مجله دانشکده پزشکی

---

آلودگی به انگلهای روده ای در تمام نقاط دنیا کم و بیش وجود دارد. با وجود پیشرفت های علمی وسیعی که در دهه های گذشته، موجب کاهش ابتلا و مرگ و میر از بیماریهای انگلی شده است، هنوز هم عفونت های انگلی یکی از بزرگترین مشکلات مهم بهداشتی و اجتماعی اغلب کشورهای در حال توسعه می باشد. در این تحقیق کودکان 60-25 ماهه شهرستان ساوه انتخاب و شیوع بیماریهای انگلی روده ای و اثر درمان دارویی بر روی موارد آلوده مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد که سعی گردید تا حد امکان از 10 الی 15 درصد هر روستا نمونه گیری شود و در ناحیه شهری برحسب موارد رجوع به بیمارستان شهید مدرس منظور گردید. در ناحیه روستایی، کل نمونه گرفته شده از اطفال 1043 نفر بود که 637 (61/2%) آلوده بودند که شایعترین آلودگی انگلی روده ای، ژیاردیا بوده و همچنین در ناحیه شهری از 436 نفر نمونه گرفته شده تعداد اطفال آلوده 328 نفر (52/3%) بود که شایع ترین آلودگی انگلی روده ای مربوط به آنتامبا هیستولیتیکا می باشد. در آزمایشاتی که به عمل آمد، آلودگی با هفت نوع انگل شامل ژیاردیا، آنتامباهیستولیتیکا، آنتامباکلی، اکسیور، آسکاریس، همینولپیس نانا و تنیاساژیناتا در کودکان مشاهده گردید. جهت درمان موارد آلوده یاد شده از داروهای استفاده شده که درمان آلودگی به ژیاردیا مترونیدازول 87/5% و فورازولیدون 66/7% اثر درمانی نشان دادند. داروی مترونیدازول در درمان آلودگی به آنتامبا هیستولیتیکا (88/2%) و مترونیدازول+پارامومایسین 100% اثر درمانی داشتند در درمان کودکان آلوده به اکسیور دو داروی مبندازول و پپروینیوم پاموات اثر درمانی برابر 100% نشان دادند. داروی مبندازول در آلودگی به آسکاریس اثر درمانی برابر 88/9 نشان داد. نیکلوزامید در درمان به آلودگی همینولپیس نانا 100% و تنیاساژیناتا 75% اثر درمانی داشت. بازگشت آلودگی بعد از مدت 3 ماه در کودکان درمان شده در حدود 20/9% بود که شایع ترین آلودگی انگلی روده ای مربوط به اکسیور می باشد. با استفاده از روش تن سنجی در گروه تحت درمان موفق دارویی و کودکان آلوده (شاهد)، میانگین وزن کودکان تحت درمان بیشتر از کودکان آلوده بود، در صورتی که میانگین قد تفاوت عمده ای را نشان نداد.

---

این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 1155 کودک از 4 دبستان دخترانه و پسرانه شهرری در سال 76-1375، جمعیت تعیین فراوانی آلودگی در ناحیه مزبور در بین کودکان مدارس و اثر متغیرهایی از قبیل سن، جنس، میزان تحصیلات پدر و مادر و تعداد افراد خانواده بر میزان آلودگی انگلی انجام پذیرفته است. در این مطالعه اثر آلودگی انگلی بر سدیمانتاسیون و ائوزینوفیلی بررسی و همچنین اثر آلودگی انگلی بر رشد با اندازه گیری BMI مطالعه شده است. از هر کودک یک نمونه مدفوع آزمایش شده، محدوده سن 11-6 سال بوده و از کل کودکان، 599 نفر پسر و 556 نفر دختر بودند. از 1155 کودک، 179 کودک آلوده به انگل بودند. شایعترین انگل، ژیاردیا در 14.11% موارد بود و هیمنولپیس نانا (1.21%)، اسکاریس لومبریکوئید و آنتروبیوس ورمیکولاریس هرکدام (0.08%) موارد آلوده را شامل شدند. از نظر سن، جنس، میزان تحصیلات پدر و مادر، اندازه خانواده، ائوزینوفیلی، Body mass index و ESR بین کودکان آلوده به ژیاردیا و کودکان غیر آلوده تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. در 163 کودک، یعنی 91% موارد، آلودگی مربوط به انگل ژیاردیا بود و در 162 مورد، هیچ نشانگانی از آلودگی موجود نبود. 163 کودک آلوده به ژیاردیا با مترونیدازول به مقدار 15 میلیگرم/کیلوگرم/روز، منقسم در سه دز، برای مدت 7 روز درمان شدند.

---

زمینه و هدف: ژیاردیا لامبلیا تک یاخته‌ای شایع در روده باریک انسان است. گرچه بالغین هم ممکن است به این انگل آلوده شوند اما کودکان و زنان باردار نسبت به ژیاردیا حساس‌ترند. این انگل می‌تواند سوء تغذیه، اسهال، سوء‌جذب و عدم هضم چربی ایجاد نماید. در این مطالعه توانایی شیر مادر در جلوگیری از ابتلا به ژیاریا لامبلیا مورد بررسی قرارگرفته است.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 482 نفر از کودکان 24-6 ماه مناطق شهری شهرستان‌های سمنان، دامغان و گرمسار انتخاب شدند. پس از انتخاب کودکان، ضمن انجام مصاحبه با مادران آنها و تکمیل پرسشنامه پژوهش، با هماهنگی با مادران آنها در سه روز متوالی مقداری از مدفوع کودک و مادر را به طور مجزا اخذ و به دو روش مستقیم و روش رسوبی فرمالین- اترورنگ‌آمیزی با تیونین، تشخیص آلودگی با مشاهده تروفوزوئیت یا کیست در مدفوع صورت گرفت. هم‌چنین متغیرهای جنس، رتبه تولد، سن و شیر مصرفی کودک، بعد خانوار، سن و سطح سواد مادر و پدر با مصاحبه از مادر در پرسشنامه ثبت شد. از آزمون c² و رگرسیون لجستیک برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین (± انحراف‌معیار) سنی شیرخواران مورد بررسی6/5±8/13 ماه بود. 6/45% آنها دختر و مابقی پسر بودند. شیوع آلودگی به ژیاردیا در شیرخواران تحت بررسی 5/8% بود. ارتباط بین آلودگی به ژیاردیا در شیرخواران با سن وی، سطح سواد مادر و همچنین نوع شیرمصرفی معنی‌دار بود (05/0>p). به طوری که آنهایی که از شیر مادر مصرف نمی‌کردند 38/2 برابر مصرف‌کنندگان شیر مادر شانس آلودگی داشتند.

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد تغذیه با شیر مادر (حتی توأم با سایر شیرها) نقش محافظتی در ابتلا به ژیاردیا دارد. آموزش مادران از طریق کارکنان محترم مراکز بهداشتی در این راستا ضروری است.