مجله دانشکده پزشکی

---

زمینه و هدف: سندرم زجر تنفسی نوعی نقص تکامل ریوی است که به‌علت کمبود سورفاکتانت به‌وجود می‌آید. کمبود سورفاکتانت ریوی منجر به آتلکتازی وسیع و هیپوکسمی شریانی می‌شود. این مطالعه با هدف مقایسه عملکرد حلزون شنوایی نوزادان مبتلا به سندرم زجر تنفسی با نوزادان هنجار با استفاده از آزمون گسیل صوتی برانگیخته گذرا گوش Transient-Evoked Otoacoustic Emission (TEOAE) می‌باشد. روش بررسی: مطالعه توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی که از اول دی 1392 تا آخر شهریور 1393 بر روی 21 نوزاد (42 گوش) مبتلا به سندرم زجر تنفسی و 21 نوزاد (42 گوش) هنجار در بیمارستان میرزا کوچک‌خان انجام شد، گردآوری داده‌های مربوط به وضعیت سلامت و بیماری نوزادان با استفاده از پرونده‌خوانی و ارزیابی حلزون شنوایی با استفاده از ثبت کامپیوتری با دستگاه گسیل صوتی برانگیخته گذرا گوش صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه حاضر در گروه هنجار نشان داد که بین دو گوش و دوجنس در نتایج آزمون TEOAE تفاوت معناداری وجود نداشت؛ در گروه مبتلا نیز در نتایج آزمون بین دو گوش تفاوت معناداری وجود نداشت، اما بین دو جنس تفاوت معناداری وجود داشت؛ توزیع فراوانی نتیجه قبول در گروه پسران بیشتر از دختران بود (014/0P=). بین دو گروه مورد مطالعه نیز تفاوت معناداری وجود داشت؛ توزیع فراوانی نتیجه قبول در گروه هنجار بیشتر از گروه مبتلا بود (032/0P=). نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعه حاضر به‌نظر می‌رسد سندرم زجر تنفسی می‌تواند بر حلزون شنوایی اثرات سوء داشته باشد و عملکرد سلول مویی خارجی حلزون را تحت تاثیر قرار دهد.

---

زمینه و هدف: شاخص توده بدنی مادر به عنوان یک عامل موثر در تعیین نوع زایمان مطرح است، با افزایش این شاخص، ریسک زایمان سزارین، به‌عنوان یک پیامد بارداری، افزایش می‌یابد. با توجه به شیوع بالای چاقی در زنان، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط شاخص توده بدنی مادران باردار در حین پذیرش با نوع زایمان صورت گرفت. روش بررسی: 540 زن باردار در سه ماهه سوم (≥ 37 هفته) طی یک مطالعه مقطعی از نوع تحلیلی طی مدت یک‌سال از خرداد 1391 تا خرداد 1392 در بیمارستان صیاد شیرازی شهر گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. شاخص توده بدنی مادران در زمان پذیرش محاسبه و به گروه‌های لاغر و وزن نرمال (25BMI<)، دارای اضافه وزن (9/29-25BMI:) و چاق (30BMI≥) تقسیم شد. در هر گروه نوع زایمان ارزیابی شد. زنان با سابقه‌ی زایمان سزارین، ابتلا به دیابت نوع 1 و 2، دیابت بارداری و هیپرتانسیون و بارداری دو قلویی از مطالعه حذف شدند. یافته‌ها: میانگین سنی 4/5±8/25 سال و سن حاملگی 6/2±2/38 هفته بود. 6/50% از مادران تحت زایمان سزارین قرار گرفتند. بین شاخص توده بدنی با نوع زایمان ارتباط آماری معنادار شد (0001/0P<). به ازای هر واحد افزایش این شاخص، ریسک سزارین 08/1 برابر (0001/0P<) افزایش یافت. ریسک سزارین در مادران چاق 8/2 برابر (0001/0P<) بیشتر از مادران لاغر و دارای وزن نرمال بود. نتیجه‌گیری: شاخص توده بدنی حین پذیرش مادران باردار با نوع زایمان ارتباط دارد و افزایش آن با افزایش موارد زایمان سزارین همراه می‌باشد. بنابراین حفظ این شاخص در حد طبیعی جهت کاهش پیامدهای بارداری به مادران باردار توصیه می‌شود.

