مجله دانشکده پزشکی

هدف از انجام این مطالعه بررسی شیوع عدم تحرک بدنی در جمعیت شهری یزد و عوامل مرتبط با آن بوده است.

روش بررسی: در این مطالعه 1500 نفر از جمعیت شهری بالای 20 سال شهر یزد به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای وارد شدند. جهت بررسی فعالیت فیزیکی از پرسشنامه International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) استفاده شد.

یافته‌ها: میزان آگاهی جامعه مورد مطالعه%1/2 ضعیف، 10% متوسط، 9/39% خوب، 48% بسیار خوب بود. میزان نگرش 1% نامطلوب، 4/32% تا حدودی مطلوب، 7/67% مطلوب بود. در بررسی سطوح فعالیت بدنی، 3/67% عدم تحرک بدنی، 15% تحرک کافی و 7/17% تحرک زیاد داشتند که پس از تطابق نتایج سطوح مختلف فعالیت بدنی با نسبت درصد گروه سنی جمعیت شهری استان یزد شیوع عدم تحرک بدنی 8/65% تحرک کافی8/13% و تحرک زیاد 8/19% بدست آمد. میزان عدم تحرک بدنی در مردان 6/81% و در خانم‌ها 4/54% بود. میزان عدم تحرک بدنی در گروه سنی 29-20 سال 8/57%، 44-30 سال، 9/66%، 59-45 سال 4/70% و بالای 60 سال 4/68% بود. با افزایش تحصیـلات و سطح اجتماعی - اقتصادی تحرک بدنی بصورت معنی داری کاهش می یافت.

نتیجه‌گیری: سطح فعالیت بدنی در جمعیت شهری یزد پایین می باشد و این مسأله به علت عدم آگاهی نیست. گروههای در معرض خطر عدم تحرک بدنی، افراد با سن بالا، کارمندان، افراد با شغل آزاد، بازنشسته، سطح اجتماعی اقتصادی بالاتر و تحصیلات بالاتر می‌باشند و لزوم توجه به این گروهها در برنامه‌ریزی‌های ارتقاء سطح فعالیت بدنی محسوس می‌باشد.

این مطالعه برای تعیین آمادگی جسمانی و ارتباط آن با نمایه توده بدنی دانشجویان انجام شد تا بتوان با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده و شناخت وضعیت موجود در جهت افزایش سطح فعالیت‌های بدنی و تقویت این شاخص‌ها برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های علوم پزشکی برنامه‌ریزی کرد.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی در سال 1383 کلیه دانشجویان گروه پزشکی (مجموعاً 513 نفر) در بدو ورود به دانشگاه مورد مطالعه قرار گرفتند. نمایه توده بدنی و چربی زیر پوستی در چهار نقطه (عضله سه سر بازو، دوسر بازو، سوپرا ایلیاک و زیر استخوان کتف) و همچنین میزان آمادگی جسمانی با استفاده از تست یوروفیت ارزیابی شد. اطلاعات به‌دست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS ویراست 11 و آزمون آماری Pearson Correlation استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین وزن دانشجویان مورد مطالعه 1/60 کیلوگرم و میانگین قد آنان 9/163 سانتی‌متر و میانگین توده بدنی 3/22 کیلوگرم بر مترمربع بود. میزان لاغری (نمایه توده بدنی کمتر از 20) در افراد مورد مطالعه 1/27% و میزان وزن بیش از حد طبیعی (نمایه توده بدنی بین 25 تا 30) 1/16% و میزان چاقی (نمایه توده بدنی بیش از 30) 7/3% بود. میزان وزن بالا و چاقی در دانشجویان پسر بیشتر بود. نمره کل محاسبه شده برای تست‌های آمادگی جسمانی در هر گروه خانم‌ها و آقایان همبستگی معنی‌دار معکوس با وزن، نمایه توده بدنی، درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به دور هیپ داشت. دور هیپ نیز همبستگی مستقیم معنی‌داری با آمادگی جسمانی در دو جنس داشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به رقابت کنکور به نظر می‌رسد شرکت دانشجویان گروه پزشکی در فعالیت فیزیکی مؤثر در قبل از ورود به دانشگاه کم باشد. لذا به جهت اهمیت نقش دانشجویان در سلامت جامعه، ایشان باید برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی منظم در دوره دانشگاهی تشویق شوند.