Ethics code: IR.SBMU.RETECH.REC.1403.193
فهیمه محمدی1 
، مریم شکفته* 2، مریم کازرانی3
، مریم شکفته* 2، مریم کازرانی3
1- کارشناس‌ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2- دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران ،shekofteh@sbmu.ac.ir
3- دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2- دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران ،
3- دانشیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (50 مشاهده)
زمینه و هدف: رشد و توسعه‌ی حوزه‌های علمی مرهون برنامه‌ریزی صحیح و دقیق و درک کلی و جامع از ساختار این حوزه‌هاست. نقشههای علمی از انواع روش‌های علم‌سنجی است که می‌تواند به شناخت وضعیت موجود حوزه‌های علمی و آشکار شدن ساختار درونی آن‌ها کمک کند. هدف مطالعه‌ی حاضر، تحلیل نقشههای هم‌تالیفی و هم‌رخدادی واژگان در تولیدات علمی حوزه‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران است.
روش بررسی: روش پژوهش حاضر، مقطعی است که با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه تولیدات علمی حوزه غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران در پایگاه Web of Science است که در فوریه ۲۰۲۲ گردآوری شد. نقشههای هم‌تالیفی و هم‌رخدادی واژگان با استفاده از نرم‌افزارهای VOSviewer، Gephi و NodeXL ترسیم و تجزیه‌وتحلیل گردید. تحلیل شبکه‌ها با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شد. خوشه‌های موضوعی و واژگان نوظهور نیز از طریق بررسی شبکه‌های هم رخدادی واژگان مشخص شد.
یافته‌ها: کل تولیدات علمی ایران در حوزه‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم در پایگاه Web of Science، ۴۸۴۷ مدرک بود. بررسی نقشههای علمی نشان داد که شبکه هم‌تالیفی نویسندگان گسسته است. مقدار ضریب خوشه‌ای این شبکه ۰/۲۱۲ و قطر آن ۱۱ به‌دست آمد. شاخص درجه میانگین شبکه هم‌تالیفی نویسندگان با مقدار ۶/۶۲ نشان می‌دهد که هر گره به‌طور میانگین با حدود ۶ گره دیگر در ارتباط است. پرتولیدترین و اثرگذارترین نویسنده‌ها عزیزی و لاریجانی هستند. شش خوشه موضوعی در شبکه هم‌رخدادی واژگان شناسایی شد که بزرگ‌ترین آن، فشار اکسیداتیو و بیان ژن است و به دنبال آن خوشه چاقی و دیابت قرار گرفته است. واژه‌ی خودایمنی جزو واژگان نوظهور این حوزه است.
نتیجه‌گیری: پژوهش‌های ایران در زمینه‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم روند رو به افزایشی را نشان می‌دهد ولی بین نویسندگان این حوزه همکاری کمی وجود دارد. شبکه‌ی هم‌تالیفی بین آن‌ها گسسته و تمایل آن‌ها به تشکیل خوشه کم است. بنابراین برای افزایش همکاری‌های علمی و پیوستگی شبکه‌ها نیاز به برنامه‌ریزی است. پیشنهاد می‌شود که پژوهشگران این حوزه در طراحی تحقیقات آینده به خوشه‌های موضوعی شبکه هم‌رخدادی واژگان و موضوعات نوظهور توجه نمایند.
روش بررسی: روش پژوهش حاضر، مقطعی است که با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه تولیدات علمی حوزه غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران در پایگاه Web of Science است که در فوریه ۲۰۲۲ گردآوری شد. نقشههای هم‌تالیفی و هم‌رخدادی واژگان با استفاده از نرم‌افزارهای VOSviewer، Gephi و NodeXL ترسیم و تجزیه‌وتحلیل گردید. تحلیل شبکه‌ها با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شد. خوشه‌های موضوعی و واژگان نوظهور نیز از طریق بررسی شبکه‌های هم رخدادی واژگان مشخص شد.
یافته‌ها: کل تولیدات علمی ایران در حوزه‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم در پایگاه Web of Science، ۴۸۴۷ مدرک بود. بررسی نقشههای علمی نشان داد که شبکه هم‌تالیفی نویسندگان گسسته است. مقدار ضریب خوشه‌ای این شبکه ۰/۲۱۲ و قطر آن ۱۱ به‌دست آمد. شاخص درجه میانگین شبکه هم‌تالیفی نویسندگان با مقدار ۶/۶۲ نشان می‌دهد که هر گره به‌طور میانگین با حدود ۶ گره دیگر در ارتباط است. پرتولیدترین و اثرگذارترین نویسنده‌ها عزیزی و لاریجانی هستند. شش خوشه موضوعی در شبکه هم‌رخدادی واژگان شناسایی شد که بزرگ‌ترین آن، فشار اکسیداتیو و بیان ژن است و به دنبال آن خوشه چاقی و دیابت قرار گرفته است. واژه‌ی خودایمنی جزو واژگان نوظهور این حوزه است.
نتیجه‌گیری: پژوهش‌های ایران در زمینه‌ی غدد درون‌ریز و متابولیسم روند رو به افزایشی را نشان می‌دهد ولی بین نویسندگان این حوزه همکاری کمی وجود دارد. شبکه‌ی هم‌تالیفی بین آن‌ها گسسته و تمایل آن‌ها به تشکیل خوشه کم است. بنابراین برای افزایش همکاری‌های علمی و پیوستگی شبکه‌ها نیاز به برنامه‌ریزی است. پیشنهاد می‌شود که پژوهشگران این حوزه در طراحی تحقیقات آینده به خوشه‌های موضوعی شبکه هم‌رخدادی واژگان و موضوعات نوظهور توجه نمایند.
واژه‌های کلیدی: نقشههای علمی، شبکه‌های هم‌تالیفی، هم‌رخدادی واژگان، غدد درون‌ریز و متابولیسم، ایران
نوع مطالعه: پژوهشی اصيل |
موضوع مقاله:
کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