---

زمینه و هدف: شب ادراری یکی از شایعترین مشکلات دوران کودکی است که تداوم آن می‌تواند موجب کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و سایر مشکلات عاطفی در کودک گردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عوامل مستعد‌کننده شب ادراری در میان کودکان سنین مدرسه انجام شد. روش بررسی: این پژوهش مقطعی- تحلیلی طی مدت سه ماه از اردیبهشت تا تیر 1393 و بر روی 200 کودک 12-6 ساله مراجعه‌کننده به کلینیک‌های تخصصی ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز (بیمارستان‌های امام‌خمینی (ره) و گلستان) انجام شد. بیماران بر اساس جنسیت در دو گروه مساوی تقسیم و مورد مقایسه قرار گرفتند. داده‌ها به‌وسیله پرسشنامه و از طریق مصاحبه با والدین تکمیل و جمع‌آوری گردید. یافته‌ها: بر اساس معیار Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition (DSM-IV) از 200 کودک تحت مطالعه، 64 کودک (32%) شب ادراری داشتند. Chi-square test اختلاف معناداری را بین گروه مورد و شاهد از نظر جنسیت (002/0P=)، سابقه خانوادگی مثبت (004/0P=)، خواب عمیق (005/0P=) و مصرف مایعات زیاد (00/0P=) نشان داد. نتیجه‌گیری: ضروری است که اقدامات لازم جهت اجرای برنامه‌های توانمند‌سازی خانواده‌ها در ارتباط با شب ادراری و عوامل ایجاد‌کننده و در نهایت کنترل آن در موسسات مربوطه صورت گیرد.

---

زمینه و هدف: در بین پاتوژن‌هایی که مسئول عفونت پای دیابتی هستند استافیلوکوک اورئوس شیوع بیشتری دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین فراوانی استافیلوکوک اورئوس و پروفایل میکرو‌بیولوژیکال در بیماران عفونت پای دیابتی بود. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، به‌طور تصادفی 70 بیمار مبتلا به عفونت پای دیابتی از فروردین 1392 تا مهر 1393 از بین بیماران مراجعه‌کنندگان به اورژانس بیمارستان امام خمینی (ره) تهران بررسی شدند. نمونه‌های کشت پس از شستشوی کافی زخم با نرمال سالین، بعد از دبریدمان سطحی ارسال شدند. یافته‌ها: باکتری‌های گرم مثبت هوازی ارجح بودند (54/52%) با ارجحیت استاف اورئوس (3/14%) که هفت عدد از استاف اورئوس‌ها Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) بودند (10%) که بر روی این هفت نمونه E-test انجام شد که با < Minimum inhibitory concentration (MIC) Oxacillin 256 همگی نمونه‌ها مقاومت کامل به Oxacillin داشتند، در نتیجه MRSA محسوب شدند. باسیل‌های گرم منفی هوازی (26/44%) از کل پاتوژن‌ها را شامل می‌شدند که در بین آنها انتروباکتریاسه‌ها از همه شایعتر بودند با ارجحیت Escherichia coli (E. coli) (31/21%). در یک مورد Coinfection داشتیم (انتروباکتر، E. coli). ارتباط معناداری بین متغیرهای دموگرافیک و شیوع MRSA وجود نداشت و P-value مورد نظر ما 05/0 بود که P-value به‌دست‌آمده از تمامی متغیرها بیشتر از 05/0 بود و Confidence Interval (CI) مورد نظر 95% بود. نتیجه‌گیری: شیوع MRSA منطبق بر سایر مطالعات آسیایی بوده و متفاوت با مطالعات اروپایی و آمریکایی است. از نظر میکروبیولوژی تفاوت چندانی بین شیوع گرم مثبت‌ها و گرم منفی‌ها وجود ندارد. این مطلب زنگ خطری برای پیشگیری از تغییر پروفایل میکروبیولوژیکال و ایجاد ارگانیسم‌های مقاوم در عفونت پای دیابتی است.

