه توده بدنی بین 25 تا 30) 1/16% و میزان چاقی (نمایه توده بدنی بیش از 30) 7/3% بود. میزان وزن بالا و چاقی در دانشجویان پسر بیشتر بود. نمره کل محاسبه شده برای تست‌های آمادگی جسمانی در هر گروه خانم‌ها و آقایان همبستگی معنی‌دار معکوس با وزن، نمایه توده بدنی، درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به دور هیپ داشت. دور هیپ نیز همبستگی مستقیم معنی‌داری با آمادگی جسمانی در دو جنس داشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به رقابت کنکور به نظر می‌رسد شرکت دانشجویان گروه پزشکی در فعالیت فیزیکی مؤثر در قبل از ورود به دانشگاه کم باشد. لذا به جهت اهمیت نقش دانشجویان در سلامت جامعه، ایشان باید برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی منظم در دوره دانشگاهی تشویق شوند.

دبیرخانه علوم پایه پس از انجام امتحان جامع، دانشگاه‌های شرکت‌کننده در امتحان مذکور را برحسب نمرات دانشجویان در هر درس و نیز در کلیه دروس رده‎بندی می‎نماید. این پژوهش معتقد است که روش مورد استفاده در رده‎بندی دانشگاه‌ها در درس زبان روش درستی نیست و لذا نتایج صحیحی به دست نمی‎دهد.

روش بررسی: هفت دانشگاه بزرگ و کوچک انتخاب شدند. نمرات زبان کنکور سراسری دانشجویان ورودی سال‌های تحصیلی 80-79، 79-1378 و نیز نمرات زبان آنان در امتحان جامع دوره‎های مربوطه به ترتیب از دانشگاه‌های مذکور و دبیرخانه علوم پایه دریافت گردید. نمره‎های کنکور سراسری و امتحان جامع هر یک از دانشجویان با هم تطبیق داده شدند.

یافته‌ها: میــان نمره زبان کنکور سراسری و نمرات زبان امتحان جامع در مــورد کلیــه دانشگاه‌های مورد بررسی همبستگی معنی‌داری به میزان 27/0 (045/0p<) تا 69/0 (004/0p<) مشاهده گردید. به علاوه مشاهده شد علی‌رغم خواست دبیرخانه مبنی بر محاسبه نمره‎ها و رده‎بندی دانشگاه‌ها در دو گروه دانشگاه‌های کوچک و بزرگ، در بسیاری از دوره‎های ‌امتحان ‌جامع‌ برخی‌ دانشگاه‌هایی‌ کوچک در کنار ‌دانشگاه‌هایی ‌بزرگ و بالعکس رده‎بندی شده‎اند.

نتیجه‌گیری: همین امر موجب مخدوش شدن رده‎بندی دانشگاه‌های در درس زبان گردیده است. این پژوهش دو روش رده‎بندی پیشنهاد کرده است که می‎توانند این نقص موجود در رده‎بندی فعلی دانشگاه‌های در درس زبان را تا حدی رفع نمایند.

بی‌خوابی و کاهش کیفیت خواب باعث نقص در کارکرد روزانه و افت عملکرد کلی فرد می‌گردد. با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا به سنجش کیفیت خواب در دانشجویان پزشکی بپردازیم.

روش بررسی: پرسشنامه‌های تهیه‌شده شامل اطلاعات دموگرافیک، مقیاس خواب‌آلودگی ایپورث و پرسشنامه سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ به‌روش سرشماری در بین تمامی دانشجویان دانشکدۀ پزشکی زنجان توزیع و پس از تکمیل جمع‌آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS انجام شد.

یافته‌ها: در مجموع 133 نفر (4/59%) کیفیت خواب مطلوب و 91 نفر (6/40%) کیفیت خواب نامطلوب داشتند. شیوع کیفیت خواب نامطلوب در مقطع علوم پایه (6/24%)، فیزیوپاتولوژی (9/42%)، کارآموزی (7/41%) و کارورزی (5/53%) بود (008/0=p). شیوع کیفیت خواب نامطلوب در افراد ساکن در خوابگاه 6/37%، منزل دانشجویی 6/44%، زندگی با والدین 8/20% و منزل شخص متأهلی 5/61% بود (024/0=p). 8/35%از افراد مجرد و 9/64%از افراد متأهل کیفیت خواب نامطلوب داشتند (001/0=p). 9/57% از افراد با وضعیت اقتصادی پایین کیفیت خواب نامطلوب داشتند. این میزان برای وضعیت اقتصادی متوسط 9/46% و برای وضعیت اقتصادی بالا 9/33% بود (049/0=p). 5/47% از دانشجویان با معدل کمتر از 16 و 32% از افراد با معدل بیشتر از 16 کیفیت خواب نامطلوب داشتند (047/0=p). کیفیت خواب ارتباط واضحی با سابقه افسردگی و اضطراب، BMI و جنس دانشجویان نشان نداد.

