فریبا جعفری، محمدعلی نیلفروش‌زاده، هانیه شریفیان، زهرا ملاباشی،
دوره 75، شماره 7 - ( 7-1396 )
چکیده
زخم‌های پوستی و کاهش زمان بهبود آن‌ها، یکی از جنبه‌های مهم پزشکی محسوب می‌شوند. زخم به هر گونه گسستگی در انسجام لایه‌های پوست (اپیدرم، درم و زیرجلد) یا بافت‌های زیرپوستی گفته می‌شود که می‌تواند در اثر عوامل فیزیکی (برش جراحی، ضربه، فشار، اصابت گلوله) و یا عوامل شیمیایی (سوختگی با اسید) ایجاد شود. پروسه ترمیم زخم شامل فاز هموستاز، فاز التهاب، اپیتلیزاسیون، فاز تکثیر (فیبروپلازی) و در نهایت (تمایز بافتی) بازسازی بافت با شکل‌گیری کلاژن می‌باشد. زخم‌ها بر اساس زمان بهبودی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم‌بندی می‌شوند. زخم حاد (Acute wound) شروع ناگهانی دارد و معمولاً در فرد سالم روند بهبود آن به‌صورت طبیعی طی می‌شود و ظرف چهار هفته بدون بر جا گذاشتن عارضه بهبود می‌یابد. زخم‌های مزمن (Chronic wound) شروع تدریجی دارند و روند درمانی آن‌ها در اثر عواملی مانند دیابت، عدم خونرسانی مناسب، فشار موضعی، دیابت و غیره متوقف شده است و مرحله التهابی ترمیم زخم طولانی شده است (بیش از چهار هفته) با وجود پیشرفت‌های عمده در درمان زخم‌ها، کماکان تلاش در جهت یافتن روش‌های موثر در درمان زخم‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین عارضه ادامه دارد. در این مطالعه مروری، پس از بیان ترمیم زخم و مراحل آن، همچنین بیان انواع بالینی زخم (زخم پای وریدی، زخم پای دیابتی، زخم فشاری) به‌صورت گذرا انواع متدهای ایجاد زخم حاد (زخم سوختگی، زخم برشی) و مزمن (زخم پای وریدی، زخم دیابتیک، زخم فشاری یا زخم بستر) در گونه‌های حیوانات آزمایشگاهی ارایه و جمع‌بندی می‌گردد تا با طراحی و اجرای هدفمندتر این پژوهش‌ها، وصول نتایج بالینی و کاربردی تسهیل گردد.