---

زمینه و هدف: تولید پنی‌سیلینازها و دیگر آنزیم‌های بتالاکتاماز اصلی‌ترین مکانیسم مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های بتالاکتام در بین خانواده انتروباکتریاسه است. هدف مطالعه مقایسه تشخیص آنزیم‌های بتالاکتاماز وسیع‌طیف با استفاده از دو روش فنوتیپی در ایزوله‌های ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ بود. روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی 144 ایزوله کلبسیلا پنومونیه از نمونه‌های بالینی در یک دوره شش ماهه از آذر سال 1391 در شیراز ایزوله و شناسایی شدند. تست حساسیت آنتی‌بیوتیکی و بررسی تولید آنزیم‌های بتالاکتاماز به روش E-test ESBL و Combined disk method مورد بررسی قرارگرفت. یافته‌ها: مجموعا 38 ایزوله تولیدکننده ESBL به‌کمک روش E-test ESBL سفتازیدیم شناسایی شدند. به‌کمک دیسک‌های ترکیبی سفتازیدیم/کلاوولانیک اسید، سفوتاکسیم/کلاوولانیک اسید وسفپودکسیم/کلاوولانیک اسید به ترتیب 35، 34 و 31 ایزوله مولد بتالاکتاماز شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: با توجه به شیوع بالای باکتری‌های مولد ESBL غربالگری این باکتری‌ها از نظر تولید ESBL می‌تواند در درمان و انتخاب داروهای موثر مهم باشد.

---

زمینه و هدف: بیماری انسدادی مزمن ریوی و نارسایی احتقانی قلب چپ، اختلالاتی شایع، با عوارض و مرگ و میر بالایی هستند. هدف این مطالعه بررسی فراوانی نارسایی بطن چپ در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی بود. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی مراجعه‌کننده به بیمارستان فیروزگر در سال‌های 1390 و 1391 بررسی شدند. یافته‌ها: جمعیت کل 74 نفر با میانگین سنی 7/67 سال (انحراف‌معیار 9/12) شامل 56 نفر مرد (7/75%) بود. شیوع نارسایی قلبی سیستولیک در بیماری انسدادی مزمن ریوی 7/25% و به تفکیک ابتلا و عدم ابتلا به بیماری عروق کرونری به ترتیب 3/33% و 6/15% و شیوع نارسایی قلبی دیاستولیک 6/74% و در گروه‌های یادشده 4/85% و 60% برآورد شد. ابتلا یا عدم ابتلا به بیماری عروق کرونری و شدت بیماری انسدادی مزمن ریوی در شیوع نارسایی قلبی تفاوتی ایجاد نکرد (161/0P=). نتیجه‌گیری: نارسایی قلب چپ در بیماری انسدادی مزمن ریوی مستقل از شدت آن و همراهی با بیماری کرونری قلبی ارزیابی شود.

