زمینه و هدف: در پرتودرمانی تطبیقی سه‌بعدی، تصاویر سی‌تی با کنتراست به‌منظور بهبود صحت تشخیصی بافت هدف نسبت به بافت‌های نرمال مورد توجه قرار گرفته است. کنتراست‌زاهای تجویزی در حین انجام شبیه‌سازی سی‌تی به‌علت افزایش موقت در عدد سی‌تی و چگالی الکترونی می‌تواند بر محاسبات پرتویی و منحنیهای توزیع دوز در طراحی درمان رادیوتراپی مؤثر باشد. بنابراین، پژوهش کنونی با هدف تعیین تأثیر کنتراست‌زاهای تجویزی بر منحنیهای توزیع دوز طراحی و اجرا شد.
روش بررسی: پژوهش کنونی از نوع کارآزمایی بالینی بود که از تیر ۱۳۹۴ تا شهریور ۱۳۹۵ در بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه انجام شد. ۱۰ بیمار مبتلا به سرطان‌های فیلد لگن، به روش نمونه‌گیری آسان و در دسترس، وارد مطالعه شدند. هر بیمار با پوزیشن و مختصات مشابه پیش و پس از تجویز ماده کنتراست‌زا، تحت سی‌تی‌اسکن قرار گرفت. تصاویر سی‌تی، به نرم‌افزار طراحی درمان ISOgray® (DOSIsoft®, Cachan, France) منتقل شد. تمام مراحل طراحی درمان روی تصاویر سی‌تی بدون کنتراست انجام شد و به‌دنبال آن بر تصاویر سی‌تی با کنتراست کپی گردید. محاسبات کمی در طراحی درمان از جمله اختلاف در چگالی الکترونی (ρe) پیش و پس از تجویز ماده کنتراست‌زا انجام شد.
یافته‌ها: پروستات (۱/۲۷%)، مثانه (۰/۶۲ تا ۰/۷۹%) و رکتوم (۰/۴۳ تا ۰/۵۶%) بیشترین تغییرات را در میانگین افزایش ρe نشان دادند، با این وجود، منحنیهای توزیع دوز پیش و پس از تجویز کنتراست در انرژی فوتونی MV ۱۸ اختلاف معناداری را نشان نداد.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که اختلاف آماری معنادار در طراحی پرتودرمانی فیلد لگنی پیش و پس از تجویز مواد کنتراست برای اهداف و اندام‌های در معرض خطر وجود ندارد.
