دوره 18، شماره 2 - ( دوره 18، شماره 2، تابستان 1401 1401 )
جلد 18 شماره 2 صفحات 136-127 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Armanmehr V, Mirzaei H, Khajavi A, Paykani T, Esmaili R. Economic Resilience of Families in a Suburban Residential Area in the COVID-19 Pandemic: A Qualitative Study. irje 2022; 18 (2) :127-136
URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-6903-fa.html
URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-6903-fa.html
آرمان‌مهر وجیهه، میرزائی حسین، خواجوی عبدالجواد، پیکانی تکتم، اسماعیلی رضا. تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌های یک شهرک حاشیه‌نشین در مواجهه با کووید-19: مطالعه کیفی. مجله اپیدمیولوژی ایران. 1401; 18 (2) :127-136
وجیهه آرمان‌مهر1 
، حسین میرزائی* 2، عبدالجواد خواجوی3 ، تکتم پیکانی4 ، رضا اسماعیلی5
، حسین میرزائی* 2، عبدالجواد خواجوی3 ، تکتم پیکانی4 ، رضا اسماعیلی5
1- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصاد و توسعه، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
2- دکتری جامعه‌شناسی، استادیار ،گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، hmirzaei@um.ac.ir
3- پزشک و دکتری مدیریت مراقبت سلامت، استادیار، دپارتمان پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
4- استادیار، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
5- استادیار، گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
2- دکتری جامعه‌شناسی، استادیار ،گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، hmirzaei@um.ac.ir
3- پزشک و دکتری مدیریت مراقبت سلامت، استادیار، دپارتمان پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
4- استادیار، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
5- استادیار، گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران
چکیده: (466 مشاهده)
مقدمه و اهداف: کووید-19 در مدت زمان کوتاهی زندگی مردم را در مقیاسی بی‌سابقه دگرگون نمود. این پژوهش با کنکاش در تجربه خانواده‌های یک شهرک حاشیه‌نشین، چگونگی مواجهه با چالش‌های اقتصادی حاصل از این بیماری و به بیانی تلاش‌های آنان در راستای تاب‌آوری اقتصادی را درک نماید.
روش کار: نوع مطالعه تحلیل محتوای کیفی با رویکرد هدایت شده بود و از طریق 17 مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته فردی با افراد بالای 15 سال ساکن شهرک توحید گناباد که حداقل 3 سال از سکونت آن‌ها در این محل گذشته بود، انجام شد. مصاحبه‌ها با روش نمونه‌گیری هدفمند و پس از اخذ رضایت آگاهانه مشارکت‌کنندگان در بهار 1400 انجام و ضبط شدند. به منظور تعیین اعتباربخشی داده‌ها از معیارهای لینکلن و گوبا استفاده شد.
یافته‌ها: تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌ها در مواجهه با کووید-19، در قالب 3 مقوله اصلی که دربرگیرنده 9 مقوله فرعی بود؛ پدیدار شد. این مقوله‌ها عبارت‌اند از: الف. تغییرات ایجاد شده در بعد اقتصادی خانواده (با مقوله‌های فرعی: اشتغال، درآمد، مصرف و موقعیت طبقاتی)؛ ب. راهکارهای مقابله با تغییرات اقتصادی خانواده (با مقوله‌های فرعی: اتکا به منابع درون خانواده و دریافت حمایت‌های برون‌خانواده)؛ و ج. اثرپذیری تاب‌آوری اقتصادی خانواده ها از سطوح بالاتر (با سه مقوله فرعی: اقتصاد کلان، سرمایه اجتماعی خانواده و تاب‌آوری منطقه‌ای). براساس یافته‌های جزیی‌تر شیوع کووید-19 باعث کاهش درآمد و مصرف کمی و کیفی اقلام اساسی و تحمیل هزینه‌های مازاد برای جامعه هدف شده است. راهکار غالب در حل مشکلات اقتصادی، تغییر رفتار مصرفی و تنوع بخشی درآمدی بوده است. از سوی فقدان برنامه‌های حمایتی، ضعف شبکه اجتماعی و هویت محله‌ای از موانع عمده در راستای افزایش تاب‌آوری اقتصادی بوده است.
نتیجه‌گیری: خانواده‌های مورد مطالعه از بُعدهای بسیار، آسیب‌پذیر بوده و تاب‌آوری اقتصادی پایینی داشتند. برای ارتقای سطح تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌ها، شناخت زمینه و انجام مداخله‌ها و حمایت‌ها بر اساس ظرفیت‌های درونی و بیرونی خانواده‌ها از جمله زمینه‌های توانمندساز موجود در محله ضروری می‌نماید.
روش کار: نوع مطالعه تحلیل محتوای کیفی با رویکرد هدایت شده بود و از طریق 17 مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته فردی با افراد بالای 15 سال ساکن شهرک توحید گناباد که حداقل 3 سال از سکونت آن‌ها در این محل گذشته بود، انجام شد. مصاحبه‌ها با روش نمونه‌گیری هدفمند و پس از اخذ رضایت آگاهانه مشارکت‌کنندگان در بهار 1400 انجام و ضبط شدند. به منظور تعیین اعتباربخشی داده‌ها از معیارهای لینکلن و گوبا استفاده شد.
یافته‌ها: تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌ها در مواجهه با کووید-19، در قالب 3 مقوله اصلی که دربرگیرنده 9 مقوله فرعی بود؛ پدیدار شد. این مقوله‌ها عبارت‌اند از: الف. تغییرات ایجاد شده در بعد اقتصادی خانواده (با مقوله‌های فرعی: اشتغال، درآمد، مصرف و موقعیت طبقاتی)؛ ب. راهکارهای مقابله با تغییرات اقتصادی خانواده (با مقوله‌های فرعی: اتکا به منابع درون خانواده و دریافت حمایت‌های برون‌خانواده)؛ و ج. اثرپذیری تاب‌آوری اقتصادی خانواده ها از سطوح بالاتر (با سه مقوله فرعی: اقتصاد کلان، سرمایه اجتماعی خانواده و تاب‌آوری منطقه‌ای). براساس یافته‌های جزیی‌تر شیوع کووید-19 باعث کاهش درآمد و مصرف کمی و کیفی اقلام اساسی و تحمیل هزینه‌های مازاد برای جامعه هدف شده است. راهکار غالب در حل مشکلات اقتصادی، تغییر رفتار مصرفی و تنوع بخشی درآمدی بوده است. از سوی فقدان برنامه‌های حمایتی، ضعف شبکه اجتماعی و هویت محله‌ای از موانع عمده در راستای افزایش تاب‌آوری اقتصادی بوده است.
نتیجه‌گیری: خانواده‌های مورد مطالعه از بُعدهای بسیار، آسیب‌پذیر بوده و تاب‌آوری اقتصادی پایینی داشتند. برای ارتقای سطح تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌ها، شناخت زمینه و انجام مداخله‌ها و حمایت‌ها بر اساس ظرفیت‌های درونی و بیرونی خانواده‌ها از جمله زمینه‌های توانمندساز موجود در محله ضروری می‌نماید.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