---

زمینه و هدف: یکی از بخش‌های کلیدی بیمارستان، مراقبت‌های ویژه است که به‌منظور جلوگیری در اختلال خواب بیماران، سطح تراز صوتی در آن نبایستی در طول روز از ۴۵ و در شب از ۳۵ دسی‌بل تجاوز کند. هدف از این مطالعه تعیین میزان تراز صوتی در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بزرگسالان و نوزادان بیمارستان‌های شهر سنندج بود. روش بررسی: این مطالعه مقطعی، از اردیبهشت تا خرداد سال ۱۳۹۱ در بخش‌های مراقبت ویژه بزرگسالان و نوزادان سه بیمارستان عمده شهر سنندج (بعثت، توحید و تامین اجتماعی) انجام شد. تراز صوت طی ۲۴ ساعت و در فواصل دو ساعته به‌مدت هفت روز با استفاده از دستگاه ترازسنج صوتیTES 1358, Sound Level Meter (SLM) (Obsnap Instruments, Taiwan) انجام گرفت. زمان آزمایش ۲۸ روز به‌طول انجامید و طی این مدت ۳۳۶ رکورد از سطح صدا به‌دست آمد. یافته‌ها: میانگین سطح صدا در بخش‌های مورد مطالعه در شب از ۶۵ تا ۷۱ دسی‌بل متغیر و در روز اندکی بیش از مقدار آن در شب بود. تفاوت اندکی بین میانگین تراز صوتی در ساعات مختلف شبانه روز و همچنین روزهای هفته دیده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل اثرات آمیخته تفاوت معناداری را بین بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌های مختلف نشان داد (001/0P<). نتیجه‌گیری: تراز صوتی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های شهر سنندج در تمام ساعات و روزهای هفته فراتر از حد استاندارد بود.

---

زمینه و هدف: کمبود ویتامین D یک مشکل فراگیر در کشورهای در حال توسعه مانند ایران است. شیوع کمبود ویتامین د از متوسط تا شدید در بین زنان ایرانی به‌ویژه در بین زنان حامله وجود دارد و می‌تواند علت یکسری از مشکلات مانند مسمومیت حاملگی، دیابت حاملگی و زایمان زودرس و سزارین بار اول باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی این نکته بود که آیا نوع زایمان به سطح سرمی ویتامین D مرتبط است و آیا بین زنان با کمبود یا سطح ناکافی آن در شیوع سزارین تفاوتی وجود دارد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی 186 زن حامله بدون سزارین انتخابی و تکراری که در فاصله‌ی اردیبهشت 1391 تا اردیبهشت 1393برای زایمان به بیمارستان جامع زنان تهران مراجعه کردند به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. شرکت‌کنندگان در دو گروه زنان با زایمان طبیعی و زنان با سزارین قرار گرفته و سطح سرمی ویتامین D در بیماران هر گروه اندازه‌گیری و مقایسه شد. یافته‌ها: یکصد و بیست و هشت زن (8/68%) سزارین و 58 زن (2/32%) زایمان طبیعی داشتند. میانه و دامنه بین چارکی، سطح سرمی ویتامین D در بین زنان سزارین شده در مقایسه با زایمان طبیعی به‌ترتیب ng/ml 64/13 و 47/12 در برابر ng/ml 68/11 و 59/12 بود. اختلاف آماری معناداری در سطح سرمی ویتامین D بین این دو گروه وجود نداشت (72/0P=). افزون بر آن شیوع سزارین در زنانی که کمبود ویتامین D داشتند در مقایسه با زنانی که سطح ناکافی از آن را داشتند، از لحاظ آماری اختلاف معناداری وجود نداشت (8/0P=). نتیجه‌گیری: در این مطالعه، هیچ ارتباطی بین سطح سرمی ویتامین D و نوع زایمان یافت نشد.

