مجله دندانپزشکی

زمینه و هدف: اندازه‏گیری دقیق متغیرها در مطالعات اپیدمیولوژیک اهمیت به‏ سزایی دارد. طوری که حتی بهترین طراحی آن‌ها نمی‏تواند مانع اشکالات وارده به دلیل عدم پایایی و روایی اندازه‏گیری در مطالعات شود. هدف از این مطالعه تعیین پایایی روش‏های اندازه‏گیری طول کانال دندان می‏باشد.

روش بررسی: این مطالعه روش شناختی با استفاده از داده‏های موجود در پرونده‏های بیماران مراجعه کننده به درمانگاه دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان با حجم نمونه 58 نفر به صورت تصادفی ساده طی سال 1391 انجام شد. به منظور تعیین پایایی اندازه‏گیری طول کانال دندان و معرفی مناسب‌ترین شاخص اندازه‏گیری از شاخص‏های ضریب همبستگی درون رتبه‏ای، نمودار بلاند آلتمن و نمودار پراکنش استفاده شد.

یافته‏ ها: در این مطالعه میانگین و انحراف‏ معیار طول کانال‏ها در دستگاه اپکس یاب Root ZX 28/2 ± 93/21 میلی‏متر، در رادیوگرافی PA 38/2 ± 04/22 میلی‏متر و اختلاف میان طول کانال ریشه به وسیله اپکس‏یاب و پرتونگاری در همه دندان‏ها 48/0 ± 1/0 گزارش گردید. ضریب همبستگی درون‏ رتبه‏ای میان اندازه طول کانال ریشه به وسیله اپکس ‏یاب و پرتونگاری در همه دندان‏ها 989/0گزارش شد. نمودار گرافیکی بلاند التمن نمایانگر توافق بالای دو روش اندازه‏گیری بود.

نتیجه گیری: یافته‏های این مطالعه علاوه بر اطمینان دادن به متخصصان درمان ریشه که اندازه‏گیری طول کانال دندان با روش رادیوگرافی پری اپیکال آسان‌تر است، اثبات کرد که رویکردهای مختلف سنجش پایایی نیز نتایج مشابهی دارند. با این وجود استفاده از رویکرد ضریب همبستگی درون‏رتبه‏ای و بلاند آلتمن با در نظر گرفتن توافق به جای ثبات توصیه می‏گردد.