نتیجه‌گیری: شیوع بالای کیفیت خواب نامطلوب منجر به عملکرد کلی و تحصیلی نامطلوب در تعداد زیادی از دانشجویان پزشکی می‌گردد.

زمینه و هدف: مصرف دخانیات به‌عنوان مهمترین عامل قابل پیشگیری بیماری و مرگ زودرس شناخته شده و چهارمین عامل خطربار بیماری‌ها در جهان است. به‌دلیل باور اشتباه ضرر کمتر و منع اجتماعی کمتر، افراد بسیاری قلیان می‌کشند. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، مصرف دخانیات در نوجوانان در حال افزایش و سن شروع آن رو به کاهش است. در این مطالعه شیوع مصرف تنباکو در دانش‌آموزان گروه سنی 14تا 18 ساله شهر تهران ارزیابی و با مطالعات دیگر مقایسه شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 2877 دانش‌آموز از خرداد تا تیرماه 1393 در شهر تهران بررسی شدند. نمونه‌گیری از آموزشگاه‌های زبان و فرهنگ‌سراها به‌صورت خوشه‌ای طبقه‌بندی شده بر مبنای مناطق شهر تهران انجام شد. یافته‌ها: از افراد مورد مطالعه (3/13%-8/10%) 5/11% تجربه‌ی مصرف سیگار را داشته و فراوانی مصرف سیگار در حال حاضر (3/5%-7/3%) 4/4% بود. (2/2%-9/0%) 4/1% از دختران و (5/8%-7/5%) 0/7% از پسران در حال حاضر سیگار می‌کشیدند. (001/0P<) تجربه‌ی مصرف قلیان در (4/43%-7/39%) 5/41% افراد، در دختران (2/44%-2/39%) 7/41% و در پسران (2/44%-2/39%) 4/41% وجود داشت. مصرف قلیان در حال حاضر توسط (4/27%-1/24%) 7/25% از دانش‌آموزان گزارش شد. در (7/4%-2/3%) 9/3% از موارد نیز تجربه‌ی مصرف پیپ وجود داشت. نتیجه‌گیری: جنسیت پسر، والدین یا دوست سیگاری، وضعیت اقتصادی بد (نامناسب) با مصرف بالاتر سیگار در ارتباط است. انجام مداخلات کاهش بار مصرف دخانیات در جمعیت نوجوانان کشور به‌ویژه در مورد قلیان و سیگار پیشنهاد می‌شود.

زمینه و هدف: آموزش مناسب پزشکان و آماده‌سازی آن‌ها در راستای نیازهای واقعی جامعه از مسایل مهم نظام سلامت جامعه است. ابزار اساسی در آموزش بالینی، بیماران بستری و مراجعه‌کننده به بیمارستان می‌باشند. در مطالعه حاضر به بررسی آگاهی و نگرش بیماران بستری در بخش نفرولوژی در رابطه با نقش خود در آموزش بالینی پرداخته‌ شد.

روش بررسی: در مطالعه توصیفی- تحلیلی در بازه زمانی نیمه اول سال 1393، تمامی بیماران بخش نفرولوژی بیمارستان امام‌خمینی (ره) تهران تا پر کردن حجم نمونه وارد مطالعه شدند. از همه بیماران حاضر در روز مطالعه با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و نتایج ثبت و آنالیز شد.

یافته‌ها: در این پژوهش 146 بیمار مورد پرسش قرار گرفتند. 54 نفر (%37) از بیماران در زمان بستری از قوانین آگاهی داشتند، برای 47 نفر (2/%32) از بیماران هم‌جنس نبودن معاینه‌کننده مهم بود. آزمون‌های آماری نشان‌دهنده ارتباط معناداری بین رفتار محترمانه دانشجویان با بیمار و احساس خوب در مورد آموزش به پزشکان است. به‌طوری که 5/95% از افرادی که رفتار محترمانه دانشجویان به خود را دیده‌اند، احساس خوب در مورد آموزش به پزشکان داشتند (001/0P<). ارتباط بین حضور استاد همراه دانشجویان با احساس خوب در مورد آموزش به پزشکان معنادار بود (013/0P=). احساس مثبت در مورد آموزش به پزشکان با سن بیمار رابطه داشت، به‌طوری‌که میانگین سنی افرادی که احساس خوب در مورد آموزش به پزشکان داشتند به‌طور معناداری از افراد دیگر پایین‌تر بود. (47/2±17 سال در برابر 55/6±18 سال و 028/0P=).

نتیجه‌گیری: رفتار محترمانه دانشجویان، حضور استاد همراه دانشجویان و سن بیمار در احساس خوب بیمار نسبت به نقش آموزشی بیمار مهم است.