---

زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس فاکتورهای مختلف شامل توکسین سندرم شوک سمی (TSST-1) و اگزفولیاتو (ET) را تولید می‌کند که در کلونیزه شدن و ایجاد بیماری نقش دارند. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی ژن‌های TSST-1 و ET در ایزوله‌های کلینیکی استافیلوکوکوس اورئوس بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 100 سویه استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) و 100 سویه استافیلوکوک اورئوس حساس به متی‌سیلین (MSSA) جدا شده از نمونه‌های بالینی بیماران بستری، سرپایی و ناقلین بیمارستان‌های آموزشی شهر همدان از مهر 1392 تا مرداد 1393 انجام گرفت. گونه‌های شناسایی شده به روش بیوشیمیایی با استفاده از تکنیک مولکولی Polymerase chain reaction (PCR) نیز تایید شدند. الگوی حساسیت دارویی با استفاده از روش دیسک دیفیوژن انجام شد. وجود ژن‌های TSST-1 و ET با روش PCR مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: بیشترین حساسیت و مقاومت سویه‌های MRSA، MSSA و سویه‌های ناقلین در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به ترتیب شامل کلیندامایسین و سیپروفلوکساسین، کلیندامایسین و تتراسایکلین، اریترومایسین و جنتاماسین مشاهده شد. به‌طور کلی (13%) 26 سویه از 200 دارای ژن توکسین سندرم شوک سمی و اگزفولیاتیو بودند. فراوانی مربوط به ژنTSST (11%) 22 و فراوانی ژن ETD (2%) 4، می‌باشد. با توجه به نتایج آماری ارتباطی بین سویه‌های MRSA و MSSA با ژن‌های TSST و ETD دیده نشد (به ترتیب با 058/0P= و 36/0P=). نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که میزان شیوع استافیلوکوکوس اورئوس حامل TSST در شهر همدان موضوع نگران کننده‌ای است. گردش این ایزوله‌ها در افراد جامعه به ویژه افراد مسن و افراد دچار نقص سیستم ایمنی در کشور و در افراد سالم که گاه تا60-50% می‌رسد، دارای اهمیت می‌باشد.

---

زمینه و هدف: گیرنده آندروژن متعلق به خانواده‌ای از گیرنده‌های هورمونی هسته‌ای است. این گیرنده‌ها در سیتوزول سلول‌های هدف و به‌عنوان عوامل نسخه‌برداری انجام وظیفه می‌نمایند. هدف از این پژوهش بررسی نقش آندروژن‌ها در پیش‌آگهی سرطان پستان زنان بوده است. روش بررسی: در این پژوهش مقطعی و گذشته‌نگر، بیماران ارجاع شده به بخش مدیکال انکولوژی انستیتو کانسر بیمارستان امام‌خمینی (ره)، با تشخیص سرطان پستان مهاجم از فروردین 1386 تا اسفند 1389 مورد مطالعه قرار گرفتند. گیرنده آندروژن با روش ایمونوهیستوشیمی بررسی گردید. یافته‌ها: در 189 بیمار مورد مطالعه در طی دوره پیگیری با میانگین 47 ماه، 34 نفر (9/17%) به عود بیماری دچارشدند که 9 نفر عود لوکال و 25 نفر متاستاز دور دست داشتند. 34 بیمار در طی مدت پیگیری فوت شدند. از 189 بیمار دارای پرونده در بخش پاتولوژی، برای 116 نفر امکان بررسی گیرنده آندروژن وجود داشت. 59 نفر (9/50%) فاقد گیرنده آندروژن و 57 نفر (1/49%) دارای گیرنده آندروژن بودند. میانه سن بیماران در هر دو گروه 48 سال بود. در این پژوهش 5/49% بیماران پره‌منوپوز و 6/48% بیماران منوپوز دارای گیرنده آندروژن بودند. در مطالعه حاضر مثبت شدن گیرنده آندروژن با بروز در مرحله پایین‌تر بیماری همراه بوده است (05/0P=). همچنین مرحله، درجه بدخیمی و میزان مثبت شدن گیرنده استروژن ارتباط معنادار با گیرنده آندروژن نشان دادند. ولی ارتباط غیروابسته و مستقیم تظاهر گیرنده آندروژن با طول عمر بیماران مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: در این پژوهش بقای کلی و بقای بدون بیماری با اندازه کوچک‌تر تومور و کمتر بودن درگیری غدد لنفاوی، مرحله پایین‌تر بیماری و درجه بدخیمی پایینی‌تر، مثبت بودن گیرنده استروژن و پروژسترون و درصد Ki-67 ارتباط معنادار داشت ولی ارتباط مستقیم و غیروابسته تظاهر گیرنده آندروژن با طول عمر بیماران مشاهده نشد.

