مجله دانشکده پزشکی

---

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای سل در مبتلایان به HIV/AIDS، این بیماری عامل مهم مرگ و میر در این بیماران می‌باشد.¹ حدود یک سوم افراد مبتلا به HIV به‌طور همزمان مبتلا به عفونت سلی هستند.³ عدم کنترل مناسب این عفونت بار اقتصادی و اجتماعی زیادی را به جامعه تحمیل می‌نماید. با توجه به آن‌که مطالعات در خصوص تعیین عوارض داروهای ضد سل در بیماران مبتلا به HIV کمتر انجام شده است، همچنین به دلیل اهمیت کاهش مرگ و میر، کاهش هزینه‌های بیمار، شناسایی فارماکوکینتیک دارویی و اهمیت تکمیل درمان‌های ضد سل، این مطالعه انجام گردید.

روش بررسی: مطالعه به صورت کوهورت تاریخی طراحی شد. با مراجعه به مرکز تحقیقات ایدز، مرکز مشاوره، بیماری‌های رفتاری و واحدهای مبارزه با سل مراکز بهداشتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، تعداد 75 بیمار HIV مثبت و منفی مبتلا به سل ریوی منطبق با معیارهای ورود و خروج، انتخاب شد و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.

یافته‌ها: در مطالعه حاضر فراوانی نوروپاتی محیطی (73%)27، آرترالژی (8/83%)31، استفراغ (6/48%)18، سردرد (3/70%)26، سرگیجه (1/54%)20، سمیت کلیوی (8/10%)4 و راش پوستی (27%)10 در مبتلایان به عفونت HIV به‌طور معنی‌داری بیش از بیمارانی بود که به عفونت HIV مبتلا نبودند. ولی بین فراوانی سمیت کبدی، تب و آنمی ارتباط معنی‌دار وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: بیماران مبتلا به سل و آلوده به HIV که تحت درمان داروهای ضد رتروویروسی نیستند به عوارض داروهای خط اول درمان سل بیشتر مبتلا می‌شوند.

---

زمینه و هدف: سندروم نیکولا عارضه نادری است که به‌دنبال تزریق عضلانی ایجاد می‌شود. تزریق عضلانی عوارضی شامل درد، آبسه موضعی، آسیب عصب و واکنش‌های آنافیلاکسی دارد. اما نکروزهای بافتی مانند سندرم نیکولا نادر هستند. بیماران معمولا درد شدیدی را بلافاصله پس از تزریق گزارش می‌‌کنند. در محل تزریق ماکول قرمز پدیدار می‌شود و پس از 24 ساعت پچ‌های پوستی با نمای لیویدورتیکولاریس (Livedo reticularis) مشهود است. در مطالعه حاضر موردی از سندرم نیکولا پس از تزریق واکسن پنتاوالان گزارش می‌شود.
معرفی مورد: دختر شش ماهه بدون سابقه بیماری پس از تزریق واکسن پنتاوالان با قرمزی، تورم و تغییر رنگ بنفش در محل تزریق واکسن به اورژانس آورده شد. یک ساعت پس از پذیرش دچار تورم شدید در اندام تحتانی به‌همراه تغییر رنگ بنفش در قسمت‌های مختلف پا گردید. کودک پس از تزریق واکسن پنتاوالان مبتلا به سندرم نیکولا شده بود.
نتیجه‌گیری: اگرچه سندرم نیکولا غیرشایع و بدون درمان قطعی است، انجام صحیح تکنیک تزریق (آسپیراسیون پیش از تزریق به‌مدت 10-5 ثانیه) و عدم استفاده از کمپرس سرد می‌تواند از ایجاد سندرم پیشگیری کند. با این‌حال، آسپیراسیون در حین واکسیناسیون توصیه نمی‌شود، چرا که تکنیک سریع‌تر، درد کمتری دارد.