---

زمینه و هدف: تا پیش از شروع برنامه‌های غربالگری، تشخیص زود هنگام بیماری کم‌کاری مادرزادی تیرویید به‌دلیل کم و غیراختصاصی بودن علایم و نشانه‌ها در روزهای اول زندگی معمولا با تأخیر صورت انجام می‌شد. با توجه به تفاوت موجود در محدوده مرجع در نژاد و جمعیت‌های مختلف هدف این مطالعه تعیین محدوده طبیعی هورمون‌های تیروییدی مورد استفاده در غربالگری نوزادان در ایران بود.

روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی- مقطعی (فروردین 1392 تا اسفند 1393 در مجتمع بیمارستانی امام‌خمینی (ره) شهر تهران) سطح هورمون‌های  TSH, FT4, T4تمام نوزادان متولد شده در زمان انجام طرح در بیمارستان ولیعصر (عج) که طی یک بارداری طبیعی و بدون عارضه و با آپگار دقیقه اول بالای هفت به دنیا آمده بودند، مورد سنجش قرار گرفت.

یافته‌ها: تعداد 249 نوزاد دختر و پسر، 35 نوزاد در محدوده سنی 4-0 روزه (1/14%)، 102 نوزاد در محدوده سنی  7-5 روز (41%) و 112 نوزاد در محدوده سنی 30-7 روز [45%] مورد بررسی قرار گرفتند.

میانگین مقادیر TSH و T4 وFT4  در نوزادان 30-0 روز به ترتیب µU/ml 35/5 و µg/dl 77/10 و ng/dl 33/1 بود و محدوده 95% مرکزی مقادیر به دست آمده برای TSH، µU/ml 01/6-76/4، برای T4، µg/dl 17/11-36/10 و برای FT4، ng/dl 37/1-29/1 به دست آمد.

نتیجه‌گیری: با توجه به تفاوت موجود محدوده مرجع در نژاد، جمعیت و مناطق جغرافیایی مختلف لازم است در کشور ایران هم این محدوده جهت غربالگری تعیین شود. بر اساس نتایج مطالعه حاضر می‌بایست Cut-off های پایین‌تری نسبت به کشورهای غربی برای TSH در برنامه‌های غربالگری هیپوتیروییدی مادرزادی در نظر گرفت که این امر باعث پیشرفت در تشخیص موارد خفیف‌تر بیماری و جلوگیری از ایجاد عوارض آن می‌شود.

---

زمینه و هدف: بشر همواره تحت تابش پرتوهای یونیزان و اثرات زیانبار ناشی از آن قرار دارد، بنابراین اندازه‌گیری تابش زمینه‌ای طبیعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی است. در این مطالعه میزان پرتو گاما در 26 ایستگاه در فضای باز و بسته و در چهار ماه از مهر تا دی ماه سال 1393 در شهر سبزوار اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: تفاوت آماری معناداری بین پرتوگیری داخل و خارج ساختمان‌ها وجود دارد (05/0P<). اما بین زمان و مکان‌های نمونه برداری تفاوت معناداری مشاهده نگردید (05/0P>). دوز معادل موثر سالانه برای ساکنین سبزوار 85/0 میلی سیورت (millisievert, mSv) و میزان خطر ابتلا به سرطان 3-10 × 39/3 برآورد گردید.

نتیجه‌گیری: دوز معادل موثر سالانه و میزان خطر ابتلا به سرطان ناشی از دریافت پرتو گاما در طول عمر زندگی ساکنین شهر سبزوار از میزان متوسط جهانی بیشتر است.

---

---